Wat mogen we op digitaal vlak van een nieuw kabinet verwachten? Wat zegt het partijprogramma van elke partij die aan de verkiezingen meedoet over digitalisering? NLdigital legde de programma’s van de negen grootste partijen langs de meetlat. Conclusie: het ontbreekt vooral nog aan visie op de rol van de overheid zelf.
De aandacht voor de politieke sturing van de digitale transformatie neemt toe. In aanloop naar de verkiezingen is het debat over de digitale kennis van politici weer opgelaaid. Een nieuwe vaste Kamercommissie Digitale Zaken moet de grip van de Kamer op digitalisering vergroten. Maar behalve de Tweede Kamer moet ook de regering stappen zetten om digitalisering beter te borgen.
De programma’s van de negen grootste partijen geven een goede indicatie van wat we straks in het regeerakkoord aantreffen op digitaal vlak. NLdigital toetste elk partijprogramma daarom op dertien thema’s die wat ons betreft niet mogen ontbreken.
Politieke sturing
Het opvallendste resultaat is de gebrekkige aandacht voor vernieuwing binnen de overheid zelf. Partijen hebben wel ideeën over nieuwe wetgeving of betere regulering rond digitale zaken, maar een visie op hoe de overheid zich beter kan organiseren ontbreekt. Dit zien we ook terug op het thema Europa. Daar zien alleen CDA en D66 de grote kansen die Europese samenwerking op digitalisering kan bieden. Dat staat ook in hun partijprogramma.
De enige partijen die iets zeggen over beter politiek toezicht op digitalisering zijn D66 en de SP. Alleen CDA, PvdA en VVD noemen het verbeteren van de digitale dienstverlening van de overheid in het partijprogramma. En alleen D66 heeft voldoende concrete plannen om tot een vernieuwende digitale overheid te komen.
Impact
“Het is goed dat partijen in toenemende mate aandacht hebben voor de impact van digitalisering op thema’s als onderwijs, duurzaamheid en veiligheid.” zegt Lotte de Bruijn, directeur van NLdigital, “Maar de politiek moet haar blik ook naar binnen richten. Hoe gaan ze zichzelf beter organiseren om met de kansen en uitdagingen van digitalisering om te gaan? Hoe blijft Nederland wereldwijd voorop lopen? Hoe zorgen ze voor consistent beleid dat al deze thema’s verbindt? Een nieuw kabinet moet deze samenhangende visie nu eindelijk gaan maken.”
De interne blik is extra relevant in het licht van ontwikkelingen als de toeslagenaffaire, waarbij burgers tussen wal en schip raakten door geautomatiseerde systemen van de overheid. Het is belangrijk om de menselijke maat te bewaken bij de digitalisering van de overheid. Dat betekent dat processen van de overheid rond de behoeften van de burger moeten worden ontworpen. en dus niet rond de informatiebehoefte van verschillende overheidsorganisaties.
Toekomst
In de zomer van 2020 heeft NLdigital een manifest met 11 punten gedeeld met politieke partijen als onze ambitie voor een betere digitale toekomst. Ons beleidsteam heeft zich over alle partijprogramma’s gebogen en gekeken hoe de partijen scoren op deze 11 punten. Daarnaast hebben we nog 2 extra punten toegevoegd waar waar we ons voor inzetten: diversiteit & inclusie op de werkvloer en digitale geletterdheid in het curriculum. We konden niet alle 37 partijen meenemen in de analyse.
Daarom hebben we ervoor gekozen alleen de partijen mee te nemen die op 22 februari tenminste 5 zetels peilden in de Peilingwijzer. Dit leverde de 9 partijen op. De beoordelingen zijn op 23 februari gedeeld met deze partijen en zij hebben tot 1 maart de tijd gekregen hierop te reageren. De gegeven reacties hebben uiteindelijk nog tot één wijziging van de beoordelingen geleid en enkele tekstuele aanvullingen.
Lees ook:
- We moeten heroverwegen hoe we IT consumeren
- NLdigital meet impact van corona op de digitale sector