Iedereen moet veilig en vertrouwd kunnen meedoen in de digitale samenleving. Dat is een van de speerpunten van het (demissionaire) kabinet, blijkt volgens dat zelfde Kabinet in de publicatie van de Rijksbegroting.
Digitalisering en kunstmatige intelligentie bieden kansen, maar kent ook risico’s. Het Kabinet stelt in het stuk dat ze significante stappen willen zetten om mensen te helpen digitale vaardigheden te verwerven. De digitale samenleving moet in elk geval toegankelijker worden.
Burger in digitale samenleving
“Een verrijking voor de maatschappij”, zo wordt in de begroting Binnenlandse Zaken verwezen naar digitalisering: het maakt het leven aangenamer. Mede daarom wil het kabinet de digitale samenleving toegankelijker maken voor alle burgers en tegelijkertijd negatieve neveneffecten aanpakken. Samen met medeoverheden werkt het kabinet verder aan de Werkagenda Waardengedreven Digitalisering (WWD).
JA21-Kamerlid Joost Eerdmans diende tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen een motie in die de regering oproept in beeld te brengen hoeveel mensen door de toenemende digitalisering negatief geraakt worden. Hij wil ook een plan opstellen hoe je dit kunt tegengaan. Want, zo stelde Eerdmans, veel Nederlanders kunnen het tempo van de toenemende digitalisering niet meer bijhouden, met name ouderen en digitaal minder vaardigen treft en dat hierdoor een nieuwe kloof in de samenleving ontstaat. Hij riep de regering op om in beeld te brengen hoeveel mensen door de toenemende digitalisering geraakt worden en om een plan op te stellen hoe dit kan worden tegengegaan.
In de begroting van BZK is staat eveneens dat het kabinet overheden zal stimuleren om (meer) gebruik te maken van de Europese Digitale Identiteit en Wallet. Die is, ook in Nederland, momenteel in de maak. In 2025 zou de Wallet in de gehele EU volwaardig te gebruiken moeten zijn. L
Verdere uitrol WDO
2024 staat ook in het teken van de implementatie van de Digital Services Act (DSA). Dit zal van meerdere ministeries, waaronder BZK, EZK en JenV de nodige organisatorische voorbereidingen en aanpassingen vergen. Deze Europese DSA moet onder meer gaan bijdragen aan meer veiligheid en privacy in het digitale domein, met bescherming van fundamentele rechten van gebruikers.
Verder krijgen online kinderrechten in de WDO versterking door de (door)ontwikkeling van richtlijnen voor ontwikkelaars (Kinderrechten Impact Assessment, Gamewijzer en Code Kinderrechten Online). Ook komt er, mede in het licht van de Europese AI-act, een visie en strategie voor de omgang met Generatieve AI.
Het kabinet benadrukt dat de overheid als digitale partner het goede voorbeeld moet geven. Daarom werkt het, in de enkele jaren geleden aangenomen Wet Digitale Overheid (WDO), aan dienstverlening die recht doet aan de behoeften en persoonlijke omstandigheden van burgers.
Dat gebeurt bijvoorbeeld door in te zetten op verdere standaardisering van overheidsdienstverlening via een Generieke Digitale Infrastructuur (GDI). Daaronder valt onder andere het Stelsel Toegang, dat de veiligheid van inloggen bij overheidsdiensten naar een hoger niveau moet tillen.
Federatief Datastelsel
Het Federatief Datastelsel moet intussen zorgen dat overheden vanuit verschillende ketens en sectoren straks makkelijker data met elkaar kunnen delen. Op al deze vlakken moet de overheid ook rekening houden met de Single Digital Gateway (SDG), een Europese verordening die moet zorgen dat EU-burgers en -bedrijven makkelijk betrouwbare informatie kunnen vinden over (grensoverschrijdende) overheidsdiensten, -producten en -procedures in alle lidstaten.
Ook daarin gaat zit overheden op verschillende niveaus in Nederland nog altijd veel werk. Ook de I-strategie Rijk 2021-2025, komt aan bod, en vooral het scherper meenemen van security-by-design en andere standaarden bij inkooptrajecten van de overheid.
De vele verordeningen, richtlijnen, wetten en voornemens waar Nederland in 2024 uitvoering aan moet geven maken wel duidelijk: de overheid heeft de handen vol aan digitalisering. En niet in de laatste plaats de digitalisering van de eigen dienstverlening.
Lees ook:
- Data hoarding: de keerzijde van té veel data voor AI
- Het belang van continue bijscholing voor IT-professionals in Microsoft applicaties: Hoe blijf je up-to-date in een snel veranderende IT-wereld?
