Bits en bytes. Nullen en enen. Dat is ICT. Ketens van tekens met een betekenis. Tekens, dat woord komt telkens terug. Het begon met automatisering van de boekhouding, maar nu betreft het triljarden bits en bytes aan data van beeld, spraak, geluid, tekst: big data waar de commercie dol op is.
Pas na een storm van kritiek trok ING bank zijn plan om mijn betaalgedrag commercieel te verkopen schielijk terug. Dat de bank ermee kwam – zonder twijfel na overleg met de bankiersvereniging – betekent dat de bankiers nog steeds niet weten wat de burgerij van hen verwacht. Een teken aan de wand.
Ik ben met topbankiers en hun toezichthouders sinds de crisis van 2008 nog niet klaar. Ze hebben hun les niet geleerd. In Nederland is het nog pietje pruimen, maar in de VS is de volgende beurscrash alweer in de maak en in China staat een bankencrisis op uitbreken. Ook de sociale media trekken hun gratis smoelen af. Met sociaal heeft de nieuwe golf automatisering via web, cloud en mobiliteit niets van doen. Het is commerciëler en verleidender dan ooit: puur competitief kapitalisme dat rijkdom comprimeert bij enkelen.
In 1978 heb ik mij fel verzet tegen de invoering van de postcode die ik zie als een aanslag op het recht op privacy. Toen was de oorlog nog niet zo ver weg en mócht je dat nog denken. Nu mag je de oorlog nergens meer bijhalen, al helemaal niet bij Wilders, al wil die ook minder van een bepaald soort. Discriminatie van een bepaalde groep, welke dan ook, is fascisme. Maar nu weten overheden veel meer over individuen dan de nazi’s in de jaren dertig. Die spuugden toen al ponskaarten vol data over mensen uit de Hollerith machines van IBM met als doel benoemde vijanden te vangen en te vermoorden. Dat geautomatiseerd afzonderen van bepaalde groepen begon toen. Nu is de data-dijk allang doorgebroken. Nederland staat onder water.
Na de uitvinding ervan is de boekdrukkunst eigendom geworden van godsdiensten en met hen samenspannende dictaturen met als doel volkeren eronder en dom te houden en uit te buiten. Getuige de aanhang van Wilders is de Verlichting ook in Nederland nooit doorgebroken. Nu is digitalisering nog voor iedereen, maar niet in China. En de Turkse premier Erdogan blokkeert Twitter en Youtube ook. Pure censuur. En big data? Banken kunnen er niets mee zolang de rechtsstaat mij beschermt. Dat is de essentie. Een staat gebaseerd op recht en waarheid wat leidt tot vrijheid. Daar gaat automatisering ook over.