Democratieën staan momenteel onder druk. Tegelijkertijd raken westerse medialandschappen gepolariseerd. De opkomst van kunstmatige intelligentie maakt het plaatje nog ingewikkelder en heeft een ongekende invloed op beide gebieden.
Democratische functie
Het nieuwe AI, Media & Democracy Lab, dat op woensdag 14 september officieel is geopend, probeert met AI-toepassingen de democratische functie van de media te versterken. Het Lab is een samenwerking tussen de Hogeschool van Amsterdam (HvA), de UvA en het Centrum Wiskunde & Informatica (CWI)
Impact van AI
Het Lab onderzoekt samen met journalisten, mediaprofessionals, ontwerpers, burgers, collega-onderzoekers en publieke en maatschappelijke partners de impact van AI op de democratische functies van de media. De onderzoekers zullen waardegedreven, mensgerichte AI-toepassingen ontwikkelen en testen, evenals ethische en juridische kaders voor een verantwoord gebruik van AI.
Het Lab, dat begin 2022 een subsidie van 2.1 miljoen euro toegekend kreeg binnen de NWO-call ‘Mensgerichte AI voor een inclusieve samenleving: naar een ecosysteem van vertrouwen’, gaat samenwerken met partners uit Nederland en Europa, waaronder RTL, NPO, het Commissariaat voor de Media, de Koninklijke Bibliotheek, de BBC en het Bayrischer Rundfunk AI Lab.
Maatschappelijke en ethische uitdagingen
“Nieuwe technologieën gaan gepaard met maatschappelijke en ethische uitdagingen op het gebied van informatiekwaliteit en interactie met het publiek,” stelt Pablo Cesar, groepsleider Distributed and Interactive Systems bij CWI en hoogleraar Human-Centered Multimedia Systems aan de TU Delft. “Een van onze benaderingen zal zijn om algoritmische oplossingen tegen desinformatie en polarisatie op te nemen. We gaan op zoek naar mensgerichte oplossingen voor die uitdagingen, evenals het vergroten van burgerparticipatie.”
AI niet triviaal
Nanda Piersma, lector Responsible IT en wetenschappelijk directeur van het HvA Centre of Expertise Applied AI (HvA), en CWI-onderzoeker onderstreept het belang van het onderzoek: “De toepassing van AI is niet triviaal en zou niet de laatste stap van een onderzoeksproces moeten zijn. Dit lab wordt een plek om samen uit te vinden. We zullen co-creëren in een sandbox-setting, waarbij we AI-oplossingen stap voor stap naar het veld brengen, door te discussiëren, te modelleren, te bouwen, te testen en uiteindelijk te implementeren.”
