Kennisinstellingen, onderzoekfinanciers en overheden moeten wensen en behoeften van wetenschappers centraal stellen bij verbeteren van data-opslag en beschikbaarheid van data voor onderzoek.
Een nauwe samenwerking met onderzoekers op de werkvloer is essentieel. Daarvoor pleit de KNAW in haar adviesrapport ‘Storage and availability of data for research – from intentions to implementation’.
In de hele sector van de wetenschap is een ontwikkeling gaande om data voor onderzoek beter beschikbaar te maken voor hergebruik. dat gebeurt steeds meer volgens de FAIR-principes: Findable, Accessible, Interoperable, Reusable. Het nieuwe KNAW-adviesrapport gaat uit van de behoeften, wensen en gebruiken van onderzoekers die met data werken.
Uitvoering
Onderzoekers hechten groot belang aan het opslaan en het beschikbaar maken van data voor collega’s, constateert het advies. Ze worstelen echter vaak met de uitvoering. Specifieke uitdagingen liggen op het gebied van de eigendom van data en de beschikbaarheid van nationale infrastructuren voor data-opslag.
Ook zijn er algemene uitdagingen, zoals opleiden van wetenschappers op dit gebied, vaststellen van de juiste metadata en methoden voor datatoegang. Verder is betere ondersteuning van wetenschappers die met data werken van belang. Maar ook tot stand brengen van een cultuur waarin het belang van opslag van en toegang tot data wordt erkend. Wetenschappers hebben sterke behoefte aan meer sturing op nationaal niveau om de data beter aan elkaar te verbinden.
Het rapport roept kennisinstellingen op na te gaan hoe ze onderzoekers per wetenschapsgebied beter kunnen ondersteunen bij hun omgang met data en data-opslag. Te denken valt aan wegnemen van juridische en ethische obstakels, opleidingsprogramma’s en nieuwe ICT-achtige diensten waarmee wetenschappers tijdens elke fase van hun onderzoeksproject data gemakkelijk en veilig kunnen opslaan, delen en publiceren.
Ook moet het voor onderzoekers duidelijker worden wie de kosten van opslag en delen van data voor onderzoek betaalt. Zijn dat de ministeries, de onderzoekfinanciers, de kennisinstellingen of een combinatie van deze partijen? Data hebben een intrinsieke waarde. Niets doen is daarom geen optie: ook verlies van data brengt aanzienlijke kosten met zich mee.
Verder vraagt de KNAW de ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap; Economische Zaken en Klimaat en Volksgezondheid, Welzijn en Sport gelijkwaardige afspraken te maken voor het delen van data tussen academische instellingen en Nederlandse bedrijven en overheidsorganisaties. Dit stimuleert gelijke kansen voor onderzoekers die met data werken.
Onderzoekers hebben zeker ook hun eigen verantwoordelijkheid. Ze moeten vóór de start van hun project aan hun management duidelijk maken welke ondersteuning en begeleiding zij nodig hebben voor gepaste dataopslag en -toegang. Het adviesrapport geeft hiervoor een checklist.
Lees ook:
- Nederlandse STRIP-1 testrobot analyseert 20.000 coronatests per dag
- Klantdata kwijt na livegang?
