De digitale overheid moet blijvend perspectief bieden, ook na corona. Dat stellen het ministerie van Binnenlandse Zaken en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Samen hebben ze een nieuw manifest opgesteld voor de digitale overheid tijdens en na corona.
Het manifest stelt dat door de coronacrisis digitalisering noodgedwongen een sprong heeft gemaakt. Daardoor worden zowel kansen als risico’s uitvergroot. Staatssecretaris Raymond Knops van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) stuurde het eind vorige week aan de Tweede Kamer.
Digitale vaardigheden
De coronacrisis laat volgens de opstellers van het manifest zien dat digitalisering mensen buiten en binnen kan sluiten. Dat betekent bijvoorbeeld dat de overheid inwoners moet helpen om digitale vaardigheden op te doen. Tegelijk moet de overheidsdienstverlening in balans zijn, en dat betekent een balans tussen digitale en fysieke dienstverlening. Een fysiek overheidsbreed loket bij de gemeenten kan bijvoorbeeld een uitkomst zijn voor mensen met meerdere en/of zeer grote problemen.
Het is mogelijk voor de overheid om zowel meer data te gebruiken als de privacy van inwoners te beschermen. De waarde van data in de digitale samenleving is groot, maar het zijn uiteindelijk de inwoners die de regie daarover moeten hebben. Dat betekent dat zij het vertrouwen moeten hebben dat de overheid (en andere partijen) goed omgaan met hun data.
Infrastructuur
Een veilige digitale infrastructuur is een belangrijke voorwaarde voor dat vertrouwen. Veiligheid was altijd al een taak van de overheid, terwijl de digitale infrastructuur tegenwoordig juist wordt door grote techbedrijven.
Tijdens de coronacrisis werd duidelijk dat de afhankelijkheid van deze bedrijven alleen maar is gegroeid. VNG en BZK kondigen daarom aan dat de overheid meer dan voorheen de digitale infrastructuur gaat reguleren vanuit een toezichthoudende rol.
Digitalisering raakt ook de overheid als organisatie. De ambitie is om thuiswerken ook op de lange termijn te stimuleren. Goed digitaal werkgeverschap betekent dat we het huidige ‘thuiswerkexperiment’ en de daarbij horende behoeften goed evalueren en onderzoeken wat winsten en verliezen zijn.
eID
In het manifest valt ook kritiek te lezen. Zo blijkt dat het aan de achterkant veilig uitwisselen van gegevens tussen overheidsorganisaties nog moeilijk gaat. Hierdoor moeten bijvoorbeeld vaker gegevensoverdrachten plaatsvinden. Dit brengt risico´s met zich mee omdat gegevens op meerdere plaatsen bewaard worden. Daardoor wordt koppelen van gegevens tussen organisaties via veilige voorzieningen steeds belangrijker, terwijl privacy juist een speerpunt is.
Juist hierdoor komt ook het nieuwe eID in beeld. De bedoeling is dat dit extra snel wordt ingevoerd. eID is de grote vervanger van DigiD. Het nieuwe stelsel moet een stuk veiliger en betrouwbaarder werken dan de voorganger. Ook de testen met MedMij komen hierbij aan de orde.
