Misschien is virtual reality (VR) wel zo invasief dat het als medische technologie moet worden gereguleerd. De consument moet dus beschermd worden. Dat schrijft het Rathenau Instituut in het nieuwste rapport ‘Verantwoord Virtueel. Bescherm consumenten in virtual reality’.
Het instituut stelt dat ook misbruik van marktmacht op de loer ligt. Hier wordt immers veel data via de VR-spelomgeving over consumenten worden verzameld. Dit blijkt ook uit literatuurstudie.
Grote hightechbedrijven, als Facebook, Google en Microsoft, hebben miljarden geïnvesteerd in de ontwikkeling van VR-hardware en VR-platforms. Wereldwijd en in Nederland zijn er steeds meer toepassingen verkrijgbaar. Bovendien worden VR-brillen betaalbaar voor consumenten. Het is een uitbreiding van bestaande sociale media.
Beschermen
Politieke en maatschappelijke aandacht zijn nodig om consumenten te beschermen. Er moet debat op gang komen over rechten in de virtuele wereld. Mag je het gezicht of lijf van iemand anders gebruiken voor jouw avatar? Mag je iemand in VR betasten of doden? Verhelderd moet worden wat bestaande regulering, zoals privacywetgeving en consumentenrecht, betekent voor VR. Voorlichting over en restricties ten aanzien van het gebruik van biometrische data zijn wenselijk, evenals nader onderzoek naar de langetermijneffecten van VR.
De meest fundamentele vraag is in hoeverre VR als een biomedische technologie moet worden gezien en gereguleerd. De versmelting van de computer, camera, biometrische sensoren, de VR-bril en het lichaam leidt tot steeds meer mogelijkheden om individuen real-time en ongemerkt te beïnvloeden.
Dit is een intieme technologische ontwikkeling. Politiek en bestuur moeten tijdig kaders ontwikkelen om de inbedding van VR in goede banen te leiden. Daarbij kan de politiek voortbouwen op ervaringen met de bescherming van privacy en ethische vraagstukken die specifiek gelden voor biomedische technologie. Dit staat naast de vereisten die gesteld worden aan consumententechnologie.
Het instituut stelt vier maatregelen voor:
- Breng (inter)nationaal debat op gang over ethiek van VR
- 2. Stel kaders op voor de maatschappelijke inbedding van VR
- 3. Informeer en bescherm VR-consumenten goed
- 4. Verricht onderzoek naar de (langetermijn)effecten van VR
