Elke bedrijfstak is bezig met digitale transformatie, en dat is maar goed ook. Digitalisering in de maatschappij rukt in rap tempo op, en privé raken we steeds meer gewend aan de geneugten en het gemak van de steeds verdergaande digitalisering. Wie kan er nog zonder mobiele telefoon om altijd bereikbaar te blijven, zonder navigator om de weg te wijzen, zonder digitale stappenteller om ons te vertellen dat we gezond bezig zijn? Wie heeft er nog een encyclopedie in boekvorm (16-delig), en wie gaat er nog buiten wandelen zonder eerst Buienradar te hebben geraadpleegd?
Ook de ziekenhuizen ontkomen er niet aan. Grote programma’s worden opgetuigd met ambitieuze titels als ‘Smart Hospital’ of ‘Less Bricks, More Bytes, Different Behaviour’. En in dat laatste, daar zit nu juist de crux. Het gaat bij digitale transformatie vooral, en met name, om de verandering in gedrag. In anders denken, anders werken, anders inrichten, anders protocolleren.
Dat zien we al terug in e-health toepassingen zoals videoconsulting, continuous monitoring en remote care. De technologie (‘more bytes’) moet er wel zijn en wel werken, maar het gaat vooral om anders denken en ander gedrag. De arts die zegt “ik moet mijn patiënt echt voor me zien” verandert in de arts die zegt “soms wil ik mijn patiënt fysiek zien in de spreekkamer, soms is videobellen voldoende om de vinger aan de pols te houden, en op andere momenten is een telefoontje voldoende”.
Thuismonitoring, thuismedicatie en thuisbeademing leggen meer verantwoordelijkheden bij de patiënt, en dat betekent ook dat de arts de controle meer moet durven loslaten.
Dat betekent een andere manier van denken, en een andere manier van doen. Zowel voor de zorgprofessional als voor de zorgbestuurder. Bij het nadenken over de zorg van morgen, bij het ontwerpen van een nieuw ziekenhuis, en bij het opstellen van verbeterde protocollen. En daarbij moet ICT niet gezien worden als de heilige graal, maar ook niet als de schuldige als zorgprocessen niet lopen zoals ze altijd deden. ‘Want als we blijven doen wat we altijd deden, krijgen we wat we altijd kregen’, om er meer ‘ns een tegelwijsheid tegenaan te gooien. Als we de zorg van morgen willen ontwerpen en inrichten, moeten we het proces voorop stellen, met bewezen werkwijzen, maar ook met aanpassingen door veranderd gedrag van zowel de zorgverlener als de patiënt van morgen.
Digitalisering in de maatschappij verandert bewust en onbewust ons gedrag. Bereikbaarheid, beschikbaarheid van informatie en koppelingen tussen systemen wennen heel snel. De consument van vandaag kan de patiënt van morgen worden, de consument van vandaag is nu al de arts van vandaag.
Laten we daarom digitale transformatie vooral zien als veranderingen in workflow, zorgpaden en protocollen, ondersteund door ICT; en niet als kunstje van de ICT.
Daniel Jolink is Portfoliomanager / Programmamanager bij het UMC Utrecht en actief betrokken bij de Stichting Projectmanagement in de Zorg. Hij heeft in die rol eerder gewerkt bij het Radboudumc, Erasmus MC en LUMC.
Hij schrijft zijn blogs en artikelen op persoonlijke titel.
Lees ook:
- Geachte RvB, ICT is geen “enge ziekte” …
- Cryptshare met eID nóg veiliger, sneller en gemakkelijker
