Het ETZ voerde deze week de allereerste ingreep uit met operatierobot Hugo. Sinds afgelopen zomer had het Elizabeth TweeStedenziekenhuis als eerste in Nederland de chirurgische robot Hugo van Medtronic in huis. Sindsdien trainden de specialismen chirurgie, urologie en gynaecologie om te werken met de nieuwe techniek.
Hugo heeft vier beweeglijke armen die de artsen in alle richtingen kunnen sturen. Net als bij de traditionele laparoscopische ingrepen worden kijkbuisjes gebruikt. Deze geven toegang tot het te opereren gebied voor een camera en de benodigde operatie-instrumenten.
“Spannend”, vond ETZ-gynaecoloog Petra Janssen de eerste ingreep bij een echte patiënt met operatierobot Hugo in de OK van het ziekenhuis in Tilburg. “Het was fijn om nu eindelijk alle getrainde vaardigheden in de praktijk te kunnen toepassen. De operatie ging heel goed, ik ben enthousiast over de mogelijkheden die Hugo biedt.”
De artsen zitten zelf met een 3D-bril op achter een scherm en sturen van daaruit Hugo aan. “We kunnen zoveel meer zien dan als we met een gewone tweedimensionale laparoscoop werken. De armen van de robot kunnen apart van elkaar worden opgesteld, waardoor we eenvoudiger bij moeilijk te bereiken plaatsen in het lichaam kunnen komen. Dat helpt ons enorm bij ingewikkelde ingrepen.”
De chirurgen, urologen, gynaecologen en de raad van bestuur hebben zich vijf jaar georiënteerd voor ze gezamenlijk tot de aankoop van Hugo besloten. Janssen: “We verwachten dat de inzet van deze specifieke robot al snel zijn meerwaarde zal bewijzen”.
Training
Voordat Hugo in Tilburg ‘echt’ aan het werk mocht, dienden de artsen een intensieve training te volgen. Immers, de oog-hand-coördinatie vergt een nieuwe kijk van de specialisten. Janssen: “Toen wij net begonnen als specialist hadden wij als voorsprong boven oudere collega’s dat we waren opgegroeid met computergames. De huidige generatie medisch studenten zijn nu eigenlijk al weer verder dan wij destijds, door alle 3D-computerspelen die zij spelen”.
Janssen: “Ik ervoer als grootste hindernis dat ik in mijn hoofd een koppeling tussen de bewegingen van de robot en mijn manuele aansturing op afstand moest leren maken. Je ziet supergoed wat er bij de patiënt gebeurt, maar je mist in het begin het echte operatiegevoel”. De arts zit immers tijdens de ingreep aan een console op afstand, van waar met de handen de robot kan worden bediend.
Minder belastend
Janssen kijkt tijdens de ingreep naar de 3D-visualisatie op het computerscherm. “In het begin miste ik het weefselcontact zoals ik dat bij een normale laparoscopie ervaar. Collega’s die al langer op deze manier werken verzekerden me tijdens de trainingen dat ik dat gevoel terug zou krijgen. En dat is inderdaad gebeurd en heb ik ook zo ervaren bij de eerste echte operatie”.
De trainingscyclus was uiterst intensief. “Na een intensieve virtual reality training in Tilburg zijn we onder meer in Gent opgeleid. We hebben eerst geleerd met de armen van Hugo te werken, balletjes in emmertjes leren stoppen, game-oefeningen gedaan en nep-operaties verricht. Ook kwam er heel veel theorie voorbij, maar het moeilijkste en het voornaamste is toch wel dat je goed leert hoe je de armen van Hugo moet instellen zodat die op de juiste en veilige manier boven en rond de patiënt gaan bewegen.”
Volgens Janssen heeft de robotchirurgie al laten zien dat je ingrepen met nog meer precisie kunt uitvoeren. “Door het 3D-beeld kunnen we veel dichter op het weefsel zitten.” Voor de patiënt heeft de robot-ingreep als grote voordeel dat die nauwkeuriger uitgevoerd kan worden. “We werken intensief samen met urologen en chirurgen, bijvoorbeeld bij het behandelen van vrouwen met endometriose. Ook zij gaan Hugo in het ETZ gebruiken.”
Op den duur, als iedereen is opgeleid, worden alle grote ingrepen in het ETZ met deze robot verricht.
Lees ook:
- Rijnstate bundelt kennis en expertise in 3D-centrum
- Tijd voor een goed verband tussen zorg en IT
