Jeannine Peek verzorgde dit jaar de KIVI Technologielezing. Zij riep op de digitale transitie serieus te nemen, erin te investeren én te komen tot beleid dat ook rekening houdt met de ethische aspecten van digitalisering.
Volgens Jeannine Peek, Algemeen Directeur van Capgemini en Boegbeeld Topsector ICT/Dutch Digital Delta, zien we digitalisering te vaak als middel om ontwikkelingen mogelijk te maken. “Dat doen we goed. Nederland is een van de meest gedigitaliseerde landen,” geeft ze aan. Toch plaatst ze een kanttekening. “We behandelen digitale innovatie te weinig als transitie op zích. De transitie dendert over ons heen, zonder dat we die sturen. Dit is de overheid aan te rekenen. Er is nu een staatssecretaris voor Digitalisering, maar het beleid is ondergebracht bij verschillende departementen. Dat bemoeilijkt een geïntegreerde aanpak.”
Peek vindt dat Nederland te weinig investeert in digitalisering. “De EU stelt als doel dat de lidstaten 3 procent van het BNP investeren in onderzoek en ontwikkeling. Nederland blijft daar meestal onder.” Daarnaast stoort het haar dat er weinig aandacht is voor de ethische aspecten van digitalisering. “Actuele discussies, van het gebruik van algoritmes die tot de toeslagenaffaire leidden tot de opmars van ChatGPT, bewijzen dat we over ethische kaders moeten nadenken. Een ander gemis is dat er nog steeds geen basisopleiding digitale vaardigheden is in het onderwijs. En we leiden te weinig ICT’ers op.”
Digitale innovatie noodzakelijk
Door het gebrek aan aandacht voor digitale transformatie laten we kansen liggen, stelt Peek terecht. De oplossingen die ze voorstelt blijven echter tamelijk vlak. Zo ligt haar oproep te investeren in digitalisering, “omdat die nodig is om concurrerend te blijven en om onze autonomie te versterken,” tamelijk voor de hand. In haar optiek is digitale innovatie nodig op weg naar een duurzame en welvarende toekomst. “Dat maakt ons ook kwetsbaar. We moeten ons beschermen tegen de bedreigingen van digitalisering. Dat geldt niet alleen voor thema’s als cybersecurity. We hebben nauwelijks tijd om ethische kaders op te stellen: op het moment dat ze er zijn, zijn ze alweer achterhaald.”
Peek pleit daarom voor een geïntegreerde aanpak door de Rijksoverheid. “Bekijk technologische, juridische en ethische aspecten vanuit één perspectief. Ook moeten we meer investeren in digitale innovatie.”
Ten slotte vraag Peek aandacht voor het tekort aan technisch personeel. “Digitalisering biedt oplossingen voor de krapte op de arbeidsmarkt. Maar ook in de ICT zijn mensen nodig. Daar ligt een opgave voor de overheid.”
Lees ook:
- Brandbrief om behoud digitale geletterdheid in curriculum
- AI praktisch toepasbaar maken: van data naar dagelijks gebruik
