Maartenskliniek-as-a-Service
Als gespecialiseerd ziekenhuis loopt de Sint Maartenskliniek voorop in de behandeling van aandoeningen op het gebied van houding en beweging. Met name op dat gebied vindt er veel innovatie plaats. Ieder jaar grijpt de Sint Maartenskliniek het Health Valley evenement aan om te vertellen aan welke ontwikkelingen het ziekenhuis werkt.
Sinds vier jaar is Casper Hesp manager ICT bij de Sint Maartenskliniek. Hij is tevens programmamanager MaaS: Maartenskliniek-as-a-Service. “We zien data en digitale diensten als onze core business. Net zo makkelijk als dat je thuis je boodschappen bestelt, bankiert of een fitnesstraining volgt, moet je ook diensten kunnen afnemen van ons ziekenhuis”, zo omschrijft hij de visie. Hij ziet dat Europa op het startpunt staat van deze ontwikkelingen, maar in andere delen van de wereld zijn ze al verder. Ook andere sectoren zijn verder dan de zorg. Hij kon de kunst dus elders afkijken. Een van de lessen die hij leerde is: je IT moet klaar zijn om dit gedaan te krijgen. “Legacy is ‘a pain in the ass’. Daarom hebben wij onze IT-infrastructuur van de grond af aan opnieuw opgebouwd. Daarbij hebben we data en applicaties volledig van elkaar gescheiden. Er is een virtuele data- en integratielaag die alles met elkaar verbindt. Via die laag kunnen we data uit willekeurig welke applicaties halen en hergebruiken in andere.”
De nieuwe architectuur staat aan de basis van MaaS. “Je kunt MaaS zien als de digital twin van ons fysieke ziekenhuis. In het digitale ziekenhuis is het patiëntenperspectief leidend. De patiënt is ‘in control’ van zijn eigen patient journey. Tijd, toegang en diensten worden voor iedere patiënt gepersonaliseerd.”
Virtuele apotheek
De scheiding van applicaties en data maakt de weg vrij om snel nieuwe applicaties te ontwikkelen, uiteraard op een agile manier. Een van die applicaties heeft betrekking op de apotheek. Prof. Bart van den Bemt weet als ziekenhuisapotheker hoe groot het belang is van medicatietrouw en hoeveel mensen zich niet aan de medicatievoorschriften houden (ongeveer de helft), de medicijnen niet goed bewaren en/of zorgen hebben over eventuele bijwerkingen (ruim 80 procent). “Wij hebben nagedacht hoe eHealth kan helpen om patiënten meer informatie en praktische ondersteuning te geven.”
Er is een digitale apotheek die wordt bemand door avatars die patiënten te woord kunnen staan, kunnen wijzen op video’s en andere informatie die dieper ingaat op specifieke onderwerpen. Behalve praten met de avatar kunnen patiënten ook contact opnemen via telefoon, e-mail, chat of videobellen. Het afgelopen jaar zijn er diverse nieuwe diensten aan deze digitale apotheek toegevoegd zoals een serious game die mensen meer kennis verschaft over de medicatie die ze krijgen, elektronische monitoring van de medicijninname, temperatuurmonitoring van medicijnen die koel bewaard moeten worden en een feedbackinstrument waarmee patiënten dagelijks kunnen aangeven of ze pijn hebben. Bestaande functionaliteiten in de digitale apotheek worden steeds verder verbeterd. Zo kan de avatar vandaag de dag haar gezichtsuitdrukking veranderen in het gesprek, zodat ze empathisch overkomt. Van den Bemt: “Het voordeel van deze aanpak is dat mensen zelf kunnen kiezen hoe ze informatie tot zich nemen en dat ze via alle kanalen precies dezelfde informatie krijgen. Daardoor neemt het vertrouwen van mensen in de medicatie die ze gebruiken toe.”
Bewegingen meten
Eén van de nieuwe tools is de Maartens Gait Tool, een vrij eenvoudige manier om met sensors te meten hoe iemand loopt. Senior onderzoeker Katrijn Smulders ziet veel verschillende toepassingsmogelijkheden. “Zo kun je voorafgaand aan een operatie, tijdens de revalidatie en na afloop meten hoe iemand loopt. Hoe snel staat hij op? Hoe snel loopt hij? Hoe stabiel is zijn gang? Loopsnelheid is bovendien een hele goede maatstaf voor iemands algehele gezondheid.”
De Sint Maartenskliniek laat zich ondersteunen door Moveshelf, dat onafhankelijk van een sensormerk een heel eenvoudig concept heeft ontwikkeld. Het bevestigen van de sensoren is eenvoudig en kan door iedere fysiotherapeut of de patiënt zelf worden gedaan. De gait tool kan dus zowel binnen als buiten de muren van het ziekenhuis worden gebruikt. De data worden geüpload naar de cloud en komen automatisch in het EPD terecht. Patiënten krijgen hun eigen dashboard op een smartphone of ander voorkeursdevice, zodat zij hun eigen voortgang kunnen monitoren.
Nog een stap verder gaat Train2Go, een unit bestaande uit een VR-bril en sensoren waarmee patiënten thuis allerlei spelletjes kunnen doen zoals pianospelen met je voeten, over stapstenen springen of de vloer leegvegen met je voeten. Therapeuten kunnen op afstand zien hoe patiënten de oefeningen uitvoeren. Het prototype van dit product is af, volgend jaar wil de Sint Maartenskliniek de dienst breed uitrollen.
Hetzelfde concept is ook ontwikkeld voor het trainen van de core stability. Dergelijke trainingen zijn in de regel heel saai. Om het leuk te maken is een VR-game ontwikkeld waarmee je, door je bovenlijf te bewegen, als een vis door een onderwaterwereld zwemt, waarbij je onderweg punten verzamelt. In plaats van op je benen worden in dit geval de sensoren op je bovenlijf geplakt. Het systeem meet je progressie en maakt de oefeningen gaandeweg steeds lastiger. (Meer voorbeelden en de uitnodiging om samen met de Sint Maartenskliniek te innoveren vind je op deze website)
Sneller innoveren
Het zijn uitstekende voorbeelden van snelle innovatie die mogelijk wordt gemaakt door de scheiding van data en applicaties. In het oude IT-landschap zouden de beschreven tools nooit zo snel naadloos onderdeel kunnen worden van het totale behandelplan. Maar in de nieuwe architectuur is het een fluitje van een cent om de data te integreren in het EPD en te voorzien van drempelwaardes en patroonherkenning, zodat de arts een seintje krijgt op het moment dat het gewenst is dat hij meekijkt. Hesp is dan ook blij dat hij de stap heeft gezet tot de grootschalige renovatie van het IT-landschap. “Het was een immens groot project, maar wel noodzakelijk als je de vruchten van digitale zorg wilt plukken.”
Lees ook:
- Radboudumc zet schaalbare microservices architectuur in voor COVID-onderzoek
- Drie redenen om over te stappen op online audits in de zorg
