Een Patiënt Data Management Systeem (PDMS) is een klinisch informatiesysteem dat wordt gebruikt bij patiënten die door middel van een monitor bewaakt worden, zoals op de Intensive Care (IC) en Operatiekamers (OK). Vitale waarden van de patiënt, gemeten door medische apparatuur, worden automatisch (zonder handmatige handelingen) doorgestuurd naar het PDMS en (na validatie) op een overzichtelijke manier weergegeven.
Het overschrijven of overtypen van waarden is niet meer nodig. Zo blijft de registratielast beperkt en houden zorgverleners een compleet en actueel beeld van de situatie van de patiënt. Tevens zorgt beslisondersteuning binnen de software voor advies bij specifieke situaties en omstandigheden, zoals de inzet of afwijking van protocollen. Of bijvoorbeeld met het voorspellen van het ontstaan van sepsis.
Merendeel ziekenhuizen gebruikt PDMS als onderdeel van het ZIS/EPD
Recent is door M&I/Partners opnieuw een inventarisatie uitgevoerd naar het gebruik van EPD’s in de Nederlandse ziekenhuizen. Ook dit keer is de inventarisatie aangevuld met een overzicht van leveranciers op de Intensive Care (volwassen, kinder- en neonatologie) en op de OK. Bekijk de PDMS-marktinventarisatie Ziekenhuizen. Een samenvatting van de bevindingen staat in tabel 1.
- 71% van de ziekenhuizen gebruikt op de volwassen IC het PDMS van dezelfde leverancier als het ziekenhuisbrede ZIS/EPD. ;
- 85% van de ziekenhuizen gebruikt op de OK het Patiënt Data Management Systeem van dezelfde leverancier als het ziekenhuisbrede ZIS/EPD. ;
- de kinder- en neonatologie IC gebruiken in alle gevallen hetzelfde Patiënt Data Management Systeem als de volwassen IC. ;
- op de OK wordt in enkele gevallen een ander PDMS gebruikt dan die op de volwassen IC. .
| Totaal | 75 | 70 | 74 | |
| Leverancier | PDMS | Ziekenhuizen met ZIS/EPD-leverancier | Ziekenhuizen met PDMS-leverancier op IC |
Ziekenhuizen met PDMS-leverancier op OK |
| Carepoint | AnStat (voorheen Vierkleurenpen) | 0 | 1 | 3 |
| ChipSoft | HiX | 54 | 40 | 49 |
| Epic | Epic | 11 | 10 | 11 |
| Itémedical | MetaVision | 0 | 14 | 7 |
| NEXUS (NEXUS) | NEXUS/PDMS | 8 | 2 | 2 |
| Philips | IntelliSpace Critical Care and Anesthesia (ICCA) | 0 | 3 | 2 |
| SAP/Cerner | Niet van toepassing | 2 | 0 | 0 |
Samenvatting PDMS-overzicht.
Note 1. Totalen verschillen omdat sommige ziekenhuizen geen IC of OK hebben, en sommige ziekenhuizen meerdere systemen op één afdeling gebruiken.
Lichte verschuiving
Ten opzichte van het vorige overzicht heeft een lichte verschuiving plaatsgevonden. De ziekenhuizen die zijn overgestapt naar een ander EPD (Ziekenhuis Amstelland, Gelre Ziekenhuizen, Flevoziekenhuis) kozen allemaal voor het Patiënt Data Management Systeemvan de EPD-leverancier. Daarnaast is bij zowel Epic als ChipSoft één ziekenhuis overgestapt van een separaat PDMS naar het PDMS binnen de EPD-suite. Dit is met name gegaan ten koste van Itémedical.
Er zijn echter ook ziekenhuizen (zoals bijvoorbeeld Amphia Ziekenhuis) die de keuze maken een separaat PDMS te continueren. Hiermee neemt het beeld van een geleidelijke consolidatie naar één integrale EPD-suite toe, maar deze trend is niet sterk en kent ook uitzonderingen.
Inzet PDMS op meer afdelingen
Over het algemeen heeft elke afdeling waar patiënten aan bewakingsapparatuur liggen baat bij de inzet van een PDMS. Al langere tijd wordt het PDMS ingezet op de IC, OK, verkoever en de spoedeisende hulp. Voor dit artikel hebben we specifiek naar de IC en de OK gekeken. Over de afgelopen jaren zien we dat continue patiëntbewaking op steeds meer afdelingen wordt toegepast.
De keuze om op meer afdelingen een Patiënt Data Management Systeem in te zetten is vaak een afweging van kosten voor het systeem en baten in het werkproces. De meerwaarde voor het werkproces is onder meer verhoogde kwaliteit (geen overschrijffouten, beter overzicht in trends en events, eenduidige werkprocessen over afdelingen heen) en tijdswinst (eenmalige registratie zonder handmatige tussenkomst). Hoeveel meerwaarde een PDMS geeft, is onder meer afhankelijk van de complexiteit aan zorg die wordt geleverd, de hoeveelheid apparatuur die gekoppeld kan worden en de samenwerking met andere afdelingen die al dan niet een PDMS inzetten.
Twee varianten
In totaal zijn er in Nederlandse ziekenhuizen zeven leveranciers actief met acht verschillende informatiesystemen voor de IC of OK. HetPatiënt Data Management Systeem is beschikbaar in grofweg twee varianten.
- ZIS/EPD-leveranciers die het PDMS leveren als uitbreiding van de functionaliteit van de ZIS/EPD-suite.
Deze variant wordt onder meer gekozen vanwege het voordeel dat alle medische informatie aanwezig is in één organisatiebreed informatiesysteem. Een aandachtspunt is dat functionaliteiten zoals beslis- en workflow ondersteuning (meestal) minder goed zijn doorontwikkeld. - Leveranciers die het PDMS als zelfstandig klinisch informatiesysteem leveren.
Deze variant is vaak gespecialiseerd in het ondersteunen van specialistische zorgprocessen zoals aanwezig op de IC en de OK. Dit systeem bevat ook de ondersteunende functionaliteiten zoals zorglogistiek en declaratie mogelijkheden. Een aandachtspunt is dan het koppelen of eenvoudig beschikbaar maken van gegevens uit andere systemen. Gegevens uit het ZIS/EPD dienen gebruikt te worden in het Patiënt Data Management Systeem. En andersom dienen gegevens uit het PDMS beschikbaar te komen in het ZIS/EPD, bijvoorbeeld als een patiënt van de IC wordt ontslagen en vervolgens op een reguliere verpleegafdeling wordt behandeld.
