Afgelopen zomer plaatste de MH17-ramp ons land in het midden van een internationale crisis. Nederland nam het voortouw met onderzoeksteams op de crash-site, het opzetten van de samenwerking tussen de betrokken landen, de repatriëringsmissie, de diplomatieke onderhandelingen in het belang van deze missie met alle partijen en de VN speech door minister Timmermans. Niemand had ook maar één van deze zaken kunnen voorzien vóór die dag van de fatale vlucht van de MH17. Het niet kunnen voorzien wat er gaat gebeuren is de essentie van een crisis. Toch kan uit de ontstane situatie en de daarmee samenvallende ontplooide activiteiten lering worden getrokken.
Dat er tijdens deze crisis veel overleg is geweest, is evident. Ook dat nieuwe contacten gelegd zijn, zowel binnen organisaties als tussen organisaties, zowel binnen landen als tussen landen. Cruciaal in deze communicatie is dat deze met de juiste gesprekspartners wordt gevoerd en in het vertrouwen dat gevoelige informatie niet verder verspreid wordt dan onderling afgesproken. Diplomatieke gesprekken bijvoorbeeld in de bemiddeling vanuit Europa over het onder controle krijgen van de veiligheidssituatie rond de crash-site. Gesprekken tussen regeringsleiders over bepaalde voornemens. Onderhandelingen of afspraken met autoriteiten, zonder inmenging van een groot en machtig buurland.
Niet naïef
De repatriëringsmissie in Oekraïne is een samenwerkingsverband tussen de Nationale Politie en het ministerie van defensie. Deze missie staat onder leiding van Pieter-Jaap Aalbersberg, korpschef van Amsterdam. In een radio-interview van ‘Dit is de Dag’ ging hij in op de mogelijke technische spionage en hoe hier rekening mee te houden. Het onderzoeksteam gaat er a priori vanuit dat er afgeluisterd en gehackt wordt op hun laptops en mobiele telefoons tijdens hun verblijf in Oekraïne. In het bijzonder de mogelijkheden van technische spionage zijn bekend. Ook zei de Amsterdamse korpschef in het interview dat we niet naïef moesten zijn en dat deze praktijken ook in Nederland plaats kunnen vinden, alleen dat de waarschijnlijkheid nu groter is geworden gezien de internationale belangen van alle betrokken partijen.
Echelon
Tijdens internationale onderzoeken op deze schaal zijn zeer grote partijen geïnteresseerd in de voortijdige resultaten van het onderzoek of geplande activiteiten in het kader van de missie. Ten tijde van de zoektocht naar Iraakse ‘weapons of mass destruction’ werden de gsm-gesprekken tussen secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Kofi Annan, en leider van het onderzoeksteam in Irak, Hans Blix, afgeluisterd om zo voordeel te behalen in het nationale belang van de Verenigde Staten. Ook zijn de landen die indertijd de Veiligheidsraad vormden voorafgaand aan bijeenkomsten van de Verenigde Naties structureel afgeluisterd, om zo een vooringenomen standpunt te weten te komen. Hiertoe werd het Echelon programma ingezet, een samenwerking tussen de Amerikaanse National Security Agency (NSA), de Britse Government Communication Headquarters (GCHQ), de Canadese Communications Security Establishment (CSE), het Australische Defence Signals Directorate (DSD) en het Nieuw-Zeelandse Government Communications Security Bureau (GSCB). Dit Echelon netwerk heeft als doel om alle communicatie wereldwijd af te luisteren. De vijf Echelon landen, ook wel Five Eyes genoemd, werden eerder al beschuldigd om de verkregen informatie door te spelen naar eigen industriële partners uit economische belangen. Bewijzen zijn echter, voordat de Snowden-files uitkwamen, nooit hard gemaakt.
De hechte samenwerking tussen GCHQ en NSA werd nogmaals uitvergroot door het afluisterschandaal dat zich afspeelde op de netwerken van Belgacom. Ambtenaren van de Europese Commissie en het Europees Parlement, medewerkers van de NAVO en van SWIFT werden systematisch afgeluisterd door de Engelsen en deze informatie werd doorgespeeld naar de Amerikanen.
Grootste rol
Afluisteren en spioneren tussen statelijke actoren is zo oud als de overheden zelf. Wat nieuw is, is dat alle grote commerciële netwerken worden benut om spionage te plegen. Op deze manier is het internet bij uitstek het grootste surveillance netwerk geworden dat we samen opgebouwd hebben. Vanwege het ontstaan van het internet hebben de Verenigde Staten hierin de grootste rol: veel van het internetverkeer wordt gerouteerd door de VS, ook al gaat het om verkeer tussen bijvoorbeeld Nederland en België. Daarnaast staan de servers van de grootste internetbedrijven onder toezicht van of in de VS. Dit is een voorkeurspositie voor online handel, verkeer, macht en ga zo maar door.
Let op je data
Nu de trend van ‘Internet of Things’ zich doorzet, zien we dat meer en meer apparaten zich aanmelden en zich laten bedienen vanuit bedrijven ver van onze invloedssfeer. Vanuit beveiligingsperspectief zullen we goed moeten waken om niet het kind met het badwater weg te gooien. In alle bits en bytes die we delen met internet zit waarde. Niet alleen in de e-mailtjes of zoekgegevens, maar ook in de informatie over wanneer we onze tv of verwarming aanzetten, wat we koken of naar welke muziek we op welk tijdstip luisteren. Deze informatie wordt gebruikt door bedrijven die daardoor hun dienstverlening gratis aan kunnen bieden. Dit is voor ons als consumenten een bewuste keuze. Anders wordt het wanneer bedrijfsgegevens op deze manier kunnen worden uitgebuit. Er is geen eerlijke concurrentie wanneer door Internet of Things de grote bestaande industrieën van de internetgrootmacht garen kunnen spinnen uit de enorme bron van informatie die wordt vergaard door internetsurveillance die door de Internet of Things mogelijk wordt. Let op je data. Want waar je data is, is de NSA.
Sommige bedreigingen kunt u voorkomen door uw communicatiegedrag te veranderen. Andere kunnen alleen worden vermeden door gebruik van encryptie of geavanceerde beveiligingsoplossingen. Sectra Communications beschikt over diepgaande expertise op het vlak van encryptietechnologie. Sectra levert door de EU en NAVO goedgekeurde oplossingen voor beveiligde communicatie aan Europese overheidsorganisaties, defensie en andere vitale onderdelen van onze samenleving.
Sectra is deelnemer aan Infosecurity, Storage Expo en The Tooling Event 2014.
Op de hoofdpagina Beursspecial vertellen ook andere beursdeelnemers aan ICT/Magazine over wat hen beweegt: van spionage tot wielrennen en pionieren.
