Het CBS en het ministerie van BZK starten vandaag met het dashboard Zicht op Ondermijning. Hierin zijn CBS-data gecombineerd met data van gemeenten en het Kadaster.
Zicht op Ondermijning geeft gemeenten inzicht in patronen in bijvoorbeeld vastgoed en drugs in hun wijken. Het initiatief is het resultaat van de City Deal ‘Zicht op Ondermijning’.
Microdata
In de City Deal maakt gebruik van microdata. Dit zijn koppelbare data op persoons-, bedrijfs- en adresniveau. Alles werkt binnen de beveiligde omgeving van het CBS. Het gaat onder om onderzoeken van de mogelijkheden van gebruik van data science bij het vinden van patronen die kunnen wijzen op ondermijnende criminaliteit.
Samen met gemeenten zijn onderzoeksvragen geformuleerd. Het gaat dan bijvoorbeeld over de persoonskenmerken van verdachten van drugsdelicten en bewoners van hennepkwekerijen, onverklaarbaar woningbezit en vastgoedbezit van bestuurders van stichtingen.
Een vast team van onderzoekers bepaalde per onderzoeksvraag welke gegevens uit welke bronnen nodig waren, en of tijdens het traject aanpassingen nodig waren.
Versterking
Het doel is om de preventieve aanpak van ondermijnende criminaliteit te versterken door de informatiepositie van gemeenten te verbeteren. Ondermijnende criminaliteit is georganiseerde of stelselmatig gepleegde criminaliteit die de structuur van de maatschappij misbruikt en verzwakt.
Voorbeelden zijn onder meer vastgoedfraude, witwaspraktijken, productie en handel in drugs, cybercrime en mensenhandel. Door beter inzicht in de lokale situatie kunnen overheden met behulp van het dashboard bepalen of er sprake is van een ongewenste situatie.
De rol van het CBS is om naast de levering van data, ook de kwaliteit en privacy te bewaken. De gegevens zijn dan ook niet bruikbaar voor opsporing. Ze kunnen niet worden herleid naar individuele adressen, personen of bedrijven. Het onderzoek geeft ook inzicht in wettelijke kaders en juridische onduidelijkheden, met name op het gebied van dataleveringen.
Zicht op Ondermijning
De in 2017 gestarte City Deal ‘Zicht op Ondermijning’ is een landelijk samenwerkingsverband tussen een aantal gemeenten (Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Tilburg namens de B5, en Utrecht), ministeries (Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties, Justitie & Veiligheid, Financiën), de Belastingdienst, het Openbaar Ministerie, de Nationale Politie en het CBS. Eind 2018 is de looptijd verlengd tot juni 2021. Sindsdien hebben ook de gemeenten Almere, Groningen en Maastricht zich aangesloten.
