Een een actieplan van minister Ernst Kuipers moet de chaotische situatie in de markt van zorg-ict snel laten verbeteren. Het plan moet de torenhoge prijzen drukken, verouderde systemen sneller up-to-date maken en zorgen voor betere gegevensuitwisseling en een eind aan vendor lock-ins.
Het ministerie van VWS krijgt een grotere vinger in de pap. Dit moet volgens de minister onder andere leiden tot
betere vraagarticulatie en het effectiever besteden van zorggeld en beperken van de ICT-kosten. De onderhandelingspositie van zorgaanbieders ten opzichte van ICT-leveranciers wordt sterker. Er komen heldere afspraken en betere samenwerking tussen ICT-leveranciers, zorgaanbieders en VWS zelf over rollen en verantwoordelijkheden. Het maatschappelijk belang staat daarbij voorop.
Aan de indeling van de Nederlandse markt in de zorg-ict moet een einde komen. Deze is nu ingedeeld op basis van
zorgsectoren als de eerstelijnszorg, ziekenhuizen, geestelijke gezondheidszorg en verzorgingshuizen. De toch al relatief kleine Nederlandse markt raakt zo verder gefragmenteerd in verschillende deelmarkten met van elkaar verschillende
eisen en behoeftes. Dat speelt de sectoren bovendien tegen elkaar uit.
Het plan gaat zo snel mogelijk in en loopt in elk geval tot 2025. Dan moeten er flinke verbeteringen zichtbaar zijn. Tegelijk met de grotere rol van het ministerie legt Kuipers in het plan een veel grotere verantwoordelijkheid bij zowel leveranciers als bestuurders.
Regierol
Overheden en zorginstellingen moeten ICT-leveranciers beter betrekken bij beleidsontwikkeling en implementatie. Daarbij komt er Leveranciersvertegenwoordiging op strategisch, tactisch en operationeel niveau. VWS gaat daarbij de regierol voeren en het hele proces ook monitoren. Volgens Kuipers komt aan de vrijblijvendheid van nu een definitief einde. De insteek is: steun waar het kan maar dwing als het moet.
In het plan zit ook een dwingende gedragscode waarin bindende afspraken komen over maatschappelijke verantwoordelijkheid en inperken van de hoge winstmarges. Van die laatste gaat het ministerie deze zomer eerst bekijken of partijen in de sector geen overwinsten hanteren. Kuipers: “Ook zal het onderzoek in kaart brengen of, en zo ja hoe, deze winsten kunnen worden beperkt.”
Kuipers wil verder toe naar technische en wettelijke eisen aan zorg-ict. VWS praat momenteel met de NZa (Nationale Zorgautoriteit) over vergunningen op basis waarvan ict-systemen al dan niet op de markt mogen komen. Een keurmerk is een idee, al stelt de minister wel als voorwaarde dat dat niet moet leiden tot een grote administratieve rompslomp. Daarbij heeft hij het keurmerk van het Huisarts Informatie Systemen (HIS) van stichting Legio voor ogen als voorbeeld.
Bijspijkeren
De komende tijd komt een plan om kennis van (zorg)bestuurders bij te spijkeren. Nu is het nog zo dat bestuurders daardoor geregeld niet goed in staat zijn om heldere vraagstellingen bij de leveranciers neer te leggen. Dat leidt vaak tot aanpassingen achteraf en teveel maatwerk, wat de kosten vaak flink opdrijft.
VWS wil nu een speciaal trainingsprogramma voor bestuurders samen te stellen. Voor het eind van dit jaar moet er in elk geval een online catalogus beschikbaar zijn waarmee bestuurders producten en diensten kunnen vergelijken. Daarbij gaat VWS (cross)sectoraal leveranciersmanagement inrichten zodat partijen beter samen kunnen optrekken. In 2025 moet dat gaan functioneren.
VWS gaat de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten houden door jaarlijks de verzamelde gegevens te analyseren maar ook publiceren. Zo moet duidelijk worden of de markt van zorg-ict ook echt toegankelijker is voor nieuwe leveranciers en producten, zonder wurgcontracten en vendor lock-inconstructies.
Lees ook:
- Hoe ‘smart’ is jouw ziekenhuis?
- Digitale medewerkers voor gemeentelijke belastingdiensten
