In 2026 is de medisch specialist ook ethicus en filosoof

Het is 2026. Een medisch specialist krijgt vandaag twee patiënten op zijn spreekuur. Een man van 79 jaar die op basis van zijn DNA-profiel een grote kans heeft om 100 te worden. Dan moet hij wel nu een drie ton kostende behandeling tegen kanker krijgen. En een jonge man van 21 die diezelfde behandeling graag wil hebben. Op basis van zijn DNA-profiel  heeft hij slechts een levensverwachting van 33 jaar. De zorgverzekeraar geeft de arts slechts budget voor één van beide patiënten. Wie kiest hij?

Lucien Engelen, directeur REshape Center van het Radboudumc: “De arts van de toekomst is niet alleen medicus. Hij of zij maar moet nog meer dan nu ook ethicus en filosoof worden. Want we zullen in de toekomst steeds meer van dit soort vraagstukken zien nu de techniek steeds meer kan. De vragen die op ons af gaan komen op ethisch en filosofisch vlak worden zowel qua intensiteit als qua aantal zo ontzettend groot, dat we nooit in staat zijn ze allemaal te beantwoorden. Terwijl die vragen ongelofelijk belangrijk zijn, want het raakt ons allemaal tot het diepst van ons zijn.”

Ja, dat zal wel!

Voor wie nu denkt ‘ja, ja, dat zal wel, het zal zo’n vaart allemaal niet lopen’ of ‘dit horen we al jaren’ haalt Engelen recente voorbeelden aan van dit soort duivelse dilemma’s.

Onderzoekers op Berkeley hebben draadloze sensors ontwikkeld die kunnen worden geïmplanteerd in de hersenen. Nu zijn de sensors nog 3 millimeter groot, kleiner dan een rijstkorrel, op termijn zullen ze de omvang krijgen van een zandkorrel, zo is de verwachting. Deze ‘neural dust’ kan in verschillende delen van de hersenen worden geïmplanteerd voor diverse doeleinden. Denk aan het bestrijden van epilepsie of het aansturen van protheses of exoskeletons. Maar geïmplanteerd in andere delen van de hersenen kunnen ze ook gedrag beïnvloeden. Engelen: “Natuurlijk is dit fantastisch nieuws voor mensen met psychische ziekten die nu hun leven lang afhankelijk zijn van medicijnen. Maar wanneer heb je een medische indicatie en wanneer ben je gewoon wat meer vatbaar voor positieve of negatieve stemmingen? Ofwel: welk gedrag tolereren we straks als maatschappij niet meer en welke mensen moeten zich dus maar laten behandelen met deze neural dust? Hebben patiënten daar straks zelf nog een keus in?”

In Japan sloeg een behandeling voor een vrouw met leukemie, tegen de verwachting in, niet aan. In hun zoektocht raadpleegden de artsen ook IBM’s Dr. Watson, die het genetisch profiel van de vrouw analyseerde en vaststelde dat er feitelijk sprake was van een andere kankersoort dan de artsen voor ogen hadden. De door Dr. Watson voorgestelde behandeling werd ingezet en sloeg direct aan. Naar verluidt had de slimme computer hier tien minuten voor nodig.

Lees het hele verhaal online of in ICT/Zorg van september.

Gerelateerde berichten...