Vanaf midden 2025 zal de herziene Europese Consumentenkredietrichtlijn (CCD2) het verstrekken van consumptief krediet in alle lidstaten, waaronder Nederland, ingrijpend veranderen. CCD2 breidt de oorspronkelijke richtlijn uit door nu ook Buy Now, Pay Later (BNPL), creditcards met uitgestelde betaling, en mogelijk private leaseproducten onder strenge regulering te brengen.
Voor Nederlandse kredietverstrekkers – zowel traditionele banken als non-bank-lenders – betekent dit nieuwe complianceverplichtingen en een transformatie van de processen voor klant-onboarding, betaalbaarheidsbeoordeling en concurrentiepositie. De veranderingen zijn fors, maar de kansen zijn minstens zo groot: CCD2 is niet slechts een kwestie van naleving, het is een kans om voorop te lopen en langdurig concurrerend te blijven.
Waarom CCD2 ertoe doet voor de Nederlandse markt
Toen CCD1 in 2008 werd ingevoerd, vielen veel nieuwe consumentenkredietmodellen buiten het regelgevende kader. Sindsdien kende BNPL een explosieve groei, vooral onder jongere consumenten, en groeide private lease uit tot een mainstream alternatief voor autobezit.
CCD2 brengt deze modellen wél onder toezicht. BNPL-aanbieders en issuers van uitgestelde betaalkaarten moeten voortaan verplichte inkomenscontroles uitvoeren, transacties melden bij het Bureau Krediet Registratie (BKR) en leeftijdsverificatie toepassen bij de kredietaanvraag.
Lidstaten kunnen private lease bovendien classificeren als ‘consumentenkrediet’, waardoor leasemaatschappijen onder dezelfde betaalbaarheids-, transparantie- en informatie-eisen komen te vallen als banken. Voor fintechs en lease-startups die tot nu toe met beperkte toezichtvrijheid opereerden, markeert CCD2 een overgang naar volledige vergunningplicht en een einde aan regulatoire arbitrage.
Hoewel CCD2 het speelveld egaliseert, vergroot het onmiskenbaar de operationele lasten voor alle kredietverstrekkers.
Krappe tijdslijnen en hoge inzet
Nederland publiceerde het wetgevingsvoorstel voor CCD2 pas in april 2025. EU-lidstaten moeten CCD2 uiterlijk medio 2025 in nationale wetgeving omzetten, met handhaving twaalf tot achttien maanden later. Voor Nederland betekent dit dat de ingangsdatum van volledige implementatie mogelijk al in Q1 2027 ligt.
Dat laat kredietverstrekkers minder dan twee jaar om cruciale onderdelen van hun kredietverleningsprocessen – producttoelating, kredietwaardigheidstoetsen en verplichte disclosures – volledig te herontwerpen. Deze transitie vereist niet alleen strikte naleving, maar ook grote wendbaarheid.
Impact op Nederlandse kredietverstrekkers
1. Nieuwe compliance-verplichtingen voor non-bank lenders
BNPL-platforms en issuers van uitgestelde betaalkaarten moeten voortaan fungeren als licensed kredietverschaffers. Ze moeten veel verder gaan dan zachte kredietchecks en basisleeftijdsverificatie: inkomensverificatie, BKR-melding en digitale identiteitsbevestiging (bijvoorbeeld via DigiD) worden verplicht.
Voor fintechs die gebouwd zijn op razendsnelle, low-friction onboarding betekent dit een ingrijpende wijziging. Conversieratio’s kunnen dalen, marges krimpen en doorlooptijden toenemen, tenzij processen gelijktijdig worden herontworpen voor compliance én snelheid.
2. Private lease in de grijze zone
Als Nederlandse wetgevers private lease zien als consumentenkrediet, moeten leasemaatschappijen volledige kredietbeoordelingen uitvoeren, SECCI-informatiedocumenten verstrekken en zich registreren bij het BKR. Dat vraagt om een fundamentele verschuiving in hoe kredietwaardigheid in de leasebranche wordt bepaald en gerapporteerd.
