‘Wij halen de robot uit de mens.’ Dat is de belofte van Robotic Process Automation (RPA) adviseurs en ontwikkelaars. Nu technologiegiganten als Microsoft en Meta in een rap tempo flinke investeringen doen in het slimmer maken van hun producten en diensten is dit allesbehalve een loze belofte.
Het tijdperk waarin kunstmatige intelligentie deel uitmaakt van elke baan, is inmiddels uit de startblokken. De IT-manager doet er goed aan de enorme adoptiegraad van schrijfrobot ChatGPT en andere baanbrekende tools serieus te nemen, met alle valkuilen van dien. Het is zaak de organisatie proactief te begeleiden in het proces waarin AI straks op elke werkplek terechtkomt.
Kantelpunt
Als de Robotic Process Automation haar belofte weet na te komen, rijst al snel de vraag: wat blijft er nou precies over als de robot uit de mens is gehaald? Deze vraag komt steeds hoger op de agenda van IT-managers. Zo’n beetje elke kenniswerker heeft of krijgt wel een AI-buddy. De komst van ChatGPT is een kantelpunt voor kunstmatige intelligentie.
Twee maanden na de lancering van tekstgenerator ChatGPT maakten al meer dan 100 miljoen mensen gebruik van die applicatie. Ter vergelijking, TikTok had negen maanden nodig om dezelfde aantallen te bereiken. AI verschuift van het verrichten van werk in de achtergrond steeds meer naar de voorgrond. Iedereen die nu onbewust gebruikmaakt van AI achter de schermen gaat straks dagelijks bewust aan de gang met kunstmatige intelligentie.
Verslimming
In samenwerking met OpenAI zet Microsoft volop in op de verslimming. ChatGPT schrijft LinkedIn-berichten en Microsoft Valves doet op maat gemaakte verkoopvoorstellen. Binnenkort genereert Microsoft Teams automatisch agendavoorstellen en notulen van vergadersessies. En GitHub’s Co-Pilot helpt met programmeren. AI-applicaties als ChatGPT, Dall-E, Midjourney, Stable Diffusion en RunawayML versnellen creatieve processen. Zo kan iedereen een gedicht, schilderij, film, marketingcampagne of programmacode produceren, zolang je maar de juiste woorden in de tekstbalk invult. Creativiteit democratiseert en het laat tevens zien hoe groot de impact is van de nieuwe generatie AI-applicaties.
Samenwerking
Andrej Karpote, uitvinder van de Tesla-autopilot, laat naar eigen zeggen nu al 80 procent van zijn code schrijven door de intelligente GitHub Copilot. Het standaard programmeren maakt plaats voor het zogeheten ‘prompten en editen’; het finetunen van de door GitHub Copilot opgeleverde codes. Dit is een mooi voorbeeld van hoe slimme kenniswerkers kunstmatige intelligentie snel, maar tegelijkertijd ook kritisch omarmen.
Het is een stevige opgave om mensen en kunstmatige intelligentie goed te laten samenwerken. Dat vereist training, oefening en soms zelfs omscholing van medewerkers in het bedrijf. De opkomst van generatieve AI brengt ook zeker risico’s met zich mee. Cybercriminelen krijgen deze tools immers ook in handen en concurrenten doen eveneens hun best hun positie te versterken met AI-hulpmiddelen. Alleen moeten we niet vergeten dat veel tools nog verre van perfect functioneren. Zeker het reproduceren van vooroordelen zijn nog een heet hangijzer.
Vraag een kunstmatige plaatjesmaker als Dall-E 2 om een advocaat en de app geeft alleen maar witte mannen. Alles wat geproduceerd wordt, vindt zijn oorsprong in menselijk geschreven teksten, kunstwerken en productontwerpen. Dus in zekere zin krijgen we van AI een nogal confronterende spiegel voorgehouden.
Daarnaast worden er volop discussies gevoerd over zaken als copyright en IP. En hoewel teksten vaak overtuigend overkomen, kan een schrijfrobot als ChatGPT tevens klinkklare onzin oplepelen. Kortom, de rol van de mens is nog zeker niet uitgespeeld.
De verslimming van de versnelling
Zo wordt kunstmatige intelligentie vooral een digitale assistent, co-piloot of sparringpartner. In de ideale situatie kunnen we routinematige klussen met een gerust hart overlaten aan AI. Wat overblijft is een mens die kan floreren in creatieve en probleemoplossende vraagstukken en die kan excelleren in finetuning. Maar de zogenaamde ‘happy flow’ is niet een gegeven. Een goed samenspel tussen mens en kunstmatige intelligentie wordt net zo belangrijk en complex als samenwerking tussen mensen onderling.
Het is inderdaad de zoveelste extra klus op het bordje van de IT-manager, maar er valt veel winst te behalen bij het proactief leren omgaan met de verslimming van de versnelling in digitalisering. En dus ook Robotic Process Automation. Maak de experimenten niet direct te groot, maar hou het klein. En blijf reflecteren op de interactie tussen mens en AI. Zo krijgt de technologiefunctionaris steeds beter antwoord op de vraag wat er overblijft voor de mens in samenspel met de robot.
Thijs Pepping is trendanalist van het Verkenningsinstituut Nieuwe Technologie (VINT) van IT-dienstverlener Sogeti
Lees ook:
- Joris, de realiteitsbouwer
- Alles draait om de user experience
