Geef gemeenten genoeg tijd en geld voor de effectieve invoering van verkiezingssoftware. Dat zegt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) in een advies dat is opgesteld op verzoek van minister Bruins Slot. Zo moet er tijd zijn om een terugvaloptie uit te werken voor het geval dat de centrale verkiezingssoftware faalt.
Onder andere op grond van dit advies komt er een wetsvoorstel rond de inzet van verkiezingssoftware. Daarin komt ook een beschrijving van de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden.
De VNG stelt voor om de verkiezingssoftware te centraliseren en gemeenten te verplichten om de software te gebruiken. Verder moet de Kiesraad verantwoordelijk worden voor het beheer van die software. Dat mag dus niet op het bordje van de gemeenten terechtkomen.
Die terugvalopties mogen wel decentraal zijn, maar de centrale overheid moet wel rekening houden met de extra tijd en geld die dat kost. Gemeenten moeten in dat geval alle uitslagen handmatig natellen. “Uitgangspunt is dat het rijk bij een wetswijziging met impact op de gemeentelijke financiën en uitvoering in een financiële dekking voor gemeenten voorziet,” staat in het voorstel.
Noodvoorziening
Gemeenten moeten volgens de VNG ook genoeg tijd krijgen om zo’n noodvoorziening met decentrale programmatuur in te richten. Verder moet de centrale overheid nog duidelijker maken hoe alles loopt als een gemeente onverhoopt handmatig moet gaan tellen. Wat zijn bijvoorbeeld de wettelijke termijnen voor het inleveren van zo’n uitslag? En hoeveel ondersteuning krijgt een gemeente van het Rijk?
Ondanks de vragen en opmerkingen ziet de VNG de uitvoerbaarheid van komende verkiezingen wel een stuk zonniger in. Tijdens de consultatie vorig jaar uitte de vereniging nog kritiek en zorgen over de onduidelijkheid over de positie en verhoudingen tussen de Kiesraad als beheerder aan de ene kant en gemeentebesturen aan de andere kant.
Lees ook:
- Experimenten met nieuw stembiljet bij raadsverkiezingen 2022
- Informatiebeveiliging: blijf kwaadwillenden een stap voor met Red Teaming
