De succesvolle uitrol van 5G staat of valt met harmonisatie van lokaal beleid. Dat zegt het Agentschap Telecom (AT) in de vandaag verschenen Staat van de Ether 2018. Het rapport geeft behalve de huidige stand van zaken ook handvatten voor de nabije toekomst.
Verdichten van het netwerk en aanleg van extra antennes en glasvezel, stelt met name gemeenten voor grote uitdagingen. Schaarse middelen maken prioriteren noodzakelijk. Het AT ziet dat er lokaal vaak weinig expertise en menskracht is voor het antennedossier.
Dat geldt volgens het Agentschap ook voor de regie op de ondergrond waar de glasvezelkabels hun plek moeten krijgen. “Agentschap Telecom signaleert dat er een grote verscheidenheid is aan lokale regels. Dat is onduidelijk en niet efficiënt voor operators. In samenwerking met de ministeries van EZK en BZK werkt de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) toe naar meer transparantie en harmonisering van lokaal beleid. Ook onderzoekt het welke kennis en expertise de gemeenten verder kan ondersteunen bij hun lokale connectiviteitsbeleid.”
Ook Agentschap Telecom biedt ondersteuning aan gemeenten. Samen met operators werken ze bijvoorbeeld aan de Handreiking mobiele bereikbaarheid. “Deze is in 2019 gereed en biedt technische en juridische informatie die gemeenten helpt de juiste keuzes te maken op gebied van antennevraagstukken.”
Het Agentschap heeft inmiddels ook de Gemeenteradar uitgebracht. Dit geeft lokale overheden informatie over de diverse rollen die de gemeente heeft bij graafwerkzaamheden, onder andere als opdrachtgever en regisseur van de ondergrond. De laatstgenoemde rol biedt gemeenten een goed handvat om glasvezel duurzaam en goed beschermd aan te leggen.”
Het Antennebureau biedt gemeenten technische en juridische informatie over antennes. Daarnaast geeft het voorlichting over bijvoorbeeld plaatsingsprocedures en gezondheidsaspecten.
Gelukkige omstandigheid
Volgens het AT verkeert Nederland in de gelukkige omstandigheid dat het beschikt over een snel, wijdvertakt en betrouwbaar netwerk. “De komst van 5G kan deze ontwikkeling en de daarvoor noodzakelijke connectiviteit faciliteren. Deze nieuwe techniek stelt mobiele connectiviteit met zeer hoge pieksnelheden, grote bandbreedtes en buitengewoon korte reactietijden in het vooruitzicht. 5G is een stevige impuls voor de telecomtransitie en opent nieuwe perspectieven voor onder meer industrie, verkeer, landbouw en zorg. En biedt veelbelovende vooruitzichten op gebied van bijvoorbeeld duurzaamheid, logistiek en veiligheid.”
Het AT stelt in het rapport dat 5G diverse beleidsterreinen raakt. Van innovatie tot privacy en van duurzaamheid tot cyberveiligheid. Dat vraagt volgens het Agentschap om overkoepelend beleid. De Digitaliseringsstrategie van het kabinet voorziet daarin. “Om de dekking te verbeteren en de capaciteit te verhogen, kunnen operators hun netwerken verdichten door extra antennes te plaatsen. Een andere mogelijkheid is zogenoemde ‘small cells’ te installeren. Dat zijn kleine antennes met een beperkt bereik waarmee extra capaciteit gecreëerd kan worden op drukke plekken, zoals voetbalstadions of winkelcentra.”
Uitbouwen en verdichten
Met name de uitrol van 5G-netwerken met hoge capaciteit (spectrum in de hogere frequentiebanden) vraagt om extra frequentieruimte en om een verdichting van het netwerk. De aankomende veilingen voorzien in die eerste vereiste. Het verdichten van het netwerk lijkt gecompliceerder. Daarvoor zijn extra antennes nodig en glasvezel om deze onder de grond met elkaar te verbinden.
Er zijn maatschappelijke zorgen over straling. Agentschap Telecom controleert daarom of de blootstelling aan elektromagnetische velden in Nederland binnen de normen blijft, nu en in de toekomst. Het Kennisplatform Elektromagnetische Velden volgt en duidt onderzoeken die op dit gebied worden gedaan.
Nederland als som van gemeenten
Het is nu zaak alle ingezette initiatieven op één lijn te krijgen en daarin samenhang en samenwerking te vinden. Gemeenten kunnen hierin hun verantwoordelijkheid pakken door ervaringen uit te wisselen, en problemen en oplossingen te delen. Bijvoorbeeld op gebied van inspraak of bij vragen over veiligheids- of gezondheidsaspecten.
Zo kan voorbeeldbeleid ontstaan waarmee gemeenten hun Omgevingsvisie en Omgevingsplan kunnen vullen. Dat stimuleert bestuurders een integrale lokale visie op digitale connectiviteit te ontwikkelen. Inwoners zijn er bij gebaat, en ook de lokale economie.
Veilige en betrouwbare connectiviteit zijn een basisbehoefte, die zelfs al kenmerken van een vitale infrastructuur in zich draagt. Het is de basis voor vooruitgang, onmisbaar voor groei en ontwikkeling. Dat geldt voor alle gemeenten. En daarmee voor heel Nederland. Want ons land is de optelsom van 355 Nederlandse gemeenten. Harmonisatie van lokaal 5G beleid is daarom van nationaal belang.
Opgave
Dat is waarom Agentschap Telecom pleit voor een gezamenlijke inspanning van marktpartijen, het Rijk en gemeenten bij de uitrol van 5G, om knelpunten voor de uitrol te signaleren en op te lossen. Dat sluit aan op het recente initiatief Handvest 5G, waarin operators, innovatieve industrie en overheden de krachten bundelen voor een succesvolle uitrol van 5G in Nederland.
Alleen met een collectieve inspanning van marktpartijen, het Rijk en gemeenten kan van de uitrol van 5G een succes worden, zo stelt het AT in de Staat van de Ether.
Een van die marktpartijen deelde de plannen bijvoorbeeld al met het Kabinet.
