De toename van data rond het coronavirus zou volgens veel gemeente-ambtenaren kunnen leiden tot nieuwe kansen. Dat blijkt uit onderzoek van GemeentenNL onder 847 bestuurders, directeuren, managers en medewerkers bij gemeenten.
Welke kansen dat precies zijn vinden de ambtenaren moeilijk te benoemen. Dit omdat slechts 34% van de gemeenten een duidelijk doel voor ogen heeft bij het verzamelen van data. De kwaliteit van de huidige gebruikte data beschrijft slechts 32% omschreven als goed, terwijl 65% grote gevolgen voor het werk zegt te ondervinden als zij niet over de juiste data kan beschikken.
Tegelijkertijd is er nauwelijks twijfel over de eigen datavaardigheden van de ambtenaren. Dat zit volgens hen wel goed, omdat bijna 80% zichzelf en zijn collega’s voldoende datavaardig acht. Toch zullen gemeenten de komende jaren het meest investeren in datakennis (61%), processen (58%) en software (55%) en het minst in mensen (34%).
De technologie begint voorrang te krijgen boven de mens. Deze tendens is al langer zichtbaar bij gemeenten en die in de visie van GemeentenNL. Op termijn leidt tot ontstaan van de Algoritme Gemeente.
Datastrategie
De uitkomsten van dit onderzoek zijn aanleiding voor GemeentenNL om de werkgroep Datastrategie in het leven te roepen die vanaf 26 juni aan de slag gaat. In deze werkgroep zitten vertegenwoordigers van 15 gemeenten.
De opdracht aan de werkgroep is om binnen 1 jaar te bedenken welke datastrategie bij welk type gemeente past. De werkgroep rapporteert medio 2021 haar bevindingen op een landelijk congres van GemeentenNL.
Waarschuwing voor gevolgen
Dat de meeste gemeenten enerzijds veel kansen zien voor data maar anderzijds nog geen strategie hebben leidt ertoe dat zij eerst diverse pilots starten. “De problematiek in het sociaal domein, de toename van complexere gemeentelijke regelingen en de wens de openbare ruimte slimmer in te richten zijn gecombineerd met nieuwe technologische mogelijkheden daarvoor belangrijke aanjagers,” zegt Tino Meijn, directeur van GemeentenNL.
Hij waarschuwt tegelijk voor drie ongewenste gevolgen van deze kortetermijnontwikkeling. “In de eerste plaats ontstaan hierdoor data-eilanden, dat zijn losse initiatieven zonder samenhang met veel dubbel werk in de organisatie en het ontbreken van overzicht. In de tweede plaats leidt het tot verspilling door het onnodig verzamelen van data die niet aansluiten bij de koers van de gemeente. En in de derde plaats zullen meer governance issues ontstaan omdat niet altijd duidelijk is voor welke doelen en toepassingen de gemeente welke data verzamelt.”
Opmerkelijk
Het vertrouwen van gemeenten in de eigen vaardigheden is opmerkelijk omdat in april uit onderzoek nog bleek dat veel gemeenten nog werken met Windows 7 hoewel de ondersteuning van Windows 7 al sinds januari is gestopt. Dat bleek uit een enquête van onder andere Binnenlands Bestuur. Het uitgebreide artikel verschijnt eind deze week in Binnenlands Bestuur nummer 7. Het is nu tijdelijk gratis te lezen. Het gaat om zeker 16.000 werkplekken.
Bij die Windows 7-gebruikers zit zelfs een aantal grote steden. Zo heeft de gemeente Utrecht nog 4.600 pc’s met het besturingssysteem Windows 7. In Amsterdam werken nog zo’n 4.500 computers met het verouderde systeem. Tilburg telt nog 2.500 van dergelijke gebruikers.
