De opschorting van de uitgifte van vergunningen voor nieuwe datacenters in Amsterdam en Haarlemmermeer gaat negatief uitpakken voor de energietransitie. Dat blijkt uit onderzoek.
In de discussie wordt volgens de onderzoekers voorbijgegaan aan het feit dat innovatieve serverhallen een cruciale rol kunnen spelen in behoud van een stabiel stroomnetwerk. Dat geldt bijvoorbeeld voor datacenters die UPS-as-a-Reserve concepten gebruiken.
Het onderzoek is gestart naar aanleiding van het besluit van vorige maand van de gemeentes Amsterdam en Haarlemmermeer. De vestiging van nieuwe Haarlemmermeerse en Amsterdamse datacenters wordt namelijk voorlopig stopgezet. De stop is in afwachting van nieuw regionaal beleid. Restwarmteprojecten vallen er buiten.
Het aantal en de omvang van datacenters in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) is in de afgelopen jaren sterk gegroeid. Inmiddels behoort de MRA tot de regio met de meeste datacenters ter wereld.
Sturing
Het merendeel van vestiging en nieuwe aanvragen van datacenters vindt plaats in Amsterdam en Haarlemmermeer. Op dit moment vindt er onvoldoende sturing plaats op vestiging van datacenters. Dat kan omdat ze haast altijd passen in de bestemmingsplannen. Verder hebben energiebedrijven en stroomvervoerder Tennet een leveringsplicht voor stroom.
Beide gemeentes gaan nu werken aan nieuw beleid. Ze stellen wel dat het zeker niet de bedoeling is om datacenters te weren, vooral gezien het grote economisch belang van de datacenters, en de werkgelegenheid dit dit biedt. Volgens de gemeenten is het doel dat datacenters zo min mogelijk beslag leggen op de ruimte en (architectonisch) op een goede manier worden ingepast in de omgeving.
Ook de ontwikkelingen in energy storage, bijvoorbeeld in de Johan Cruijff ArenA, kunnen het netwerk ontlasten. Daarnaast is deze discussie over datacenters geen goed economisch nieuws. Zeker nu Amsterdam en Frankfurt, dankzij de nakende Brexit, strijden om dé datacenterregio van Europa te worden.
Energietransitie
Een van de argumenten van de twee gemeenten voor de bouwstop is dat datacenters het energienetwerk te veel belasten. En dat de CO2-uitstoot minder moet. Niet voor niets is energie-efficiëntie dan ook het parool voor veel datacenters.
“Aan de andere kant zien we dat veel andere industrieën dankzij datacenters hun CO2-footprint verlagen”, stelt Martijn Imming, business development manager datacenters bij onderzoeker Eaton. “Digitalisering zorgt er immers voor dat bedrijven efficiënter kunnen werken, minder transportbewegingen maken en tot slimmere, milieuvriendelijke oplossingen komen.”
Een ander punt is in de transitie naar hernieuwbare energiebronnen. Energietransitie dus. Vorig jaar werd wereldwijd 24 procent van de benodigde elektriciteit opgewekt via zonne-, wind- en waterkrachtenergie.
Naarmate de energiemarkt evolueert naar een fossiele brandstofvrije toekomst, kan de productie van hernieuwbare energiebronnen veel volatieler worden. Daarmee wordt het niet alleen moeilijker elektrische energie nauwkeurig te voorspellen, maar ook om deze in balans te houden.
Storingen
Daarnaast nemen het frequentie stabilisatiemechanisme van het net en de mate van traagheid af. Dit zorgt voor grotere en snellere frequentieveranderingen, vooral bij storingen.
“Met de piek van hernieuwbare energiebronnen en een toenemende vraag naar elektriciteit, voorspellen we meer schommelingen in de stroomkwaliteit van het net”, zegt Per Dreijer, strategisch accountmanager datacenters bij Eaton.
Datacenters kunnen daarentegen een cruciale rol spelen bij het helpen van de energieleveranciers om de stroomkwaliteit in stand te houden. Ze kunnen de naderende energietransitie versterken door de opwekking van elektriciteit in evenwicht te brengen met het verbruik.
Per Dreijer: “Onder meer dankzij innovatieve UPS-as-a-Reserve concepten die als voedingsverbetering in datacenters worden gebruikt. Deze UPS’en kunnen namelijk stroom terugleveren aan het energienetwerk bij piekmomenten in de stroomvraag, of als wordt gesignaleerd dat het stroomnetwerk uit balans dreigt te raken.”
Reddingsboei
In het volatieler wordende energie-assortiment worden datacenters daarmee een reddingsboei. “Maar kijk bijvoorbeeld ook naar andere initiatieven, zoals de energy storage in de Johan Cruijff ArenA. Op het moment dat in de regio Amsterdam stroomproblemen opdoemen, kan de ArenA bij evenementen en bij een piekvraag energie uit het opslagsysteem gebruiken, waardoor de lokale energiebeheerder direct van een grote energieverbruiker is verlost.”
Martijn Imming waarschuwt daarnaast dat de nu ontstane discussie over datacenters negatieve gevolgen kan hebben voor de Nederlandse economie. “Frankfurt is met Amsterdam in de strijd om dé Europese regio te worden voor datacenters. Dat heeft alles te maken met de nakende Brexit, waardoor Londen voor partijen niet meer als de nummer één regio wordt gezien. Deze discussie kan dus het economisch belang schaden, waarbij het overigens opvallend is dat Frankfurt veel strengere eisen stelt aan de CO2-uitstoot dan Amsterdam.”
