Steeds meer organisaties hebben een basis-op-orde-project of een huis-op-orde-project. Het is een trend. Te vaak is de CIO of IT-manager eigenaar of zelfs opdrachtgever van dat project. Dat is geen goed idee. Basis op orde is allerminst een IT-project.
Basis op orde heeft veel meer dimensies heeft dan we denken, lees ook hier. Precies daarom loopt de onderneming twee grote risico’s. Allereerste risico is een focus op IT, het tweede risico is ‘back to the future’ of eigenlijk ‘ahead to the past’. En op allebei die risico’s moeten jullie, als CIO en als manager IT, reageren.
Digitale transformatie
Een onderneming doet er goed aan zich te realiseren dat Basis op orde deel uitmaakt van een digitale transformatie, ook als je het in de onderneming nooit hebt over digitale transformatie. Goed beschouwd wil Basis op orde zeggen dat we weer stabiele grond onder onze voeten willen hebben met betrekking tot een heleboel zaken. We hebben een eigentijdse en actuele visie op onze onderneming, dat is de basis onder Basis op orde. Onze besturing van verandering en de manier waarop we veranderen is ook op orde. Onze businessmodellen zijn weer eigentijds, we leveren waarde aan onze klanten en die waarde past goed bij ons bestaansrecht. De manier waarop we werken is weer passend, net als de partners die we hebben en de manier waarop we met hen samenwerken. We kunnen innoveren en dat levert ook daadwerkelijk vernieuwing op. We maken optimaal gebruik van technologie en data en ons personeelsbestand past bij onze ambities en bij onze visie. En we kennen onze klanten, opdat we ze positief kunnen verrassen met onze waardeproposities.
Bouwstenen
Moeten we voor al die dingen een tien halen voor Basis op orde? Nee, natuurlijk niet. Maar we moeten onze Basis op orde wel definiëren in deze termen: visie, besturing van verandering, verandering, waarde, samenwerking, partners, innovatie, technologie, data, medewerkers en klanten. Het zijn de bouwstenen van Basis op orde. Basis op orde is een expliciet geformuleerde combinatie van die bouwstenen, waarbij we als onderneming vaststellen wat bij elk van die bouwstenen de basis is die we nodig hebben: een zes of een zeven, al naar hoe we over Basis op orde denken. Als Basis op orde een IT-project is, dan doe je als CIO of IT-manager jezelf en je onderneming tekort. Zonder al die andere bouwstenen zal het resultaat altijd tegenvallen en dat is niet fijn voor CIO/IT, maar nog minder fijn voor de onderneming.
Te snel
Basis op orde is ook een sentiment: vroeger hadden we controle en nu niet meer. Die constatering is terecht, de ontwikkelingen in de samenleving, als gevolg van de ontwikkelingen van technologie en data, zijn niet meer bij te houden. We hebben geen controle meer zoals we dat vroeger hadden. Daarvoor gaan de ontwikkelingen te snel. Dat kunnen we als onderneming niet meer bijhouden, dat kan geen enkele onderneming bijhouden, ook Google niet. Google maakt keuzes, dát doen ze wel en dát doen ze niet. Google heeft veel meer budget en middelen, maar geen enkele van die keuzes heet Basis op orde. Niet omdat de basis van Google op orde is, maar omdat Google beter wil worden en naar de toekomst kijkt, en geen tijd heeft voor heimwee naar vroeger.
Vroeger was alles beter
Want dat is wat Basis op orde is: heimwee naar vroeger. Te vaak betekent op orde net als vroeger. Met de visie van vroeger, met de technologie van vroeger en met de georganiseerde samenwerking van vroeger. Wat is Basis op orde: dat mensen in jullie fysieke winkels komen of dat ze zich thuis voelen op jullie website(s)? Dat jullie medewerkers ongeveer hetzelfde doen als vroeger, of dat je technologie slimmer inzet en betere resultaten haalt met minder mensen? Dat je waterval-achtig werkt of dat je agile-achtig werkt en dat Financiën dat echt snapt? Dick Advocaat is een gelouterde voetbalcoach. Is Dick Advocaat bij Feijenoord Basis op orde of is video-analyses Basis op orde? Dick Advocaat doet niet aan video-analyses, zijn spelers willen dat graag wel doen.
Als je niet uitkijkt, doet Basis op orde precies dat. Ahead to the past. Voorwaarts naar het verleden. Het kost veel energie en het levert veel gemiste kansen op. En omdat we zoveel tijd en geld besteden aan Basis op orde, komen we niet aan innovatie toe. Maar die achterstanden halen we wel in in het volgende Basis op orde. Basis op orde: wie de toekomst als tegenwind ervaart, loopt in de verkeerde richting (Martin Held).
Basis op orde voor Basis op orde
De primaire verantwoordelijkheid van CIO en IT-managers is ervoor zorgen dat informatie en technologie optimaal bijdragen aan het succes van de onderneming. Dat geeft recht van spreken, het impliceert zelfs een plicht tot spreken. Als ik CEO was, zou ik elke dag praten met mijn CIO, en ik zou ervoor zorgen dat ik een CIO had met wie ik elke dag wilde praten.
Basis op orde is een programma en het is verankerd op het hoogste niveau. Basis op orde sluit aan op de huidige en actuele visie van de onderneming. Basis op orde zorgt voor beredeneerde keuzes tussen vroeger en straks en tussen stabiliteit en innovatie. Basis op orde wordt nooit aangestuurd door de CIO of de IT-manager. En Basis op orde heet dan waarschijnlijk niet: Basis op orde.
Auteur: Bart Stofberg, zelfstandig strategisch adviseur bij Out of the Rabbit hole (www.outoftherabbithole.nl)
