Als ik tijdens het autorijden iets meemaak, dan leer ik daarvan, en daar word ik een betere chauffeur van. Heel soms vertel ik het thuis aan mijn vriendin en misschien leert zij er dan ook nog wat van. Al die zelfrijdende auto’s, bijvoorbeeld van Tesla en Google Car, maken ook elke dag dingen mee. Maar elke keer als één zo’n auto een wijze les opdoet, leren alle bijbehorende auto’s daarvan. Op die manier verbeteren die zelfrijdende auto’s zichzelf veel sneller dan ik.
In de meeste care-organisaties is vakmanschap ongeveer zo georganiseerd als mijn autorijden. Iedereen leert van wat hij meemaakt en soms vertellen we dingen ook nog eens aan onze naaste collega’s. Maar de zorgsector leert niet met zijn allen en dat is jammer. Want dat zou je anders (moeten) willen. Als iemand een fout maakt, dan zou je willen dat we daarna allemaal nooit meer zo’n soort fout maken. En als iemand iets briljants doet, dan zou je willen dat voortaan iedereen dat briljante doet als dat van toepassing is. Maar zo gaat het meestal niet en dat heeft een reden.
Drie dimensies
De meeste care-organisaties besturen zichzelf in drie dimensies. In willekeurige volgorde: locaties, inhoud en buitenwereld. Locaties hebben een manager en die zorgt ervoor dat alles binnen de locatie goed verloopt, vaak vooral operationeel gedreven: hebben we genoeg goede mensen, volgen ze de benodigde opleidingen, hebben we de roosters goed op orde, wat moet er allemaal gebeuren als er iemand ziek is, en wat is de status van al onze cliënten? Dat soort dingen.
We hebben een complex vak en dus praten we vaak met elkaar over de inhoud van dat vak, meestal getriggerd door een aanleiding: een wijziging in de eisen die de omgeving aan ons stelt, of een incident dat zich heeft voorgedaan. En natuurlijk hebben we veel discussies over het vak, tot in het managementteam aan toe. En sinds de decentralisatie van het opdrachtgeverschap steken we ook veel tijd in de buitenwereld. We overleggen veel met gemeenteambtenaren en met wethouders. Allemaal hartstikke goed en hartstikke nodig.
Maar daarmee veronachtzamen we twee andere dimensies, organiseren en verandering. Daarmee doen we onszelf enorm tekort.
