De digitalisering in de zorgsector is niet te stuiten. We zijn allemaal gewend geraakt met het online maken van afspraken. Sommige patiënten krijgen eHealth-oplossingen aangeboden om zorg op afstand te faciliteren. En zorgprofessionals kunnen informatie steeds makkelijker digitaal delen. Toch zijn er nog altijd belemmeringen die verhinderen dat zorginstellingen optimaal profiteren van digitalisering. Daar moeten we van af, om te beginnen door de kloof tussen zorg en IT te verkleinen.
Het klinkt misschien bizar, maar minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport riep onlangs in de Tweede Kamer dat hij het gebruik van de fax in zijn werkveld wil uitbannen. Inderdaad, de fax, hij bestaat nog. Dit deed hij in een debat over de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz) op 14 september jl. In de wet staat dat gegevensuitwisseling tussen zorgverleners in sommige gevallen elektronisch moet gaan. “Door elektronisch met elkaar uit te wisselen, gaat de informatie die nodig is voor de behandeling van patiënten sneller en met minder kans op fouten van de ene zorgverlener naar de andere. Zij hoeven dit dan niet meer te doen via papieren dossiers, fax of cd-rom.” Zo luidt de begeleidende tekst van het departement. Blijkbaar is met de komst van het elektronisch patiëntendossier nog niet alle communicatie gedigitaliseerd en is een wet noodzakelijk om een complete en tijdige gegevensuitwisseling af te dwingen.
Kloof tussen zorg en IT
Zo wordt er vanuit de centrale overheid veel aan gedaan om efficiënter werken in de zorg te bevorderen. Steeds meer belemmeringen voor digitalisering in deze sector worden weggenomen. Nu wordt het tijd dat zorgverleners ook kritisch kijken naar de belemmeringen die zij zelf nog hebben – bewust of onbewust. Denk hierbij aan obstakels in hun technologische infrastructuur, maar ook in de manier van werken die voortkomt uit een meer traditionele organisatiecultuur.
Wat opvalt bij zorginstellingen is dat er een kloof lijkt te bestaan tussen datgene wat zorgverleners nodig hebben aan IT-ondersteuning en wat een IT-afdeling kan aanbieden. De zorg is hierin overigens geen uitzondering. Bij menig organisatie van enige omvang laat de afstemming tussen de ‘business’ en IT te wensen over, wat leidt tot onderling onbegrip (‘ze doen niet wat we vragen’) en suboptimale IT-ondersteuning.
De basis op orde
Uit onderzoek van Telindus blijkt dat IT-afdelingen in de zorg veelal worden opgeslokt door het in de lucht houden van de primaire systemen. Er is ook nog sprake van legacy-systemen, die specifiek onderhoud vergen en lastig te koppelen zijn met andere omgevingen. Migratie naar de cloud kan wel, maar is vaak complex en koppelingen zijn lastig te realiseren. Het gevolg is dat zorgmedewerkers te maken hebben met een gefragmenteerd applicatielandschap, vaak moeten inloggen en veel tijd kwijt zijn met randzaken.
De security van informatiesystemen komt hiermee onder druk te staan. Daar komt bij dat het lastig is nieuwe technologieën te implementeren en dat is juist waar de zorg stappen mee kan zetten. Breng dus allereerst de basis op orde, is het devies. Zorg ervoor dat de applicaties en informatiesystemen werken en de zorgmedewerker optimaal ondersteunen. Want hoe wil je zorgprofessionals ertoe aanzetten met nieuwe technologieën te werken, als de basis niet op orde is?
Acceptatie en adoptie
Wanneer de IT-basis op orde is, hebben zorginstellingen de ruimte om te investeren in flexibiliteit. Kijk bijvoorbeeld naar mogelijkheden van infrastructuur of platform as a service op enterprise niveau. Maar denk ook aan IT-tools die direct waarde toevoegen voor de medewerkers in hun dagelijks werk. Als dit prettiger en sneller verloopt, dan staan zij eerder open voor nieuwe technologieën. Neem de medewerkers (en hun cliënten) mee in de nieuwe ontwikkelingen zodat acceptatie en adoptie een stuk soepeler verlopen. Zo wordt de kloof tussen zorg en IT gedicht.
Daarbij kun je aan verschillende knoppen draaien. Je kunt bijvoorbeeld verschillende scans uitvoeren die de risico’s , volwassenheid en betrouwbaarheid van de technologische infrastructuur in kaart brengen. Ga eens bij medewerkers na waar ze obstakels ervaren en wat juist wel goed werkt. Dit levert inzichten op die het mogelijk maken de infrastructuur te optimaliseren.
Daarnaast kun je in kaart brengen in hoeverre je op het niveau van de organisatie extra stappen kunt zetten. Denk hierbij aan slimmer samenwerken leiderschap en eigenaarschap vanuit de zorg, verbeteren van digitale vaardigheden en informatievoorziening. Door deze inzichten samen te voegen, zorg je als organisatie voor meer balans tussen mens en technologie, tussen zorg en IT. Een organisatiecultuur die toekomstbestendig is, gaat hand in hand met een moderne IT-omgeving die werkt voor medewerkers En dat is waar je als zorginstelling naartoe wil.
Rob Feld is Accountmanager Healthcare bij Telindus.
Lees ook:
- SASE wint aan momentum bij bedrijven
- Moderne IT in de zorg vraagt om intrinsieke motivatie
