Zinnige zorg betekent dat je de juiste zorg geeft aan de juiste patiënt op het juiste moment. Dat kan bij verschillende mensen in dezelfde situatie tot zeer verschillende beslissingen leiden. Het is belangrijk dat dokters praten met hun patiënten en samen de beslissing nemen. Daarbij is kwaliteit van leven de leidraad en verwachtingenmanagement de sleutel van het gesprek.
Dat stelt hoogleraar en chirurg Patrick Vriens in zijn oratie op 3 februari. Vriens werd vorig jaar benoemd tot bijzonder hoogleraar ‘Kwaliteit van leven in de medische setting’ bij het departement Medische en Klinische Psychologie aan Tilburg University.
Kwaliteit van leven
“Het meten van kwaliteit van leven van patiënten zou voor iedere zorgmedewerker prioriteit moeten hebben. Het afnemen van een kwaliteit-van-leven-vragenlijst zou zo vanzelfsprekend moeten zijn als het afnemen van een buisje bloed”, stelt Vriens. Dat kan bijvoorbeeld door het installeren van een app, die op verschillende momenten van de dag, direct na het ontgrendelen van de telefoon, een korte vraag stelt, en zo representatiever ervaringen registreert dan de lange vragenlijsten in het ziekenhuis.
Daarnaast meten de huidige vragenlijsten vaak niet zozeer de kwaliteit van leven, maar alleen de gezondheidstoestand van een patiënt en het effect daarvan op zijn fysieke functioneren. Waar het om zou moeten gaan is hoe de patiënt die gezondheidstoestand beoordeelt. Zo blijkt dat vragen over gezondheidstoestand en over kwaliteit van leven heel verschillend worden beantwoord.
Minder bezoek aan polikliniek
Vriens doet ook aanbevelingen voor het opleiden van chirurgen in het kader van zinnige zorg: ’Het is minstens zo belangrijk dat we onze assistenten leren operaties uit te voeren op het juiste moment bij de juiste patiënt en soms juist van die operaties af te zien en alleen een hand op hun schouder te bieden. Daarbij zijn vaardigheden nodig die vaak ‘soft skills’ worden genoemd.’ Vriens noemt deze soft skills liever kerncompetenties.
De apps kunnen ook helpen in de nazorg. ‘Met kunstmatige intelligentie programma’s zal het in de toekomst mogelijk zijn om eventuele complicaties op basis van de data eerder te herkennen. Met die patiënten kunnen we dus eerder contact opnemen dan hun geplande standaard polikliniek bezoek. De nazorg via de app werkt nu al zo dat er minder mensen naar het spreekuur hoeven komen.’
