Een Nederlands trollenleger verspreidt sinds februari gecoördineerd onjuiste en misleidende informatie over covid-19. Dat gebeurt door een groep coronasceptische actievoerders. Dat melden de onderzoekers van het programma Pointer.
De groep spoorde via berichtendienst Telegram medestanders aan om zelf ook nepaccounts op sociale media aan te maken. Vervolgens kregen deze trollen dagelijks desinformatie over het coronavaccin die ze zelf weer verspreidden.
Zowel GGD’s als politici en prominente artsen worden ook lastiggevallen door de leden van dit trollenleger. Dat gebeurt online, maar ook fysiek. Pointer ontdekte de activiteiten doordat verslaggevers drie maanden undercover gingen. Ze spoorden zo de nepaccounts op en konden achterhalen welke personen er achter schuilgaan.
Onenigheid
Het trollenleger, dat Het Digitale Leger heet, is inmiddels offline. Dat is vooral vanwege onenigheid in de groep over hoe ze na de verkiezingen verder moeten. Tijdens de hoogtijdagen bestaat de groep uit bijna 800 leden. Met de software van Trollrensics en digitaal-forensisch onderzoek kon de groep 121 actieve trollen aan de groep kunnen toevoegen.
De leden van de groep kregen tips over hoe ze anonieme accounts konden aanmaken op Twitter, Facebook, Instagram en verschillende nieuwswebsites. De bedoeling is volgens de groep dat het standpunt van de coronasceptische minderheid dominant wordt.
Naast de Telegram-groep is er nog een chatgroep van zo’n 150 leden. Daarin nemen 27 personen het voortouw in de discussies over welke berichten zij aan Het Digitale Leger doorgeven. Verder maken en verspreiden enkele leden via die groep plannen om offline personen te intimideren.
Drie maanden
Pointer sloeg de berichten in de Telegram-groepen op en konden ze zo analyseren. Op die manier zagen ze dat de trollen in die drie maanden 708 url’s, 1.112 afbeeldingen en 528 video’s kregen met desinformatie over het coronavaccin.
En ze zagen dat begin april de mailadressen van GGD-testlocaties in de groep werden verspreid. Daarbij werden de leden aangespoord om een vooraf opgestelde e-mail te versturen. Daarin doen zij zich onder valse voorwendselen voor als journalist. Het doel was de testlocaties te overladen met tijdrovende vragen.
Gommers
Verder werd het huisadres van Diederik Gommers (voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care en lid van het Outbreak Management Team) verspreid in de chat van de groep. Mensen uit die groep kregen de oproep om op 17 april bij de IC-arts ‘koffie’ te gaan drinken. Dit is de term voor actievoeren. Uiteindelijk ging deze actie niet door.
Pointer ontdekte ook dat een paar leden van het trollenleger zich aansloten bij extreem-rechtse organisaties. Het gaat dan om bijvoorbeeld Stormfront Nederland. Een van de trollen van deze groep kwam het afgelopen jaar in het nieuws, omdat zij demissionair minister Hugo de Jonge een paar keer belaagde op het Binnenhof.
Geestelijk vader
Pointer kreeg ook een inkijkje in wie er achter de groep zit. Leden praten bijvoorbeeld over hun woonplaats. Sommige leden maken fouten door op anonieme accounts toch echte voornamen te gebruiken. Soms delen leden video’s of foto’s waarop je ze kunt zien. Via digitaal-forensisch onderzoek konden ze de identiteit van drie sleutelfiguren ontdekken.
Daaruit blijkt bijvoorbeeld dat de geestelijk vader van Het Digitale Leger Alex heet. Hij is ICT-medewerker van een zorggroep. In zijn vrije tijd produceert hij hiphop en is zelf rapper. Hij beheert een aantal websites waar mensen accounts kunnen aanmaken en berichten plaatsen. Een daarvan staat helemaal in het teken van publiceren en bespreken van complottheorieën. Pointer heeft hem benaderd voor commentaar maar hij wilde niet reageren.
Lees ook:
- Neplijst met coronamaatregelen gaat viraal
- Cyber Security: het kat-en-muisspel dat steeds vaker gespeeld wordt
