Innovatie in de zorg gaat snel. Er komen steeds meer slimme toepassingen, maar de vraag in veel zorginstellingen is of de ict-infrastructuur dat wel aan kan. Raden van Bestuur geven echter liever geld uit aan e-health en allerlei handige apps dan aan een netwerk en een datacenterinfrastructuur. Hoe kunt u als ict-manager het gesprek met uw Raad van Bestuur aangaan? Waar ligt de business-case voor een degelijk fundament?
De aanpak van veel ziekenhuizen en instellingen in de langdurige zorg is te vergelijken met die van een huis met teveel dakkappellen. Het huis is jaren geleden gebouwd en wordt te klein. Dan wordt eerst de badkamer verruimd met een dakkapel. Daarna komt er een tweede iets andere dakkapel in de ouderslaapkamer. Beide ruimtes zijn helemaal naar wens, maar de architectuur oogt behoorlijk rommelig.
Het wordt nog erger als ook de slaapkamers van de kinderen worden vergroot. Omdat het geld bijna op is, wordt gekozen voor houten kapellen, in plaats van de degelijke stenen versies van de badkamer en ouderslaapkamer. Bovendien mogen de kinderen hun eigen kleur kiezen: blauw en geel, terwijl het hele huis in groen en wit is geschilderd. “Zo ziet de ict-architectuur in veel zorginstellingen eruit,” schetsen Johan Joldersma en Cathy Boers de situatie. Zij zijn bij Cisco verantwoordelijk voor respectievelijk de cure en de care. “Er is geen goede bouwtekening, gebruikers hebben veel vrijheid om hun eigen toepassingen te kiezen en uiteindelijk leidt dat tot een rommeltje. Ze zien dat het spaak loopt als ze verder willen uitbreiden, want op een gegeven moment staat het hele dak vol dakkappellen. Lees: het Wi-Fi-netwerk kan het niet meer aan. Maar het ging natuurlijk al veel eerder fout.”
Do’s & Don’ts
Op basis van hun ervaringen en vele bezoeken aan zorginstellingen stelden Boers en Joldersma een overzicht op van do’s en don’ts voor een gezonde infrastructuur.
Do’s
- Kijk naar je ict-architectuur als één geheel en breng dat middels een ‘bouwtekening’ in kaart.
- Stel een architect aan die verantwoordelijk wordt voor die bouwtekening. Bespreek met die architect je eisen en wensen.
- De business bepaalt natuurlijk de eisen en wensen, maar zij hebben geen ict-kennis. Stel een goede CIO aan om die twee werelden met elkaar te verbinden. De CIO heeft dus nadrukkelijk een andere rol dan de it-manager. Zo’n extra functionaris kost wat, maar dat levert uiteindelijk veel besparingen op.
- Vindt niet zelf het wiel uit, maar ga kijken bij andere zorginstellingen. Vraag ook je bestaande leveranciers eens om advies en laat leveranciers met wie je tot nu toe nog geen zaken deed eens langskomen voor een gesprek. Dat levert een veel beter beeld op van de mogelijkheden en onmogelijkheden.
- De ict-architectuur is het fundament waar je omgeving op rust. Geef kwaliteit voorrang boven prijs en stel daar hoge eisen aan. De kwaliteit van de infrastructuur bepaalt namelijk in grote mate de kwaliteit van de ict-dienstverlening.
- Kijk hoe je bepaalde investeringen op meerdere manieren slim kunt inzetten voor verbetering van de zorg. Een Wi-Fi-netwerk dat ook geschikt is voor spraak, video en locatiebepaling kan veel breder worden ingezet dan een netwerk dat gebruikers alleen toegang geeft tot het internet.
- Zorg dat je fundament ruimte laat voor toekomstige uitbreidingen. Zorginnovatie komt immers vaak vanuit ICT, denk aan e-health, videoconsulten, gebruik van zorgapps enzovoort.
- Maak slim gebruik van het feit dat leveranciers steeds vaker optreden als externe financieringsbron. Er zijn veel verschillende modellen waarbij u uw investering over langere tijd kunt uitsmeren of betaalt naar gebruik.
- Zorg ervoor dat alle oplossingen altijd open integratiemogelijkheden hebben, zodat de verschillende elementen goed met elkaar kunnen praten.
Don’ts
- Schaf geen tent aan als je ergens jarenlang wilt wonen. Veel puntoplossingen hebben het karakter van een tent: ze bieden handige functionaliteit (je kunt er koken, zitten, slapen), maar ze zijn niet toekomstvast. Je kunt ze niet uitbreiden en bij een beetje vorst of wind woon je niet meer erg comfortabel.
- Kijk niet alleen naar de huidige wensen, maar ook naar de toekomstige. Natuurlijk heeft niemand een glazen bol, maar iedereen kan wel voorspellen dat e-health een serieuze rol gaat spelen, dat mobility over een paar jaar niet meer weg te denken is uit de zorg en dat sensoren in toenemende mate worden ingezet, of het nu is in de vorm van matrasdetectie, locatiebepaling of valdetectie. Bereid je ict-infrastructuur hierop voor.
- Focus in de business-case niet alleen op de kosten. Kijk liever hoe je één investering op meerdere manieren kunt terugverdienen. Locatiebepaling is handig om zwerfapparatuur zoals infuuspompen terug te vinden, maar ook om patiënten of medewerkers te lokaliseren. Tegen een geringe meerprijs kan dezelfde technologie vaak voor meerdere doelen worden ingezet.
- Wees niet bang om gratis advies in te winnen bij leveranciers. Consultancybureaus verdienen natuurlijk graag een boterham en zij kunnen ook zeker waarde toevoegen. Maar ook leveranciers kunnen u uitstekend adviseren, zonder de bijbehorende facturatie. Laat dan wel altijd meerdere concurrenten langskomen en vergelijk hun adviezen. En bereid jezelf goed voor, zodat je gericht een gesprek aan kunt gaan.
- Ga niet over één nacht ijs. Natuurlijk moet je van innovatie geen papieren tijger maken, maar vertrouw ook niet op het advies van één slimme collega of van één andere zorginstelling.
