In een wereld waarin AI-discussies vaak worden gedomineerd door speculaties en ongegronde voorspellingen, biedt een nieuwe AI-helpdesk een verfrissend tegengeluid. Deze helpdesk, opgezet door de Utrecht Young Academy (UYA), heeft als doel om wetenschappelijk onderbouwde antwoorden te geven op prangende vragen over kunstmatige intelligentie (AI).
AI-helpdesk
De AI-helpdesk volgt het voorbeeld van de Klimaathelpdesk, opgericht in 2020, en richt zich specifiek op het beantwoorden van vragen zoals: ‘Hoe verandert AI de beslissingen van ambtenaren?’ en ‘Hoeveel CO2 kost het om ChatGPT een essay te laten schrijven?’ Iedereen kan via de website een vraag indienen. Het antwoordproces is echter grondig en tijdrovend. Na het indienen van een vraag wordt deze doorgestuurd naar een expert op het betreffende vakgebied. Deze deskundige stelt een conceptantwoord op, gebaseerd op wetenschappelijke bronnen. Vervolgens beoordeelt een andere expert het antwoord. Pas na deze peer review wordt het definitieve antwoord gepubliceerd.
Op dit moment zijn er al vijf vragen beantwoord. De grondige werkwijze betekent dat het enkele weken kan duren voordat een antwoord beschikbaar is, maar dit proces waarborgt betrouwbaarheid en wetenschappelijke nauwkeurigheid.
Genuanceerd beeld
Een van de behandelde vragen gaat over de invloed van AI op de beslissingen van ambtenaren. Het antwoord daarop is genuanceerd. AI kan efficiëntie en kwaliteit verbeteren bij eenvoudige taken, maar er zijn ook risico’s aan verbonden. AI-systemen kunnen data gebruiken met impliciete of expliciete vooroordelen, en onjuist gebruik door ambtenaren kan de kwaliteit van beslissingen schaden. Context is daarom cruciaal bij de inzet van AI in bestuurlijke processen.
Wetenschappelijke helpdesks
Naast de AI-helpdesk zijn er inmiddels diverse andere wetenschappelijke initiatieven ontstaan, waaronder de Klimaathelpdesk, de Biodiversiteit Helpdesk en de Brain Helpdesk. Deze projecten hebben als doel om wetenschappelijke kennis toegankelijker te maken voor een breed publiek. Ze bieden antwoorden op vragen die spelen in de samenleving en dragen bij aan het verduidelijken van complexe thema’s. Door feiten en fictie van elkaar te scheiden, helpen deze initiatieven om beter inzicht te geven in ingewikkelde maatschappelijke vraagstukken en de rol van wetenschap daarin.