Het CBS laat onderzoeken of toegang voor externe onderzoekers tot de privacygevoelige data van het bureau nog wel kan. De vraag is of de risico’s op onthulling van gegevens van burgers of bedrijven niet te groot worden.
Het CBS verzamelt administratieve data van burgers en bedrijven die in beheer zijn bij overheidsinstellingen. Dit gebeurt voor de productie van officiële overheidsstatistiek. Het heeft daarvoor een unieke bij wet geregelde toestemming.
Het CBS ontdoet die data van individuele identiteitskenmerken. Vervolgens worden ze streng beveiligd bewaard. Het bureau garandeert dat de privacy van burgers en bedrijven veilig is. Daarom ook zijn de interne processen streng beveiligd.
Wetenschap
Wel is het zo dat het CBS wetenschappelijke onderzoekers van Nederlandse universiteiten en kennisinstituten toegang tot deze data kan geven. Dit gebeurt dan in een beveiligde omgeving (zgn. ‘remote access’). Dat hoort bij de wettelijke taak voor het CBS. Die stelt dat ook de wetenschap moet worden bediend.
Daarnaast mag een groeiend aantal onderzoekers bij geautoriseerde universiteiten in Europa, maar ook in bijvoorbeeld de VS, Australië, Japan en Hongkong, deze data inzien. Tenslotte krijgen de laatste jaren ook commerciële bedrijven steeds vaker toegang voor statistisch onderzoek.
Nieuwe eisen
De revolutie in dataverzameling en data-analyse vergroot de mogelijkheden voor externe onderzoekers aanzienlijk. Daardoor stijgt de vraag naar toegang sterk. Dit vergroot de risico’s, ook door de groeiende technologische mogelijkheden en de toegenomen zorg over data-spionage.
Daarnaast stelt de wet (AVG) nieuwe eisen aan privacybescherming. Het CBS heeft zorgen of bij de huidige werkwijze de risico’s nog beheersbaar zijn. Het bureau stelt daarom een onderzoek in naar deze risico’s. De start daarvan is reeds in november aan de Kamer gemeld door minister Wiebes.
Het onderzoek staat onder leiding van een onafhankelijke expert. Verder voeren externe experts het onderzoek ook grotendeels uit. Het belang van privacy en informatiebeveiliging heeft in dit onderzoek de hoogste prioriteit. De resultaten kunnen leiden tot aanpassing van de manier van toegangverlening tot deze gegevens. Het CBS zal daarbij oog hebben voor het belang van toegang tot flexibele analyses voor onderzoek met een maatschappelijk en wetenschappelijk nut.
