Op ieder lijstje van trends in de gezondheidszorg staat het thema: personalized medicine. Mogelijk gemaakt door big data analytics. Neuroloog dr. Rick Helmich maakte dit concreet. Tijdens Health Valley ging hij in op onderzoek dat Radboudumc doet naar behandeling op maat bij patiënten met de ziekte van Parkinson. Daarbij worden moderne beeldvormende technieken gebruikt om de variatie tussen parkinsonpatiënten beter te kunnen duiden.
Parkinson is na Alzheimer de grootste degeneratieve hersenziekte. Wereldwijd zijn er 10 miljoen patiënten en hun aantal stijgt. Om de kosten van zorg voor deze groep patiënten in de hand te houden, zijn nieuwe aanpakken nodig. Eén daarvan wordt ontwikkeld in Nijmegen bij de onderzoeksgroep van neuroloog Bas Bloem, bekend van het door hem opgerichte samenwerkingsverband ParkinsonNet.
Verschillen
Helmich: “Parkinson is een ziekte met vele gezichten. De symptomen zijn divers: stijfheid, traagheid, trillen, bevriezen, balansstoornissen, obstipatie, psychische klachten. Er zijn grote verschillen tussen patiënten en op dit moment kunnen we bij een individuele patiënt nauwelijks voorspellen hoe de ziekte gaat verlopen. Laat staan welke behandelingen gaan aanslaan. Waarom reageert de ene patiënt wel goed op medicatie en de ander helemaal niet?”
Om daar achter te komen worden bij 650 parkinsonpatiënten die in Radboudumc worden behandeld twee MRI’s gemaakt. Een structurele en een functionele. Ook wordt de ontlasting onderzocht en het genoom in kaart gebracht. Deze patiënten worden vervolgens langdurig gevolgd.
Segmenten
Helmich: “Ons doel is tweeledig. We hebben hypothesen opgesteld die we willen toetsen. En daarnaast willen we kijken of we profielen kunnen maken, zodat we de brede groep parkinsonpatiënten kunnen indelen in kleinere segmenten. Zo zouden we voor een individuele patiënt kunnen voorspellen hoe zijn of haar ziekte gaat verlopen. Hiervoor gebruiken we machine learning. We ontwikkelen algoritmen die steeds slimmer worden. Ze zijn uiteindelijk in staat om in een enorme bak aan zeer diverse data patronen te ontdekken.”
Aan het onderzoek werken niet alleen Radboudumc en de naastgelegen universiteit mee. Ook diverse bedrijven doen mee. Het is de bedoeling om de data straks wereldwijd ter beschikking te stellen aan artsen. En daarom is er veel aandacht voor de veiligheid van data. De data, zoals de MRI-scans of het genoom, zijn nooit herleidbaar tot personen. Er is een goede governance-structuur opgezet en databeveiliging krijgt de hoogste prioriteit.
De partners tekenen een contract waarin zij zeggen dat ze de geanonimiseerde data alleen gebruiken voor dit onderzoek. Ze mogen de data ook niet doorverkopen. Helmich: “Er is altijd veel aandacht voor security in de zorg. Dat moet je goed regelen en dat kan ook. In dit onderzoek combineren we state-of-the-art wetenschap met ongeëvenaarde bescherming van persoonlijke data.”
Het doel van dit onderzoek is om algoritmen te ontwikkelen voor een diagnostisch programma voor neurologen. De arts voert enkele data in en krijgt een geïndividualiseerd behandeladvies. Dit resulteert in zorg op maat en lagere kosten omdat patiënten niet meer worden overbehandeld.
