Nederland heeft een goede uitgangspositie om Artificial Intelligence in alle sectoren te laten ontwikkelen. Maar echte groei kan alleen maar als er een echte AI-strategie wordt ontwikkeld.
Dat is precies wat het publiek-private samenwerkingsverband AINED heeft gedaan. Volgens hun recente rapport ‘AI voor Nederland: vergroten, versnellen, en verbinden’ moet een aantal knelpunten eerst snel worden aangepakt. In het netwerk komen overheid, bedrijfsleven en de zorgsector bij elkaar.
Het netwerk presenteert een aantal oplossingen. Zo kan het gebrek aan talent worden ondervangen door te zorgen dat buitenlandse studenten na hun studie langer in Nederland mogen blijven. Daarnaast moet Nederland meer gaan samenwerken in bestaande ketens. Dit betekent onder andere de opzet van een nationaal AI-onderzoekscentrum van wereldklasse. Verder moet nieuwe bedrijvigheid betere ondersteuning krijgen en tegelijk moet iedereen beter gebruikmaken van al beschikbare data.
Remmende voorsprong
Nederland was er vroeg bij met de ontwikkeling van AI-kennis. Maar nu verliezen we volgens de samenstellers van het rapport momentum. We hebben last van de wet van de remmende voorsprong. Bijvoorbeeld bij het aantal wetenschappelijke publicaties en de financiering van onderzoek.
Andere landen investeren vele malen meer. Zij hebben vaak al een duidelijke nationale AI-strategie/aanpak ontwikkeld, wat weer tot meer investeringen leidt. Dit in tegenstelling tot Nederland.
Er is in ons land onvoldoende capaciteit om de sterk groeiende vraag naar AI-studenten bij bedrijven en wetenschappelijke instellingen op te vangen. Ook is de dreiging van een braindrain van succesvolle AI-wetenschappers serieus.
Weinig Nederlandse op AI georiënteerde bedrijven groeien echt door naar het internationale toneel. Als dit wel lukt komen ze vaak in Amerikaanse handen. Voorbeelden zijn volgens het rapport onder meer Booking.com, Euvision en Scyfer. Dit kan consequenties hebben voor het eigendom van de data en de ontwikkelde technologie.
Binnen delen van het MKB ontbreekt vaak kennis om met AI aan de slag te gaan. Men ziet vaak nog onvoldoende de kansen en bedreigingen. Dreigende afhankelijkheid van grote platformen is daar een van.
Barrières
Voor het eerst is door BCG ook onderzoek gedaan onder een grote groep bedrijven en de barrières die zij ervaren om AI meer te gaan toepassen. Hieruit komen gebrek aan talent (23%), gebrek aan (geschikte) data (20%) en onzekerheden over regelgeving (17%) als de grootste zorgen voorbij.
Zo wordt sommige zorgdata nog nauwelijks gedeeld. Nieuwe producten (waar patiënten, zorgverleners en bedrijfsleven baat bij kunnen hebben) komen dus niet tot stand. Ook bespeuren bedrijven nog weinig strategische activiteiten bij de overheid om de positie van Nederland te verbeteren. Denk hierbij aan onderwijs en openstellen van data.
Het vervolg
De komende maanden gaat AINED de in het rapport voorgestelde doelen en acties breed toetsen. Verder bouwt het samenwerkingsverband verder aan een nog bredere coalitie van bedrijven, overheden, wetenschappers en onderwijsinstellingen. Momenteel zijn het TopTeam ICT, VNO-NCW, ICAI, NWO en TNO bij AINED betrokken. AINED werd voor dit rapport ondersteund door The Boston Consulting Group en DenkWerk.
Doel is de publicatie van een officieel strategisch actieplan van bedrijven en de overheid tot stand komen. Dit kan worden gepubliceerd op de Conferentie Nederland Digitaal. Dit plan moet zo concreet zijn dat iedereen er concreet mee aan de slag kan.
