Partnernieuws van Speakup
Een evaluatiecommissie heeft op 5 maart 2021 een rapport overhandigd aan het kabinet waarin wordt voorgesteld om de bevoegdheden van de toezichthouders op de geheime diensten, de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) en de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) in te perken.
Zo stelt de commissie onder andere voor dat de TIB voortaan niet langer kijkt naar wat de diensten doen met gegevens nadat ze zijn binnengehaald. De toetsingscommissie vindt dit een zeer slecht idee. Inlichtingendiensten werken steeds vaker met ‘bulkdata’, enorme bestanden gegevens van miljoenen burgers die nooit onderwerp van onderzoek zullen worden. Het moet voor veiligheidsdiensten mogelijk zijn om in naam van nationale veiligheid deze bulkdatasets te onderzoeken, maar uit de voorstellen zoals gesteld in dit rapport is de balans tussen nationale veiligheid en privacy zoekgeraakt.
Momenteel is het geval dat beide toetsingscommissies geen bevoegdheden hebben om in te grijpen als er overtredingen worden geconstateerd. Zo werd er in het verleden door de TIB ontdekt dat de diensten verschillende personen in het vizier hadden die niet mochten worden afgeluisterd, zoals journalisten en advocaten. Bindende sancties kunnen alleen opgelegd worden door de Nederlandse Zorgautoriteit of de Autoriteit Persoonsgegevens.
De eerder vermelde bulkdata wordt door de Nederlandse veiligheidsdiensten AIVD en de MIVD dagelijks gedeeld met partnerlanden, zoals bijvoorbeeld de VS, zonder toetsing van de TIB. Volgens TIB-voorzitter Mariëtte Moussault zijn de voorstellen voor minder controle op de inlichtingendiensten een kwalijke zaak en gaan deze ten koste van de privacy van burgers. De voorzitter van de toetsingscommissie dreigt daarom ook met opstappen als het kabinet de voorgestelde plannen uit het rapport doorvoert.
Speakup en de WIV
Ook telecomprovider en -operator Speakup is fel tegen het ongelimiteerd verzamelen van data ten koste van de privacy van de burger en heeft zich hier in het verleden meermalen voor ingezet. Zo werd in 2015 in samenwerking met andere partijen een kort geding aangespannen tegen de Nederlandse Staat inzake de Wet Bewaarplicht Telecommunicatie. Dit werd in 2018 herhaald met een aanklacht tegen de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (WIV), ook wel Sleepwet genoemd.
Speakup vindt toezicht op de diensten noodzakelijk en is van mening dat dit toezicht juist moet worden uitgebreid. De telecomorganisatie vindt de voorgestelde aanpassingen van de WIV waarin toezichthouders verder beperkt worden in de uitvoering van zijn taken een kwalijke zaak. De rechten van de burger worden hiermee vogelvrij verklaard en de privacy van onschuldige burgers ernstig geschaad.
