Nederlanders niet eens over track-and-tracing corona-app

schoolalp

Nederlanders hebben sterk verschillende meningen over de een eventuele track-and-tracing corona-app. Sommigen willen de app liever vandaag dan morgen installeren. Anderen willen dat  onder geen beding. Zij vinden het kwalijk dat de overheid nadenkt over de introductie van de app.

Dit blijkt uit een rapport van onderzoekers van de Universiteit Maastricht, de Vrije Universiteit Amsterdam, TU Delft en het RIVM. Een random steekproef van 926 Nederlanders deed mee aan een keuze-experiment.

De deelnemers kregen diverse varianten van de app voorgelegd met de vraag welke de voorkeur had en of zij de app van hun voorkeur daadwerkelijk zouden installeren.

Daarnaast is er een groep Nederlanders met een genuanceerde mening. Zij zouden de app alleen installeren als deze naar hun oordeel meer voordelen heeft dan nadelen. Het hangt af van de voorwaarden en eigenschappen van de app. Deze groep twijfelaars is essentieel voor het Kabinet om de gewenste dekkingsgraad van 60% te halen.

 

In de buurt

De track-and-tracing corona-app houdt bij welke telefoons in de buurt van elkaar zijn geweest. De app geeft een melding als men in de buurt van iemand was die het coronavirus heeft. De effectiviteit ervan staat of valt met het aantal Nederlanders dat de app gebruikt. Hoe meer mensen dat doen, hoe effectiever de app.

In het publieke debat lopen de meningen over een dergelijke track-and-tracing corona-app erg uiteen. Sommigen willen graag alle middelen inzetten om de pandemie te bestrijden, terwijl anderen een track-and-tracing corona-app een te zware inbreuk op de privacy vinden. Systematische inzichten in de voorkeuren van Nederlanders voor de corona app zijn daarom relevant.

 

Opiniepeilingen

Op dit moment worden voorkeuren vaak gemeten via opiniepeilingen. Een groot nadeel daarvan  is dat burgers hun voorkeuren uiten zonder dat zij weten waar zij precies hun voorkeuren over uiten.

Voorkeuren over de corona-app hangen waarschijnlijk af van de kenmerken. Is de app anoniem? Hoe groot is de kans dat de app een verkeerde melding geeft en je onterecht thuiszit of juist geen melding krijgt, terwijl je wel COVID-19 onder de leden hebt? Dit kan men te weten komen door voorkeuren van Nederlanders te analyseren met keuze-experimenten.

Deelnemers moesten tijdens het experiment acht keer een keuze maken tussen twee varianten. Respondenten kregen eerst de vraag: “Welke app zou u liever willen installeren op uw eigen smartphone?” En vervolgens: “Zou u de gekozen app daadwerkelijk installeren of niet?”

Uit dit onderzoek blijkt dat Nederlanders zeer verschillend denken over de wenselijkheid van deze corona app. De onderzoekers doen al jarenlang onderzoek naar voorkeuren van Nederlanders over overheidsbeleid in verschillende domeinen, maar zulke grote tegenstellingen hebben zij niet eerder gezien.

 

Voorstanders

Ongeveer 1/3 van de deelnemers aan ons onderzoek zou de app zeker installeren. Zij zien het als een effectief middel om het coronavirus in te dammen en om zoveel mogelijk besmettingen te voorkomen. Ook zijn er mensen die de app zouden installeren om mensen in hun omgeving met een kwetsbare gezondheid te beschermen. Daarnaast geven respondenten aan dat zij de app zouden installeren om snel te weten dat zij mogelijk besmet zijn, waardoor zij beter weten waar zij aan toe zijn dan in de huidige situatie zonder de app.

Ik ben mantelzorger en wil geen anderen, kwetsbaren, besmetten. Dat is dan ook de grootste reden dat ik zo’n app wil instaleren.
― Voorstander van de corona app

Ik zal die app zodra hij beschikbaar komt onder alle omstandigheden gaan gebruiken. Ik zie het nut van zo’n app duidelijk in tegen de strijd het virus te bedwingen. Privacy gaat voor mij dan op de tweede plek komen.
― Voorstander van de corona app

 

Tegenstanders

De groep deelnemers die aangeeft de app onder geen beding te installeren is ongeveer even groot als de groep die aangeeft dat zij sowieso de app wel zouden installeren. Tegenstanders vinden dat de app een te zware inbreuk is op hun privacy. De app beperkt in hun ogen hun persoonlijke levenssfeer en hun (bewegings)vrijheid. Een ander argument van tegenstanders is dat zij er geen vertrouwen in hebben dat het installeren van de app tot een grote reductie in het aantal besmettingen gaat leiden.

Het belangrijkste vind ik privacy. Dat kan nooit 100 procent gegarandeerd worden. Zeker niet als je gegevens gedeeld worden met de GGD.
― Tegenstander van de corona app

Ik vrees dat deze app averechts gaat werken, met de app worden mensen alleen maar makkelijker, in de trant van ik heb de app, dus mij kan niks meer gebeuren.
― Tegenstander van de corona app

 

Beleid

Er is niet alleen verschil van mening tussen Nederlanders over de wenselijkheid van de app an sich, maar ook over de wenselijkheid van verschillende eigenschappen en beleidskeuzes die rond de app kunnen worden gemaakt. De discrete keuzemodellen waarmee de keuzes van de deelnemers zijn geanalyseerd, laten zien dat Nederlanders wat betreft hun voorkeuren voor de kenmerken van de tracking-and-tracing-app zijn te verdelen in twee groepen (clusters).

De eerste vindt dat de melding van een contact met een besmet persoon niet alleen naar de persoon zelf maar ook naar de GGD moet gaan. Deze groep vindt het ook een goed idee dat winkels en horeca de mogelijkheid hebben om mensen te weigeren die de corona-app niet op hun telefoon hebben staan. Deze Nederlanders zijn sneller geneigd om de app te installeren als de positieve maatschappelijke effecten (zoals voorkomen van sterfgevallen) groot zijn.

De tweede groep Nederlanders is juist mordicus tegen een meldplicht aan de GGD en de mogelijkheid van winkels om Nederlanders te weigeren als zij geen corona-app hebben. Zij vinden het aantal sterfgevallen dat voorkomen kan worden wanneer de meerderheid van de Nederlanders de app installeert veel minder belangrijk dan de eerste groep.

 

Middengroep

Eerder gaf het Kabinet aan dat het belangrijk is dat minimaal 60% van de Nederlanders de track-and-tracing corona-app installeert. Om dit doel te halen is het belangrijk om aandacht te besteden aan de grote, twijfelende middengroep. Zij willen de app alleen installeren als deze naar hun beoordeling meer voordelen heeft dan nadelen.

Deze twijfelende middengroep heeft allereerst veel vragen over de app en waarschijnlijk installeren zij de app pas als die zijn beantwoord. De onderzoekers adviseren dan ook om bij de introductie van de app duidelijk te communiceren hoe de app precies werkt en waarom hiervoor is gekozen.

Verschillende twijfelende Nederlanders maken duidelijk dat zij de app alleen zullen installeren als de (maatschappelijke) voordelen (bijvoorbeeld voorkomen van besmettingen) opwegen tegen de nadelen (zoals de kans dat je onnodig in quarantaine moet omdat de app een melding geeft zonder dat je werkelijk in contact was met een besmet persoon). Voor sommige respondenten is het belangrijk dat de effecten bewezen zijn. Een bewezen voordeel weegt voor hen zwaarder dan een beoogd voordeel.

 

Gerelateerde berichten...