GGZ Oost Brabant organiseert videoconsulten – “Behandelaren en cliënten hebben er een contactvorm bij gekregen”

videoconsulten zorg

Als er één sector is die te maken heeft met privacy-gevoeligheid van videogesprekken, dan is het wel de geestelijke gezondheidszorg. GGZ Oost Brabant ging dan ook niet over één nacht ijs toen ze besloten om video te gaan toepassen voor vergaderingen en in behandeltrajecten.

Tijdens de intelligente lock-down zochten zorgorganisaties naar mogelijkheden om videoconsulten te organiseren. Ze kwamen erachter dat de meeste tools niet voldoen aan de eisen van de NEN 7510 en de AVG: data blijven in Nederland, de gesprekken zijn encrypted en worden niet opgenomen, de omgeving is technisch niet te hacken. Het wordt al helemaal lastig als je ook nog als eis stelt dat de software medewerkers helpt in het naleven van de AVG. Je wilt immers niet dat een psycholoog per ongeluk een verkeerde persoon uitnodigt voor een groepssessie.
GGZ Oost Brabant hoefde niet hals over kop op zoek naar een oplossing, want de organisatie was al in 2019 begonnen met een zoektocht naar een videodienst die zowel videoconsulten als interne vergaderingen ondersteunt. Er kwamen twee oplossingen naar voren die aan de bovenstaande eisen voldeden: één voor intern gebruik (met name videovergaderingen) en een andere tool voor het contact met cliënten. Deze tools werden begin 2020 uitgerold, maar al snel bleek dat de tool voor cliëntencontact niet goed overweg kon met groepsgesprekken, terwijl die behandelvorm wel frequent wordt toegepast. “We hadden dus aanvullende tooling nodig”, zegt projectleider Zorg & ICT bij GGZ Oost Brabant Frank Kuiper.

Integratie in EPD en cliëntenportaal

Een collega kwam met de open source software Jitsi op de proppen, een oplossing die functioneel en qua kosten precies datgene bood waar de organisatie naar op zoek was. Maar GGZ Oost Brabant had wel hulp nodig bij het inrichten van de omgeving en bij het bieden van voldoende bandbreedte en resources. Kuiper kwam uit bij BIT: “Je kunt met Jitsi gebruikmaken van een publieke dienst, maar vanwege het privacybelang en de schaalgrootte was het advies om een private omgeving in te richten. Op die manier hebben we honderd procent controle over de kosten en de beveiliging.”
Een belangrijke wens was dat de oplossing gemakkelijk in gebruik was voor medewerkers én cliënten. Daartoe moest Jitsi wordt geïntegreerd in het EPD waar behandelaren mee werken en in het cliëntenportaal MijnGGZOostBrabant. Dan kunnen behandelaren en cliënten in hun eigen omgeving blijven zonder een aparte tool te openen. Daarbij hebben ze de keus of ze via een desktop of laptop inbellen, of dat ze van de app gebruikmaken op een tablet of smartphone.
GZ psycholoog Birgit Seelen-de Lang is enthousiast over dit concept. “Voor mij is gebruiksgemak belangrijk. Hoe meer ik vanuit één omgeving kan werken, hoe beter.” Ze hoopt dan ook dat de opstartproblemen snel zijn opgelost. “Op dit moment moet ik Jitsi nog in een andere browser starten omdat het nog niet via Citrix werkt. Dat is onhandig.” Ze ervaart dat de kwaliteit van de verbinding cruciaal is voor een goede gebruikservaring. Dat gaat met Jitsi een stuk beter dan met de oude tool. Ook is ze enthousiast over de app voor smartphone of tablet. “Cliënten gebruiken ´m graag”, vertelt Seelen-de Lang. “Behandelaren werken meestal liever met de versie voor desktop of laptop, omdat je dan wat meer mogelijkheden hebt zoals scherm delen. Bovendien kun je dan gemakkelijker aantekeningen maken. Ook is het fijn dat Jitsi groepsgesprekken ondersteunt. Want die behandelvorm passen we vaak toe wat ook digitaal prima werkt. Je hebt iets meer opstarttijd nodig voordat iedereen elkaar kent en vertrouwt, maar daarna komt de interactie echt op gang.” Ze heeft nog wel een wens. “Het zou handig zijn om break-out rooms te hebben, zodat je de groep kunt opsplitsen in subgroepjes en daarna weer makkelijk kunt samenvoegen.”

Korter en vaker contact

Ondanks die aanvullende wensen is Seelen-de Lang erg tevreden. “We zijn veel flexibeler met vergaderingen. We hebben bijvoorbeeld iedere ochtend een teamoverleg. Voorheen moest je dan op kantoor zijn, nu hoeft dat niet meer. Dat geeft je de flexibiliteit om je afspraken anders te plannen.”
Datzelfde geldt voor consulten. In de cijfers ten tijde van de intelligente lock-down was te zien dat behandelaren weliswaar korter, maar ook vaker contact hadden met cliënten. Dat is ook wel logisch, vindt Kuiper. “Voorheen planden behandelaren vaak gesprekken van een uur. Dan zit je dag snel vol en ben je tussendoor nauwelijks bereikbaar voor andere cliënten. Nu plannen ze kortere sessies en is er tussendoor meer ruimte voor spontaan, ongepland contact.”
Seelen-de Lang merkt dat cliënten over het algemeen videoconsulten zien als een goede aanvulling, maar niet als volledige vervanging van fysiek contact. Het is echter een prima alternatief voor situaties waarin fysiek contact lastig is. Niet alleen in tijden van corona, maar ook als een cliënt veel reistijd heeft, als hij behoefte heeft om direct na zijn werk of school een gesprek te hebben, of als er bijvoorbeeld op een locatie een wachtlijst is, maar een psycholoog op een andere locatie nog wel een cliënt erbij kan hebben. “Het vergroot onze mogelijkheden om cliënten te spreken op momenten waarop dat via face-to-face contact niet in te plannen zou zijn”, zegt ze.
Voor bepaalde cliënten, bijvoorbeeld ernstig psychiatrische patiënten, en voor bepaalde behandelingen, bijvoorbeeld traumatherapie, zal de fysieke behandeling waarschijnlijk nooit vervangen kunnen worden door een videoconsult. Maar bij cognitieve gedragstherapie zal het een blijvende plek gaan innemen, meent Seelen-de Lang. “Zeker naarmate cliënten er meer aan wennen. De contactopbouw duurt gewoon wat langer via video. Dat geldt zowel voor individuele consulten als voor groepsconsulten. Dat moet je nu eenmaal accepteren. Maar als je elkaar eenmaal kent en vertrouwt, dan is het een prima aanvulling op andere vormen van contact.”

Gerelateerde berichten...