3min Security

EU-consortium digitale infrastructuur moet nepnieuws en beïnvloeding tegengaan

EU-consortium digitale infrastructuur moet nepnieuws en beïnvloeding tegengaan

Samen met Duitsland, Frankrijk en Estland wil Nederland een EU-consortium voor digitale infrastructuur oprichten. Het is een antwoord op de groeiende beïnvloeding en verspreiding van nepnieuws via sociale mediakanalen van techmiljardairs als Elon Musk.

Tijdens een Kamerdebat maakte staatssecretaris Zsolt Szabó van digitalisering het nieuws bekend. Volgens hem is het doel van de samenwerking een “meer weerbaar Europees online-ecosysteem waarbij privacy, transparantie en keuzevrijheden centraal staan”. Hoe dat er concreet uit moet gaan zien is nog niet bekend. De plannen voor het EU-consortium zitten in een verkennende fase.

Veel partijen in de Kamer waren aangenaam verrast. Er leven al langer zorgen over de grote afhankelijkheid in Europa van Amerikaanse techreuzen, zeker waar het sociale media betreft. Vooral de pogingen van Musk om via zijn platform X (voorheen Twitter) druk te zetten op Europese regeringen en politici tijdens verkiezingen zorgde dat de Europese plannen in een stroomversnelling kwamen. De gesprekken van Musk op X met onder andere de extreemrechtse AFD (Alternative Für Deutschland) schoten in grote delen van politiek Europa eerder ook al in het verkeerde keelgat. De techmiljardair is bovendien openlijk vertrouweling van Donald Trump, die maandag als president van de VS wordt beëdigd. Musk krijgt ook een flinke rol in de nieuwe Amerikaanse regering.

Wat verder de onvrede aanwakkert is het besluit van een andere techmiljardair, Marc Zuckerberg om te stoppen met onafhankelijke factcheckers. Dit zal de stroom desinformatie en nepnieuws op Facebook en Instagram fors doen toenemen.

Kabinet ‘ligt te tukken’

Waar de PVV dit goede ontwikkelingen vindt maken veel andere partijen zich juist veel zorgen. Terwijl vooral de oppositie urgentie zegt te missen bij minister Judith Uitermark van Binnenlandse Zaken, wordt het nieuws van de staatssecretaris van Digitalisering daarom juist verwelkomd. Het EU-consortium kan een uitweg bieden aan de groeiende inmenging en beïnvloeding van de techmiljardairs en hun bedrijven.

Barbara Kathmann van GroenLinks-PvdA zei in het debat wel bang te zijn dat het kabinet wat dit betreft “ligt te tukken” terwijl digitale platforms intussen al tijden worden gebruikt voor grote geopolitieke beïnvloeding. Er leven ook grote twijfels of de Europese wet DSA EU-burgers wel afdoende kan en zal beschermen tegen illegale inhoud op sociale media.

Szabó denkt van niet en stelde dat Nederland zelfs al 25 jaar “heeft liggen tukken” wat digitalisering betreft. Sinds 2000 groeit de stapel rapporten met waarschuwingen, maar die zijn tot nu toe in de onderste la verdwenen. Kansen die er lagen om leidend te worden in artificiële intelligence en cloudopslag lieten Nederland, maar ook Europa aan zich voorbij gaan. De staatssecretaris werkt nu aan een digitaliseringsstrategie waarin betere alternatieven voor Amerikaanse platforms van techreuzen en Europese samenwerking de belangrijkste ingrediënten zijn.

Tip: