Export van spionagetechnologie die je makkelijk kunt misbruiken voor hacken of spionage moet aan banden worden gelegd. Het Europees Parlement stemde volgens persbureau Reuters deze week breed in met voorstellen op dit gebied.
Het gaat om software waarmee je mobiele telefoongesprekken kunt onderscheppen, wachtwoorden omzeilen of computers hacken.
Dual use
De Commissie vindt ook dat Europese exportvergunningen voor dit soort technologie alleen mogen worden afgegeven aan landen die zich houden aan de mensenrechten.
Er bestaat al wel een verordening van de EU die de export van zogenaamde dual use-goederen beperkt. Dit zijn goederen die voor civiele en militaire doeleinden gebruikt kunnen worden. Dit geldt echter niet voor spionagetechnologie. Nu nog is het zo dat bedrijven in de EU deze technologie aan iedereen mogen verkopen.
Trump
Volgens het Europese Parlement moet de EU dit soort zaken zelfstandig regelen en niet wachten op medewerking van de VS. President Donald Trump van de Verenigde Staten voert een protectionistisch beleid waar dergelijke maatregelen niet inpassen.
Nu het Europarlement heeft ingestemd moeten de lidstaten het voorstel nog wel goedkeuren.
Voorvechter
Europarlementariër Marietje Schaake van D66 is een van de voorvechters van het aan banden leggen van de export van spionagetechnologie. Zij stelt dat van Egypte tot Iran en Turkije overheden de software van Europese landen gebruiken voor spionage of hacken van burgers.
Schaake strijdt al sinds 2011 voor heldere exportcontroleregels en het in acht nemen van mensenrechtencriteria. Schaake: “Spionagetechnologieën zijn de wapens van de 21ste eeuw. Europese bedrijven kunnen ze op dit moment in principe aan iedere geïnteresseerde verkopen. Ook aan kopers in landen waar mensenrechten ernstig onder druk staan. Dat soort bedrijven opereren veelal onder de radar. Hoog tijd dus dat er duidelijke Europese regels komen zodat wij er alles aan doen om te voorkomen dat dit soort technologieën in verkeerde handen valt.”
Digitale wapens
Tijdens de opstanden in 2009 in Iran en later in de Arabische wereld bleek dat mensen grootschalig werden getraceerd en opgepakt met behulp van Europese spionagesystemen. Schaake zet zich sindsdien in voor strengere exportregelgeving voor zogenaamde ‘dual-use goods’.
Schaake: “Van Egypte tot Iran en Turkije gebruiken overheden Europese software voor spionage of het hacken van burgers. Journalisten, mensenrechtenactivisten en gewone burgers worden zo de mond gesnoerd of gevangen genomen. Vandaag legt het Europees Parlement de export van spionagesoftware aan banden.”
Ruim baan
De exportcontrole regels worden heel gericht. Schaake: “Technologieën die gebruikt worden voor legitiem cybersecurity-onderzoek moeten ruim baan krijgen. Ze moeten daarbij niet belemmerd worden door de nieuwe hervorming.
Daarom zijn er hele heldere uitzonderingen gemaakt voor bijvoorbeeld netwerkbeheerders of computerbeveiligers die met toestemming naar zwakke plekken in een beveiliging zoeken.”
Encryptie stimuleren
Het herzieningsproces is ook een uitgelezen kans om de export van sommige producten juist te vergemakkelijken. Bijvoorbeeld van encryptie-programma’s. Schaake: “Versleuteling van gegevens is cruciaal voor een veilige digitale samenleving en noodzakelijk om digitale rechten van internetgebruikers te beschermen. De export van encryptie-programma’s moeten we daarom juist stimuleren. Op termijn wil het Europees Parlement de controle op encryptie helemaal afschaffen. Vandaag zetten we daarvoor de eerste stap.”
