Nederland ziet een sterke afname in creditcardfraude, maar tegelijkertijd een alarmerende stijging in fraude via overboekingen en automatische incasso’s. Dat blijkt uit de European Fraud Map 2024 van FICO, wereldwijd marktleider in analytics software. Sinds 2021 is de kaartgerelateerde fraude in Nederland met maar liefst 43 procent gedaald. Toch is er weinig reden tot juichen: criminelen richten hun pijlen nu op andere, minder goed beveiligde betaalvormen.
Overboekingen
Volgens het rapport registreerde Nederland in 2024 maar liefst 276.000 frauduleuze overboekingen, goed voor een schadepost van €162 miljoen. Daarnaast werden 1,2 miljoen frauduleuze automatische incasso’s vastgesteld, met een gezamenlijke waarde van €61 miljoen. Nederland heeft daarmee het hoogste fraudevolume in Europa op deze twee vormen van betaling, met uitzondering van Bulgarije.
“De afname van kaartfraude is positief, maar laat ook zien dat criminelen meebewegen met waar de zwakste schakel ligt”, stelt James Roche, Principal Fraud Consultant bij FICO EMEA. “We zien duidelijk dat ze kiezen voor de weg van de minste weerstand.” In veel gevallen ligt de uiteindelijke schade niet bij de consument die automatische incasso’s kan terugboeken, maar bij het bedrijf dat de betaling initieert of diens bank.
De Europese cijfers onderstrepen deze trend. Terwijl het totale kaartfraudeverlies binnen Europa, het Midden-Oosten en Afrika (EMEA) steeg van €1,49 miljard in 2021 naar €1,58 miljard in 2024, lieten slechts twee landen – Portugal en Nederland – een daling zien. Tegelijk blijft zogeheten card-not-present-fraude, waarbij de kaart niet fysiek wordt gebruikt (bijvoorbeeld online), de grootste bron van schade in de meeste landen.
Incasso’s
FICO benadrukt dat banken hun fraudebestrijding breder moeten trekken. Door gegevens van kaarten en betaalrekeningen slim te combineren, kunnen ze social-engineering-fraude eerder detecteren. Ook is er behoefte aan geavanceerde gedragsanalyses voor overboekingen en incasso’s. Daarnaast zouden publiekscampagnes de meldingsbereidheid kunnen verhogen; nu meldt 82 procent van de slachtoffers geen verlies, waardoor de werkelijke schade nog groter kan zijn dan geregistreerd.
Met de komst van de Europese betaalrichtlijn PSD3 wordt het belang van een geïntegreerde aanpak alleen maar urgenter. “De tijd van gescheiden fraudebestrijding is voorbij”, aldus Roche. “Alle kanalen verdienen evenveel aandacht.”