Wat als jouw klant vindt dat jij de wereld moet redden?

Wat als jouw klant vindt dat jij de wereld moet redden?

Heeft ICT daar een rol in?

Duurzaam ondernemen is niet langer een modegril dat alleen met de mond beleden kan worden. Het is ‘serious business’ omdat steeds meer consumenten zich bewust worden van hun ‘footprint’ op onze planeet. Een energieleverancier met voornamelijk kolencentrales verliest klanten. Een datacenter zonder aansluitend windmolenpark verliest klanten. Wie ‘groen’ predikt, moet de daad bij het woord voegen.

Een CIO is niet de meest voor de hand liggende persoon om de leiding te nemen in het duurzaamheidsstreven van zijn organisatie. Maar onderschat tegelijkertijd niet de invloed die ICT kan hebben in dit kader. De consument geeft enerzijds de gewenste richting aan. ‘Enerzijds’ omdat veel mensen groen enorm belangrijk vinden, zolang ze maar hun benzine slurpende SUV kunnen blijven rijden en zolang ze maar hun biefstukje of karbonaadje kunnen blijven eten. Daarom ligt de verantwoordelijkheid voor het daadwerkelijk veranderen van de koers vooralsnog bij de industrie. Wie groen beter bereikbaar maakt, zonder dat de consument al te ingrijpende offers hoeft te maken, scoort hoge ogen. Een mogelijke rol voor de CIO hierin is die van adviseur voor het duurzaamheidsteam van een bedrijf – misschien is er zelfs een Chief Sustainability Officer (CSO). Dat advies heeft dan betrekking op 1) het beoordelen van de daadwerkelijke externe behoefte aan ‘groen’. Of om 2) financiering te organiseren voor 3) een duurzaam digitale bedrijfsvoering. Maak digitaal zakendoen duurzaam door duurzaamheid digitaal te maken.

Groenbehoefte beoordelen

Het beoordelen van de behoefte aan duurzaamheid op de lange termijn – de eerste adviesrol van de CIO – hangt samen met drie factoren: economisch, milieu en sociaal. Een eenzijdige focus op milieu geeft geen realistisch beeld van de werkelijkheid. Kennelijk gaapt er nog steeds een brede kloof tussen duurzaamheid in woord en duurzaamheid in daad. Zo zegt 65 procent van alle consumenten dat ze alleen willen kopen van bedrijven die duurzaamheid voorstaan. Maar slechts 26 procent van consumenten houdt zich daar in de praktijk echt aan. Het gaat velen dus niet zozeer om het daadwerkelijk redden van de wereld, maar om betrokkenheid bij het streven daarnaar. Daarom is het een sterk concurrentiewapen om je als bedrijf betrokken te tonen in woord én daad. Het eerste dat de CIO in dienst van de CSO of diens team moet achterhalen is hoe belangrijk duurzaamheid echt is voor de organisatie. Om die vraag te beantwoorden is de eerste stap het uitvoeren van een materialiteitsbeoordeling. Hiermee identificeer je waar duurzaamheid met betrekking tot materiële issues belangrijk is en waar niet. Dat kan in de supply chain zitten, bij marketing of bij HR. Help die afdelingen bij het uitvoeren van een materialiteitsbeoordeling. Bepaal welke kwesties de belangrijkste zijn.

Praktijkvoorbeeld

Unilever analyseerde onder meer zaken als klimaatverandering, biodiversiteit, duurzame inkoop, verpakkingen/afval en dierproeven voor hun eigen materialiteitsbeoordeling. Dit is voor iedere industrie en geografie weer anders. In het prioriteren van materiaalkwesties bepalen twee variabelen de uiteindelijke positie: 1) hoe belangrijk is het voor stakeholders (medewerkers, klanten en investeerders) en 2) wat is de impact op de business? Het praktijkvoorbeeld van Unilever leverde de volgende grafiek op.

De hoogste materiaalprioriteit ligt bij klimaatverandering en verpakkingen/afval, uiterst rechtsboven. Linksonder staat verantwoorde marketing, wat niet betekent dat de huidige marketing onverantwoordelijk zou zijn, of onbelangrijk. Het is alleen minder belangrijk dan de zaken die rechtsboven staan. Met deze informatie kun je het team of de CSO helpen bij het bepalen van hun duurzaamheidsdoelen.

grafiek

Financiering

We leven in een wereld van ontoereikende budgetten. Daarom wil je ook omtrent duurzaamheid een businesscase opstellen. Bedenk daarbij dat slechts drie zaken doordringen tot directieleden: inkomsten, kosten en risico’s. Mogelijke onderwerpen aan de inkomstenkant zijn het duurzaam ontwerpen van producten en diensten of merkreputatie. Het verduurzamen van de operatie zoals productiemethoden, gebouwen enzovoort brengt de nodige kosten met zich mee. En qua governance, risico’s en compliancy kun je vanuit jouw expertise laten zien dat de organisatie voldoet aan de duurzaamheidsregels.
Weet dat met betrekking tot het leveren van advies omtrent financiering het laaghangende fruit meestal reeds is geplukt en verwerkt in de ROI. Financiering voor duurzaamheid via de gebruikelijke kanalen wordt dan erg moeilijk. Gelukkig zijn er goede alternatieven zoals ‘groene obligaties’. Verizon sloot bijvoorbeeld in 2019 een groenfonds van 1 miljard dollar en aan wie het maar horen wilde, vertelde het bedrijf waar ze deze financiering aan gingen besteden: hernieuwbare energie, energie-efficiënte gebouwen, duurzaam waterbeheer enzovoort. Een andere mogelijkheid is het zogeheten EPS (energieprestatiecontract). Dit lijkt een beetje op outsourcing; een leverancier analyseert de bedrijfsomgeving en -activiteiten en geeft aan hoeveel kostenbesparingen en broeikasgasbesparingen hij kan realiseren. Het bedrijf betaalt een percentage van die besparingen terug aan de leverancier. Dit heeft Allegheny (een provincie in de staat Pennsylvania) gedaan. Op een investering van iets meer dan 14 miljoen USD behaalde de provincie een jaarlijkse besparing van 2 miljoen USD, een waterbesparing van meer dan 280.000 liter en ze verkleinden hun ecologische voetafdruk met bijna 9 procent. Een derde alternatieve financieringsoptie is via een interne CO2-vergoeding. Dat kan middels een zogeheten ‘schaduwprijs’. Daarbij ken je een nominale waarde toe aan CO2 voor toekomstig kapitaal; wat wordt CO2 straks waard volgens de regelgeving en jouw locatie? Of je brengt een interne CO2-vergoeding in rekening bij bedrijfseenheden voor hun emissies. Dat zal deze bedrijfseenheden zeker stimuleren om hun ecologische voetafdruk te verkleinen.

Digitalisering

We weten allemaal dat technologie helpt en pijn kan doen; het is gelijktijdig utopisch en dystopisch. Aan de ene kant verhoogt technologie de uitstoot van broeikasgassen, maar het kan anderzijds helpen in het verminderen ervan. We kunnen op vijf manieren ervoor zorgen dat ook digitaal zakendoen duurzaam kan zijn: 1) voeg een duurzaamheidsdoel toe aan de digitale bedrijfsstrategie en -visie. 2) Neem duurzaamheid op in de selectiecriteria voor leveranciers. Vaak valt slimme bouwtechnologie onder de bevoegdheid van de CIO. Als dat het geval is, 3) verdubbel dan de taken voor slim bouwen, in lijn met het eigen duurzaamheidsdoel. 4) Spijker IT’ers bij met duurzaamheid-skills. Het is wonderbaarlijk dat vrijwel niet één CEO van grote bedrijven een duurzaamheidsdiploma heeft. Ze zijn ingenieur, financieel expert of hebben rechten gestudeerd. Toch wordt van CEO’s verwacht dat ze een standpunt innemen omtrent duurzaamheid. Zorg dan op zijn minst dat IT-medewerkers up to speed zijn over dit onderwerp. 5) Help de werknemers bij het meten van hun eigen ecologische voetafdruk.

Twee vliegen in één klap

Digitale transformatie en optimalisatie sluiten nauw aan bij duurzaamheid. Het gaat over het opnieuw inrichten van oude processen, over efficiëntie, klantbetrokkenheid, hogere sales, nieuwe producten en nieuwe bedrijfsmodellen. Je kunt twee vliegen in één klap slaan. Accelereer de digitale transformatie en duurzaamheid gelijktijdig. Voorspel zaken met predictive analytics. Vertel de directie bijvoorbeeld over de kosten van het verwachte energiegebruik voor de komende drie jaar. Én vertel ze direct ook hoeveel bespaard kan worden door hernieuwbare energie in te kopen. Toon aan jouw eindklant direct wat de CO2-voetafdruk is van een bepaalde aankoop die zij/hij overweegt. Dit biedt transparantie en vervolgens is het aan de klant om daar verantwoorde beslissingen in te maken. Een ander voorbeeld is het creëren van een nieuw bedrijfsmodel door een digitaal platform in te zetten voor zogeheten circulaire economie. Bedenk bijvoorbeeld dat in de USA jaarlijks voor 100 miljard dollar aan medicijnen wordt weggegooid. Farmaciebedrijf Remuda Chain valideert eerst dat ongebruikte medicijnen doen wat ze moeten doen. Vervolgens worden deze medicijnen op het digitale platform aan mensen gekoppeld die zich dergelijke medicijnen normaal gesproken niet kunnen veroorloven.

Stel je nu eens voor dat jouw CEO morgen aankondigt dat het bedrijf ernaar streeft om tegen 2025 CO2-neutraal te zijn. Nu weet je wat je als CIO moet doen. Raak betrokken, ondersteun het duurzaamheidsteam, help ze om de behoefte in kaart te brengen, regel de financiering. De CIO maakt hiermee niet alleen duurzame digitale business beschikbaar, maar je maakt tevens digitale duurzaamheid mogelijk.

Dit artikel is geïnspireerd op de keynote van Kristin Moyer van Gartner: ‘Sustainability: What to Do When Customers Want You to Save the World?’

Lees ook: