Sinds januari van dit jaar is het kabinet bezig met een onderzoek naar de verplichte deelname van overheidsinstanties aan het algoritmeregister. Dit verklaart staatssecretaris Alexandra van Huffelen (foto) van Digitalisering. In een dergelijk register publiceren overheden informatie over hun algoritmes. Dit opdat men die kan controleren op discriminatie en willekeur.
Impactvolle algoritmes komen in het register
Het algoritmeregister startte eind 2022 . En het register bevat algoritmes die Nederlandse overheden gebruiken voor hun (semi)automatische besluitvorming. Het kabinet streeft ernaar dat tegen 2025 ‘hoog-risico’ en impactvolle algoritmes in het register zijn opgenomen. Zowel nationale overwegingen, als Europese verplichtingen die volgen uit de recent aangenomen AI-verordening van het Europees Parlement, zijn de motor achter deze inspanningen.
Klein deel algoritmes geregistreerd
Op dit moment bevat het algoritmeregister echter minder dan 350 algoritmes. Dit is slechts een klein deel van het grote aantal dat de overheid gebruikt. Ook de toegankelijkheid en bekendheid onder burgers moeten nog worden verbeterd. Een publiekscampagne komt er voorlopig nog niet omdat de focus nog enige tijd gericht blijft op het vullen van het register.
IS een publiekscampagne geschikt?
De vraag is echter of een uitgebreide publiekscampagne het beste middel is om het algoritmeregister bij de Nederlandse burger bekend te maken. Wellicht is het beter om overheidsorganisaties te verplichten in hun besluiten aan te geven hoe de beslissing is onderbouwd. En te melden welke algoritmes hierbij zijn gebruikt, eventueel door naar het algoritmeregister te verwijzen.
Overheden zijn hiertoe eigenlijk al verplicht op basis van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur die hen verplichten beslissingen op een behoorlijke, eerlijke en transparante manier te onderbouwen. Door overheden te verplichten deze onderbouwing op te nemen in hun besluiten, worden burgers rechtstreeks geïnformeerd op het moment dat algoritmes een rol hebben gespeeld bij voor hen relevante besluiten. Op deze wijze kunnen zij het algoritmeregister gericht bezoeken om zichzelf verder te informeren.
