Ellen Ophoff is als Klinisch Informaticus aangesloten bij de Nederlandse Vereniging voor Klinische Informatica (NVKI). Ze werkt graag op het snijvlak van zorg en ICT. Zo adviseert ze op het gebied van digitale zorg en begeleidt ze implementatieprojecten rond digitale netwerksamenwerking, met daarbij in het bijzonder aandacht voor de juiste informatie op de juiste plek.
Namens de NVKI is Ellen lid van de programmacommissie Dutch Community, samen met partijen als Nictiz, MinVWS en andere inhoudelijk betrokkenen. Deze commissie richt zich op het versterken van de verbinding tussen de Nederlandse zorg en het buitenland, door zorgorganisaties samen te brengen op congressen zoals de aankomende editie van HIMSS in Orlando.
-
Een kleine introductie: Waar houdt de NVKI zich dagelijks mee bezig?
“De NVKI is een vakvereniging die de Klinisch Informatici verbindt en een stevige basis voor de professionals in het veld faciliteert. Als onderdeel daarvan werken we ook aan het professionaliseren van het vakgebied tot een volwassen, breed gedragen en door het werkveld (h)erkend domein. Het doel is dat de zorg altijd gebruik kan maken van de juiste informatie, wanneer dit nodig is.
-
En welke rol spelen de klinische informatici hierin?
Een Klinisch Informaticus is in staat om overzicht aan te brengen in complexe digitale situaties zodat zorgprofessionals, maar ook bijvoorbeeld de CMIO en CNIO en bestuurders hun werk goed kunnen doen. Ongeacht of ze wel of niet iets met digitalisering hebben. Dat is uiteindelijk het belangrijkste.
Eigenlijk kun je de Klinisch Informatici zien als vertalers. Niet alleen van boven naar beneden (beleid naar werkvloer), maar ook andersom. Zij leggen de verbinding tussen lagen: waar willen we heen, wat is onze visie, wat is het beleid en hoe richt je dit vervolgens heel praktisch in.
-
Hoe zie jij vanuit jouw rol de huidige staat van digitale zorg in Nederland?
Het is een open deur, maar het kortst mogelijke antwoord is: versnipperd. We hebben veel applicaties, standaarden en koppelingen. Als gevolg van het mislukte landelijk EPD in 2011 werd de ontwikkeling aan het veld overgelaten, en daardoor zijn er -ondanks de beste intenties- heel veel verschillende standaarden en koppelingen ontwikkeld.
-
Wat is daaruit de grootste uitdaging voor de digitale zorg in Nederland op dit moment?
Naar mijn idee is dat samenhang aanbrengen in alle diversiteit. Dat vereist regie en heldere keuzes. We zien de beweging naar steeds meer werken over muren heen. Waar verregaande specialisatie van de zorg ons veel heeft gebracht, draagt het ook juist bij aan fragmentatie. Voor de groeiende groep kwetsbare ouderen met meerdere aandoeningen bijvoorbeeld, is samenwerking tussen domeinen van essentieel belang. Het goede nieuws is dat de aandacht hiervoor snel toeneemt, zoals o.a. in het IZA en de NVS. Maar om dit op ICT vlak goed te laten werken is nog steeds ongelofelijk lastig.
-
Wat zou daarin de eerste stap kunnen zijn?
Als je naar mijn werkveld kijkt -regionale samenwerking-, dan wordt momenteel vooral veel pragmatisch opgelost. Het gevolg is dat iedere regio kiest voor een eigen manier van informatie beschikbaar stellen. Ik zie gelukkig wel steeds meer samenwerking tussen regio’s om best practices met elkaar te delen. Niet alleen over gegevensuitwisseling, maar ook rond werkprocessen, gezamenlijke afspraken en privacyvraagstukken. Dat is wat mij betreft dus niet zozeer de eerste stap, maar heel praktisch verdergaan met de stappen die we op dit moment al zetten.
-
Kun je een succes uit 2023 benoemen, wat bijdraagt aan betere digitale zorg?
Strikt vanuit het perspectief van de Klinische Informatica was een doorbraak toch wel dat het Maasstad ziekenhuis als eerste ziekenhuis de Klinisch Informaticus heeft opgenomen in de medische staf. Enerzijds geeft dit aan dat het vakgebied serieus genomen wordt, wat belangrijk is omdat het vakgebied nog relatief jong is. Anderzijds betekent het ook dat het vak nu echt verweven is in het ziekenhuis zelf. Dat is een mooie stap.
Met de publicatie van de NVS (Nationale Visie en Strategie- gezondheidsinformatiestelsel) pakt MinVWS meer regie op dit thema. Dit is zeer welkom, maar het mag voor mij wel wat sneller dan 2035.
-
Namens de NVKI maak je onderdeel uit van de programmacommissie Dutch Community. Waarom is deze commissie er, en wat is precies jouw rol hierbinnen?
Vanuit de NVKI vinden we deelname belangrijk, omdat we denken dat wij inhoudelijk veel kunnen bijdragen. De kennis binnen de vereniging over digitalisering in de zorg is zeer uiteenlopend. Bovendien bevinden we ons midden in het werkveld, waardoor we voelsprieten over de hele breedte van de zorg hebben. We zien het als onze verantwoordelijkheid om deze kennis en ervaring (internationaal) te delen als onderdeel van de Dutch Community.
