Tijdens de Open Source Leiderschapstop, georganiseerd door SURF en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), is op vrijdag de Nederlandse vertaling van de ‘Standard for Public Code’ gepresenteerd. Deze Standaard voor Publieke Code biedt een uitgebreide leidraad voor het werken met open source in publieke organisaties en markeert een belangrijke stap richting transparantie en samenwerking in de digitale publieke ruimte.
Standaard voor Publieke Code
De Standaard voor Publieke Code is een set van criteria die publieke organisaties ondersteunt bij het gezamenlijk ontwikkelen, beheren en verbeteren van software en het bijbehorende beleid. Deze standaard richt zich niet alleen op ontwikkelaars, maar ook op beleidsmakers, managers en leveranciers. Het doel is dat de standaard breed toepasbaar is, ongeacht of het gaat om een internationale organisatie of een lokale gemeente.
In het voorwoord van de Nederlandse vertaling wordt publieke code gedefinieerd als zowel computercode – zoals software en algoritmen – als het beleid dat door mensen of machines in een publieke context wordt uitgevoerd. In de moderne samenleving wordt software steeds vaker gezien als vitale publieke infrastructuur. Dit benadrukt het belang van zorgvuldige en transparante ontwikkeling en implementatie van software in de publieke sector.
Transparantie als kernwaarde
Een van de belangrijkste principes van de Standaard voor Publieke Code is transparantie. Software wordt niet langer alleen gezien als een instrument om bestaand beleid uit te voeren, maar speelt ook een steeds grotere rol in de vormgeving van nieuw beleid. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van algoritmen om te bepalen welke wijken extra sociale voorzieningen nodig hebben of waar extra politietoezicht vereist is.
Juist omdat software zo’n cruciale rol speelt in het democratische proces, stelt de standaard dat de broncode van alle software die in publieke context wordt gebruikt, publiek toegankelijk zou moeten zijn. Dit geldt ook voor de broncode van het beleid zelf, tenzij het gaat om software voor specifieke toepassingen zoals fraudedetectie, waarbij andere belangen zwaarder wegen.
Publieke infrastructuur
De introductie van de Nederlandse vertaling van de standaard benadrukt het belang van samenwerking en kennisdeling binnen en tussen publieke organisaties. Door open source software en beleid te ontwikkelen volgens deze standaard, kunnen publieke organisaties efficiënter werken en betere diensten leveren aan burgers.
De Standaard voor Publieke Code biedt niet alleen een praktische leidraad, maar draagt ook bij aan een cultuurverandering waarin transparantie, toegankelijkheid en samenwerking centraal staan. Met deze vertaling kunnen Nederlandse publieke organisaties nog beter inspelen op de uitdagingen en mogelijkheden van de 21e eeuw.