De meeste artsen, verpleegkundigen en verzorgenden realiseren het zich nog niet, maar de zorg staat een grote verbeterslag te wachten. Dat gaat niet eens om een medische vinding, maar om slim gebruik van ICT. Er liggen kansen op allerlei gebieden. Eén van die gebieden is betere samenwerking door data op elektronische wijze te delen. Een aantal voorbeelden.
Samenwerking in de zorg wordt steeds intensiever. Of het nu gaat om het doorverwijzen van patiënten naar gespecialiseerde ziekenhuizen, het delen van resources zoals op het gebied van radiologie, onderzoekers in verschillende UMC’s die samen aan een researchproject werken of samenwerking tussen meerdere behandelaars bij chronisch zieken. In al die gevallen geldt dat de samenwerking soepeler verloopt als zorgverleners in staat zijn data op een elektronische manier met elkaar te delen. Bovendien wordt informatie in de toekomst ook zeker steeds vaker met de patiënt gedeeld.
Data-uitwisseling
In de regio Amsterdam wordt zo’n infrastructuur voor het veilig en efficiënt delen van data geleverd door Stichting EZDA, onderdeel van SIGRA. SIGRA staat voor Samen Gezond in Groot Amsterdam en helpt zorgorganisaties met het beantwoorden van de vraag hoe ICT zorgprocessen kan versnellen en verbeteren. EZDA bundelt de vraag, sluit contracten af met leveranciers en zorgt ervoor dat informatie tussen de eerste-, tweede- en derdelijn goed wordt gedeeld. Voor dat laatste gebruikt EZDA de door Vancis beheerde veilige glasvezelverbindingen Amsterdam Zorg Exchange (AmZX) en Metropolitan Area Network ziekenhuizen Amsterdam (MANza).
Nu zorgverleners steeds meer informatie gaan delen en de databestanden bovendien steeds groter worden, merkt EZDA een sterke toename in de vraag naar bandbreedte. Aan die stijgende vraag komt voorlopig nog geen einde, zeker niet nu zorgorganisaties ook op elektronische wijze met patiënten gaan communiceren. Denk bijvoorbeeld aan het openstellen van een patiënten- of cliëntendossier aan de patiënt/cliënt en aan videoconsulten. Al deze ontwikkelingen vragen om veilige en hoog beschikbare zorgnetwerken.
Veilig data delen in de cloud
Die vraag naar veilige zorgnetwerken groeit ook doordat alle zorgorganisaties – van ziekenhuizen en huisartsen tot ouderenzorgorganisaties en de GGZ – kijken naar betere ketenzorg. De ervaringen met ketenzorg, in de cure en de care, laten immers zien dat de procesparameters verbeteren. Dat wil zeggen: meer mensen krijgen de juiste zorg. Als gevolg daarvan verbeteren ook de uitkomsten – patiënten hebben minder vaak een terugval en soms ook minder medicijnen nodig. Dit geldt zeker voor patiënten met chronische aandoeningen, zoals diabetes, COPD, CVRM, Parkinson enzovoort.
Relatief kleine datasets kunnen nog eenvoudig via een zorgnetwerk heen en weer worden gestuurd. Maar als het om grote hoeveelheden data gaat, is dat niet altijd efficiënt. Dat betekent immers dat die data op twee plekken moet worden opgeslagen, met alle kosten van dien. Op dit vlak biedt de cloud uitkomst: door de data centraal op te slaan in een goed beveiligd datacenter en een link te sturen naar het bewuste bestand, hoeven medisch specialisten radiologiebeelden niet heen en weer te sturen, maar kunnen zij inloggen op het bewuste bestand.
High end app-store
Als het fundament op orde is en data kunnen worden gedeeld, kan daar bovenop een omgeving worden gecreëerd die intensievere vormen van samenwerking mogelijk maakt. Hoe zo’n omgeving eruit kan zien, laat het Center for Translational Molecular Medicine (CTMM) zien. Deze organisatie ontwikkelde een high end ‘app-store’ in de cloud, waar onderzoekers die zich bezighouden met translationeel moleculair onderzoek alle it-benodigdheden kunnen afnemen. Zij noemen deze app store TraIT, wat staat voor Translationele Research IT.
Onderzoekers vinden daar applicaties die kunnen helpen bij imaging onderzoek, klinische onderzoeken en genetische onderzoeken, alsmede rekenkracht, opslagcapaciteit en integratietools die deze apps op een makkelijke manier met elkaar kunnen verbinden. Doordat deze tools door meerdere onderzoekers worden gedeeld, dalen de kosten en kunnen onderzoekers meer snelheid maken in hun onderzoeksproject.
TraIT wordt gehost in het Vancis datacenter, dat een rechtstreekse aansluiting heeft op SURFnet, waar ook alle academische ziekenhuizen op zijn aangesloten. Dat betekent dat de meeste onderzoekers niet eens gebruik hoeven te maken van het reguliere internet, maar dat ze via de lichtpaden van SURFnet diensten uit de app-store kunnen afnemen. Het datacenter voldoet bovendien aan de hoogste eisen op het gebied van security en privacy, wat belangrijk is omdat bij translationeel onderzoek privacygevoelige data betrokken is.
Dit concept van een app-store kan natuurlijk voor veel meer toepassingen in de zorg worden gebruikt. Nu worden veel applicaties, onderzoeksmethoden en datasets nog ontwikkeld en verzameld op een eiland, terwijl het onderzoek juist steeds meer plaatsvindt in grotere samenwerkingsverbanden om tot grotere patiëntencohorten te komen die nodig zijn om statistisch relevante uitspraken te doen over de relevantie van behandelingen. Alleen als applicaties, vindingen en data worden gedeeld kan dit type onderzoek effectief worden en kan verdere kennisdeling worden gestimuleerd.
Hoe selecteer je een partner?
De hier beschreven voorbeelden laten zien dat er veel te winnen valt bij beter delen van data. Toch nemen nog lang niet alle zorgorganisaties die stap, omdat ze opzien tegen de ict-rompslomp en bovendien geen budget kunnen vrijmaken voor investeringen. Het goede nieuws is dat ICT vandaag de dag als dienst kan worden afgenomen, waarbij de klant alleen betaalt voor het gebruik. Vrijwel iedere ict-dienstverlener levert IT-as-a-Service, maar zorgorganisaties kunnen vanuit privacyoverwegingen niet zomaar met iedere leverancier in zee gaan.
Wilt u voldoen aan wet- en regelgeving en zeker zijn dat patiëntdata op een veilige plek staat, let er dan op dat uw ict-dienstverlener tenminste beschikt over vier certificeringen: Zorg Service Provider, Goed Beheerd Zorgnetwerk, ISO 27001 en NEN7510.
