Buitenlandse overheden proberen in het geniep gevoelige informatie te verzamelen bij Nederlandse overheid en instellingen. Dat stelt de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst AIVD in in haar jaarverslag over 2017.
Het gaat zowel om politieke als militaire, technisch-wetenschappelijke en economische informatie. Vaak worden digitale middelen ingezet om de inlichtingen te vergaren. In sommige gevallen hoort digitale spionage zelfs tot buitenlandpolitiek.
Doelwit
Volgens de binnenlandse inlichtingendienst zijn Nederlandse overheidsinstellingen regelmatig doelwit van omvangrijke en hardnekkige digitale spionageaanvallen. Daarbij is een behoorlijk aantal buitenlandse inlichtingendiensten in Nederland actief.
Deze diensten zetten niet zelden structureel particuliere ICT-bedrijven in als dekmantel. Ze verhullen zo de eigenlijke digitale spionage. Daarbij worden zowel ICT-bedrijven als academische instellingen gebruikt voor de ontwikkeling en programmering van malware.
Daders
Volgens de dienst is het vaak heel moeilijk om vast te stellen uit welke hoek een cyberdreiging komt. Een aanvaller doet alsof iemand anders of een andere staat of instelling achter de aanval zit.
Staten kunnen ook, bijvoorbeeld door de ‘inhuur’ van criminele knowhow, relatief eenvoudig de beschikking krijgen over cyberkennis. Digitale aanvallen zijn daardoor moeilijk te relateren aan overheidsinstanties. Zo kan betrokkenheid van een staat altijd ontkend worden.
“Verschillende staten maken op een bijna industriële schaal gebruik van digitale aanvallen om hun geopolitieke, militaire en economische belangen te dienen,” stelt de dienst in het jaarverslag. “Dit wordt onder meer gerealiseerd door vergaande geautomatiseerde uitvoering van digitale aanvallen.”
Bedrijfsleven slachtoffer
Andere landen zijn volgens de dienst ook op zoek naar economische informatie. Daarvan is het bedrijfsleven in toenemende mate slachtoffer. De AIVD verricht onderzoek naar aanvallen op Nederlandse bedrijven in de topsectoren ICT, maritieme technologie, biotechnologie, chemie, energie en lucht- en ruimtevaart.
Vooral buitmaken van intellectueel eigendom en bedrijfsgeheimen is populair. Ook worden buitenlandse (defensie)bedrijven aangevallen. “Behalve persoonsgegevens worden zeer gevoelige en geavanceerde maritieme, ICT-, energie- en defensietechnologieën gestolen. Verlies van deze informatie schaadt de concurrentiepositie van de getroffen bedrijven en daarmee ook de concurrentiepositie van de Nederlandse economie en brengt potentieel de nationale veiligheid in gevaar.”
Nederlandse infrastructuur misbruikt
Ons land is volgens de inlichtingendienst bovendien aantrekkelijk als doorvoerhaven voor digitale aanvallen. De dienst stelt: “De AIVD ziet aanvallen die misbruik maken van onze infrastructuur voor aanvallen op derde landen. Hierdoor wordt Nederland ongewild betrokken bij de verspreiding van digitale aanvallen die een inbreuk vormen op de economische, militaire en politieke belangen van bondgenoten.”
