“Tracking en tracing is bij ons van levensbelang”

tracking en tracing
healthcare-photography-application-zd411d-hc-battery-specimen-vial-label-4523x6780xpix-300-dpi

Steeds meer ziekenhuizen realiseren zich dat logistiek grotendeels het succes bepaalt. Of het nu gaat om het makkelijk terugvinden van zwerfapparatuur of om het klaarleggen van instrumenten voor een operatie. Ook in de bloed supply chain van Sanquin draait alles om ‘traceability’. Zonder herleidbaarheid naar de donor is het geven van bloed onverantwoord. Wat kunnen andere zorgorganisaties van de zorgvuldigheid van Sanquin leren?

Debbe van der Hoek

Ieder jaar ontvangen 300.000 patiënten bloed van Sanquin-donors. Het is van het grootste belang dat altijd herleidbaar is welke patiënt bloed van welke donor heeft gekregen. Debbe van der Hoek, service delivery manager bij Sanquin, vertelt dat de bloed supply chain best complex is. “Bij iedere donatie nemen we naast een zak bloed of plasma ook drie of vier buisjes af. Drie van die buisjes gaan naar ons lab, waar ze worden onderzocht op infecties. Je wilt immers niet een patiënt via het bloed van een donor besmetten. Als donors toestemming geven voor wetenschappelijk onderzoek, dan gaat één buisje door naar de onderzoeksafdeling. Uit het bloed dat bestemd is voor donatie worden de witte bloedlichaampjes verwijderd. De bloedplaatjes, rode bloedlichaampjes en plasma worden gescheiden opgeslagen in onze bloedbank. Zodra het lab een seintje geeft dat het bloed gebruikt kan worden, komen de voorraden beschikbaar voor patiënten. Het plasma kunnen we lang bewaren door het in te vriezen, de bloedlichaampjes blijven zeven dagen goed.”

Barcode of RFID?

In wezen zijn er dus drie supply chains. In deze ketens is alles upstream en downstream te tracken en tracen. Ieder buisje bloed en iedere zak met bloedbestanddelen kan herleid worden naar de donor. Andersom kan Sanquin van iedere donor zien wat er met zijn of haar bloed is gebeurd. Deze tracking en tracing wordt mogelijk gemaakt door barcodes. Van der Hoek legt uit: “Je kunt goederen op verschillende manieren identificeren. Een barcode moet je van dichtbij uitlezen en een RFID-tag is te scannen vanaf grotere afstand. Wij gebruiken barcodes omdat die gestandaardiseerd zijn en daardoor voor iedereen uit te lezen.”

Je kunt ook IoT-tags verbinden met een wifinetwerk, zodat je precies kan zien waar het product met de RFID-tag zich bevindt. Deze technologie is bij uitstek geschikt voor zwerfapparatuur, zoals infuuspompen in een ziekenhuis. Er bestaan ook tags waarmee je, naast identificatie andere dingen kunt meten, zoals de temperatuur.

Deze worden ingezet in de medicatie supply chain om bijvoorbeeld te controleren of medicijnen onder de juiste condities zijn bewaard. Deze technologie leent zich echter minder goed voor tracking & tracing over de keten heen, aangezien er nog geen ketenbrede standaard voor is en de kosten een stuk hoger zijn. Daarom kiest Sanquin bij bloed voor gebruik van barcodes.

Iedereen die regelmatig zelf zijn boodschappen scant, weet hoe moeilijk een gewone barcode soms leesbaar kan zijn, zeker op verpakkingen die geen vaste vorm hebben. Omdat een zak bloed geen vaste vorm heeft, moesten de printers aan bijzonder hoge eisen voldoen. Van der Hoek: “De barcodes worden in het proces heel vaak gescand. Dat begint al bij de bloedafname, daarna bij het scheiden van de verschillende bestanddelen, bij de opslag en uiteraard daarna weer bij het gebruik. Je wilt gewoon niet dat de code onleesbaar wordt en een medewerker hem met de hand moet overtypen.”

Toekomst

Zoals aangegeven kan Sanquin iedere zak met plasma of bloedcellen op ieder moment herleiden naar de donor. Die informatie wordt nu nog niet met donors gedeeld. In de UK is dat al wel gebruikelijk, vertelt Wayne Miller, directeur EMEA Healthcare Practice bij printerleverancier Zebra Technologies en zelf bloeddonor. “Ik kan via de website van de Britse bloeddonatie-organisatie zien wie mijn bloed heeft gekregen. Geanonimiseerd uiteraard, maar ik weet wel dat mijn bloed de ene keer wordt gegeven aan een vrouw die teveel bloed verloor tijdens de bevalling en de andere keer aan een patiënt die vanwege een ziekte regelmatig een bloedtransfusie moet ondergaan. Daardoor voel ik me als donor erg betrokken en stop ik niet zomaar met bloedgeven omdat ik er even niet zoveel zin in heb.”

Sanquin onderzoekt momenteel of dit in de Nederlandse setting ook toepasbaar is. “We zoeken immers continu donors”, zegt Van der Hoek. “Op dit moment kunnen we ook echt weer nieuwe donors gebruiken. Ik denk dat het terugkoppelen van wat er met het bloed gebeurt helpt bij het werven en zeker bij het behouden van donoren.”

Advies

Op het gebied van zijn verantwoordelijkheid – ervoor zorgen dat labels makkelijk worden geprint, onder alle omstandigheden goed plakken en altijd snel te lezen zijn – heeft hij wel advies. “Bespaar niet op de kwaliteit van de output. Test goed of de kwaliteit van de labels past bij de producten die jij wilt tracken en tracen.” Daarnaast is de compatibiliteit van de printers met jouw applicatielandschap een aandachtspunt. Je moet de printers eenvoudig via een API met iedere software kunnen laten communiceren; ongeacht waar die software draait en ook als je in de toekomst software wijzigt.

Ook wijst Van der Hoek erop dat je alles moet doen om downtime te voorkomen. “Een barcodeprinter is een kritische component in de keten. Als de printer stuk is, kun je geen bloed afnemen. Dat betekent dat onderhoud heel belangrijk is. Het is daarnaast cruciaal dat de leverancier op afstand kan ondersteunen mocht zich een probleem voordoen. Vraag ook door wat jouw leverancier doet om downtime te voorkomen en sluit een goed onderhoudscontract.”

Transportorganisaties en andere logistiek dienstverleners hoef je niet uit te leggen hoe belangrijk dit is. Dat is in de zorg toch anders. Onterecht, zegt Van der Hoek. “Maak niet de fout om te denken dat het allemaal wel losloopt. Want je proces is ervan afhankelijk.”

Lees ook:
  • Eerste trajectvlucht met medische drone vanaf Meppel
  • Als informatiehub van verschillende instanties moet IT van Verzuimdata het altijd doen

Gerelateerde berichten...