Veel huidige leasebedrijven vertrouwen op inferentie-checks (bijvoorbeeld een rijbewijs als proxy voor leeftijd). Deze aanpak volstaat straks niet meer. Systemen moeten zowel lease als financiering als operationele huur ondersteunen om tegemoet te komen aan de juridische onduidelijkheid in de overgangsfase.
3. Intensivering van de concurrentie voor banken
Nu fintechs onder hetzelfde regelgevende kader vallen, krijgen zij de mogelijkheid om hun productportfolio uit te breiden met onderpandloze leningen en complexere kredietproducten. Met real-time toegang tot checkout- en transactiegegevens kunnen zij gepersonaliseerde kredietaanbiedingen uitbrengen die traditionele banken onder druk zetten.
Banken moeten daarom dringend moderniseren. Verouderde, gesilode systemen en handmatige besluitvorming houden geen gelijke tred. Succes zal afhangen van real-time analytics, open-bankingintegraties en configureerbare betaalbaarheidslogica. CCD2 egaliseert het speelveld, maar beloont snelheid, automatisering en data-vaardigheid.
Technologie en risico-infrastructuur herzien
CCD2 legt een enorme druk op verouderde systemen: starre kredietverleningsprocessen, handmatig underwriting en gesloten datasilo’s kunnen de nieuwe eisen niet bijbenen. Traditionele batch-processing worstelt met het volume en de complexiteit van de nieuwe kredietbeoordelingen.
Dit is hét moment voor Nederlandse kredietverstrekkers om hun risico-infrastructuur te herzien. Een flexibele, data-gedreven decisioning-core is geen luxe meer, maar een noodzaak. Zonder deze modulariteit zullen compliancekosten stijgen en gaat concurrentievoordeel verloren.
Future-proofing lending onder CCD2
- Audit uw kredietverleningsprocessen: breng elke productlijn – BNPL, creditcards, persoonlijke leningen en lease – in kaart tegenover CCD2-vereisten voor inkomensverificatie, BKR-rapportage, leeftijdschecks en SECCI-disclosures. Zo identificeert u compliance-gaps en vereiste systeemupgrades.
- Adopteer een rules-based decisioning framework: een flexibel beslissingssysteem stelt u in staat om krediet- en risicobeleid dynamisch bij te werken naarmate regelgeving evolueert. Real-time betaalbaarheidsscoring, risicosegmentatie en scenario-testing ondersteunen niet alleen compliance, maar ook snellere, slimmere kredietbeslissingen.
- Moderniseer data-integratie: real-time toegang tot inkomensgegevens via open banking of beveiligde API’s wordt essentieel. Bij klanten met beperkte kredietgeschiedenis bieden alternatieve data-bronnen een completer betaalbaarheidsbeeld. Koppeling met het BKR voor continue exposure-monitoring wordt cruciaal voor compliance.
- Ontwikkel adaptieve workflows voor lease: bereid systemen voor op zowel lease als financiering als operationele huur, zodat u direct kunt schakelen zodra de definitieve nationale interpretatie vaststaat.
- Modulariseer onboarding en KYC/KYB-processen: splits identificatie, scoring en fraudedetectie in plug-and-play componenten. Dankzij modulaire architectuur kunt u individuele systemen upgraden zonder de volledige infrastructuur te herbouwen.
Voorbereid op de toekomst
De focus van CCD2 op verantwoord lenen is niet alleen een compliance-eis, maar biedt juist de kans om consumentenkrediet op een duurzame manier te herdefiniëren. Een
modulair, data-gedreven fundament stelt u in staat betaalbaarheids- en fairnesseisen te combineren met groeidoelstellingen.
Wie nú wendbaar moderniseert en kiest voor een flexibele, component-gebaseerde infrastructuur, voldoet niet alleen aan CCD2, maar verstevigt ook zijn positie als concurrerende, toekomstgerichte aanbieder.