In het NOS-journaal: ´Amsterdamse huisartsen hebben een alternatief ontwikkeld voor het Landelijk Schakelpunt (LSP)´. Wat is er ook alweer aan de hand?
In 2011 trok de politiek zijn handen af van het LSP, nadat de Eerste Kamer wetgeving die het EPD moest vastleggen, had weggestemd. Daarop zetten zorgverleners het EPD op eigen kracht voort en richtten gezamenlijk de organisatie VZVZ op. Het leek meer op een digitaal doolhof.
Pikant detail: VZVZ is opgericht door vier koepels van zorgaanbieders: de koepels van huisartsen (LHV), huisartsenposten (InEen, voorheen VHN), apotheken (KNMP) en ziekenhuizen (NVZ). Omdat het fiat vanuit de politiek ontbreekt, moeten patiënten zelf toestemming geven voor uitwisseling van hun dossier. Volgens VZVZ hebben inmiddels 8,6 miljoen mensen dat gedaan. Ruim 90 procent van alle huisartsen is inmiddels gekoppeld aan het LSP.
Toch zijn veel huisartsen nog niet tevreden met het systeem. “We vonden het belangrijk dat er een alternatief kwam voor het LSP”, zegt initiatiefnemer Hein Thiel van de Huisartsenkring Amsterdam. “Je kunt op zoveel plekken op het LSP inloggen, dat een aanval op het systeem niet ondenkbaar is.” Een ander bezwaar is dat de versleuteling niet optimaal is; kwaadwillenden die het LSP kraken, kunnen zichzelf toegang tot dossiers verschaffen of die zelfs manipuleren.
Volgens woordvoerder Alf Zwilling van VZVZ heeft dat te maken met het feit dat verschillende dossiers van dezelfde patiënt door het LSP kunnen worden samengevoegd tot één geheel. Natuurlijk prachtig, maar om met Cruijff te spreken: ´elk voordeel heb z’n nadeel´. Want het betekent dat in theorie ook gegevens kunnen worden gewijzigd of toegevoegd. Iedereen die beweert een behandelrelatie te hebben met een patiënt en BIG-geregistreerd is, kan dit in principe doen. Achteraf wordt de patiënt daarover wel geïnformeerd, maar toch.
Om die reden heeft de Huisartsenkring Amsterdam in samenwerking met Onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam nu dus een alternatief ontwikkeld voor het EPD, dat echte privacybescherming moet bieden. Whitebox, zoals het alternatief heet, is een decentraal systeem dat huisarts en patiënt volledige controle moet geven over de uitwisseling van medische gegevens. Uitgangspunt is dat patiënt en arts gezamenlijk bepalen wie toegang tot welke gegevens krijgt. “De controle ligt niet langer bij een externe partij, maar uitsluitend waar hij hoort: bij arts en patiënt”, aldus Thiel.
Het initiatief roept wel vragen op. Gaat het alleen over het huisartsendossier? Zorgt de huisarts voor het bijwerken van het dossier na behandeling van een patiënt in een ziekenhuis? Of gaan we die update uitvoeren via het LSP met het huisartsendossier?
Opvallend is dat in het nieuwe systeem arts en patiënt samen het EPD kunnen beheren, zowel technisch als inhoudelijk. Huisarts en patiënt hebben elkaar dus gevonden op het gebied van privacy. Dat is de echte doorbraak! Want uiteindelijk zal de patiënt het primaat opeisen. Hopelijk ondersteunt de huisarts de patiënt daarbij dan actief. Maar doet hij dat beheer dan in zijn huisartsenpraktijk of richt hij daarvoor een nieuwe (landelijke?) organisatie op? Waarom heet die organisatie dan niet VZVZ? Want die is toch van de huisartsen?