Het manifest ‘Herprogrammeer de Overheid’ is onlangs aangeboden aan de nieuwe Kamercommissie Digitale Zaken. Met stelt in dit manifest dat de ICT bij de overheid een chaos is. En dat dit de Nederlandse burgers schaadt. Het manifest presenteert vijf beleidsvoorstellen ter verbetering. Daarmee kan het volgende kabinet de problemen kan aanpakken.
Kritiek
In diverse reacties op het manifest horen we felle kritiek op de verschillende voorstellen. Men doet zo over het algemeen af als ‘open deuren intrappen’ en simplistisch. Maar er is een aspect dat meer aandacht verdient: het voorstel om te werken met ‘digital-first uitvoerders’. Dat stelt in elk geval Johan de Jong. Hij is Expert Digitale Overheid bij CGI Nederland.
Dit voorstel luidt dat de modernisering van de ICT binnen de overheid wordt geconcentreerd bij nieuw op te richten kleinere uitvoeringsorganisaties per departement. Dit met een volledige focus op digitalisering. Dit idee is de moeite waard om verder over na te denken. De moeizame voortgang, of zelfs mislukking, van ICT-projecten binnen de overheid is in veel gevallen niet uitsluitend te wijten aan de complexiteit van de ICT zelf. Maar zeker ook aan de vele organisatorische belemmeringen.
Dynamiek
Een dergelijke aanpak is niet in alle situaties een oplossing. De dynamiek van de omgeving, de diversiteit van stakeholders en de complexiteit van bestaande IT- en datastructuren die bij digitaliserings- en moderniseringsvraagstukken aan de orde zijn, moeten worden meegenomen bij de afweging of zo’n ‘digital first’-strategie bruikbaar is.
Maar in bepaalde situaties, zoals bijvoorbeeld een volledig nieuw beleid, kan deze afzonderlijke uitvoeringsorganisatie wel de weg effenen voor een efficiëntere en effectievere modernisering van de overheid, zonder de last van het verleden mee te slepen.