-
Vorig jaar was je aanwezig op de HIMSS in Chicago. Hoe kijk jij hierop terug?
Het prettige van een internationaal congres als de HIMSS is dat je even helemaal de tijd en de ruimte hebt om met elkaar inzichten op te doen. Binnen de Dutch Community doe je dat natuurlijk met landgenoten, maar tegelijk is het fantastisch om inspiratie op te doen vanuit internationale ervaringen.
Je moet op zo’n beursvloer altijd wel door de mooie verhalen heen kijken. De werkelijkheid is nu eenmaal vaak ploeteren in kleine stapjes, die je uiteraard ook wel moet vieren. Maar de voorbeelden wereldwijd geven juist daarvoor nieuwe ideeën en energie om vooral door te gaan.
Bovenal is het een mooie gelegenheid om je netwerk te vergroten. Hoewel het niet per se in onze natuur zit als Klinisch Informatici, is dat voor een relatief jong vakgebied als de onze juist extra belangrijk om te doen.
-
Voor HIMSS24 Orlando hebben jullie het thema bepaald op “Implementing Tomorrow’s Health”. Wat betekent dit thema volgens jou/vanuit jouw rol bij de NVKI?
We hebben dat thema van HIMSS bewust toegespitst op implementatie. We kunnen in Nederland heel goed praten over alle materie, maar het is tijd voor actie. De zorg loopt vast, de informatie loopt vast, het is tijd voor doorpakken.
Ik denk dat men er ook steeds meer voor openstaat (not invented here is echt verleden tijd). De bereidheid tot kopiëren groeit, en daarom is dit thema relevant voor de Dutch Community in Orlando.
-
Wat is het belangrijkste knelpunt om te tackelen wat jou betreft?
Daar kan ik duidelijk over zijn: De wet- en regelgeving rondom privacy. Als je data wil delen dan moet je daarvoor een goede grondslag hebben. De data moet veilig worden gedeeld, om de meest veilige zorg te kunnen leveren. Maar in veel netwerksamenwerkingen en spoedsituaties kan dat niet altijd gevangen worden in vooraf gecreëerde protocollen en wegen.
Een oplossing zou je kunnen zien als een driehoek: Veilige zorg, veilige data en dat het ook nog lekker werkt. Met name tussen de eerste lijn en het sociale domein is hier winst te behalen: het zijn enorm verschillende domeinen op het gebied van privacy wet- en regelgeving, maar er is veel behoefte aan afstemming in de dagelijkse praktijk. Men moet snel op de hoogte zijn. Dit lijkt mij een logische uitdaging om aan te pakken.
-
Wat heeft het Dutch Community in Orlando voor de deelnemers in petto? Welke thema’s kan men verwachten?
Op basis van de huidige uitdagingen binnen de Nederlandse zorg zijn er vier subthema’s bepaald voor masterclasses tijdens HIMSS24 Orlando:
- Regionale successen vertalen naar Nederland;
- Eenheid van taal: Wat kunnen we van elkaar leren;
- AI
- Security en veiligheid
Binnen de programmacommissie ben ik met Florian Visser (Managing Partner bij Zorgring) verantwoordelijk voor het subthema Regionale Samenwerking, maar waar we bij alle vier de thema’s op inzetten is leren van de internationale ervaringen. Daar ligt de meerwaarde voor de Nederlandse deelnemers.
-
Voor wie uit het zorgveld is de HIMSS interessant?
Hoewel het programma van de HIMSS in de eerste plaats op CMIO’s, CNIO’s, Klinische Informatici, en informatiearchitecten is gericht, heeft het waarde voor iedereen die in de zorg actief is en met digitale zorg te maken krijgt. Denk bijvoorbeeld ook aan Privacy- en Security Officers.
-
Tot slot, wat is jouw oproep voor de Nederlandse zorg?
Herzie de privacywetgeving. We moeten absoluut zuinig zijn op persoonlijke informatie, maar de huidige insteek verlamt soms. Dit kan ons verleiden tot het kiezen van een soort schijn-veilige situatie, waarin informatie niet met betrokkenen wordt gedeeld, wat uiteindelijk ten koste gaat van daadwerkelijk veilige zorg. Er moet een eerlijke afweging gemaakt worden, waarin we weer durven te accepteren dat er grijze gebieden bestaan die per casus een eigen afweging verdienen van zorgprofessional en patiënt samen.
Aanmelden
Wil je dit voorjaar met de Dutch Community meereizen naar Orlando? Speciaal voor brancheverenigingen en koepelorganisaties in de zorg geldt een tijdelijke kortingsactie (hieronder vallen bijvoorbeeld: ActiZ, FMS, GGZ, LHV, NFU, NVZ, RSO Nederland, Santeon, SAZ, STZ, VVAA en VZVZ). Stel jouw reispakket samen via de website van Cognicum.
*De programmacommissie voor HIMSS24 bestaat uit:
Amber Hidding (HIMSS), Herko Coomans (MinVWS), Jenna Wildeman ( MinVWS), Jos van der Bij (MinVWS), Florian Visser (Zorgring), Ellen Ophoff (Digitale Zorgoplossingen, NVKI), Maayke Klinkenberg (Nictiz), Renate Kieft ( Nictiz), Sofie van der Meulen (Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd), Patrick van der Schaaf (Cognicum) en Fleur Evers (Cognicum).
Lees ook:
- Het vastleggen van medische gesprekken
- Werk aan de Weg(iz)
