Beeldentransport volledig online
De Nederlandse borstkankerscreening is met 1,1 miljoen deelnemers per jaar het grootste bevolkingsonderzoek ter wereld. Gezien die omvang is de impact van efficiencyverbeteringen enorm. Het programma BK2020 heeft tot doel die efficiency te verbeteren en het bevolkingsonderzoek voor borstkanker te uniformeren met die voor baarmoederhalskanker en darmkanker. Een kijkje achter de schermen
Samen genereren 1,1 miljoen vrouwen op jaarbasis 4,5 miljoen beelden. Het onderzoek leidt tot 25000 doorverwijzingen en voorkomt jaarlijks 850 sterfgevallen. Daarmee is het wereldwijd een van de succesvolste bevolkingsonderzoeken naar borstkanker.
Marktconsultatie
Aangezien kleine verbeteringen direct heel hoog rendement opleveren, is het zinvol om te kijken hoe efficiency en kwaliteit elkaar kunnen versterken. De Facilitaire Samenwerking Bevolkingsonderzoeken (FSB) startte een groot programma om een digitale workflow te ontwikkelen voor de drie landelijke onderzoeken. Voor de introductie van het onderzoek naar darmkanker in 2014 won Topicus de aanbesteding voor de bouw van de software (ScreenIT). Sinds 2016 draait ook het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker onder ScreenIT. Het onderzoek naar borstkanker is het derde en laatste dat met deze software wordt ondersteund. Het programma BK2020 is naast de ontwikkeling en implementatie van deze derde fase van ScreenIT verantwoordelijk voor de vervanging van alle 78 mammografen, 42 beoordeelstations, 94 bekijkstations en het centraal PACS met daarin 28 miljoen beelden. “De technologische ontwikkelingen gaan momenteel verschrikkelijk snel”, vertelt programmamanager Paul Hoogland. “Leveranciers hebben meer kennis van die ontwikkelingen dan wij. Daarom hebben we in de aanbestedingsprocedure de markt laten meedenken over de technologische opzet. Op deze manier benutten we alle mogelijkheden en kansen en voorkomen we dat we onszelf op voorhand beperken.”
Volledig online
Tijdens de marktconsultatie werd een idee geopperd omtrent de wijze van distributie van de beelden. Het is niet meer van deze tijd dat die nog altijd per koerier worden verstuurd. Hoogland beschrijft het huidige proces: “Onze mobiele screeningseenheden (de bussen) doen 719 standplaatsen aan. De USB-disks waar de beelden op staan, worden dagelijks door koeriers opgehaald bij de mobiele screeningslocaties en naar de datacenters gebracht. Daarvandaan worden de beelden via breedbandverbindingen naar de dertien verschillende locaties in het land gestuurd, waar screeningsradiologen de mammogrammen beoordelen. De beelden worden ’s nachts verzonden, omdat ze eerst volledig moeten worden binnengehaald op het beoordeelstation voordat een screeningsradioloog ze kan bekijken.”
Sectra bracht het idee in om de mobiele screeningeenheden een internetverbinding te geven, zodat ze de beelden direct naar de datacenters kunnen sturen. Om te voorkomen dat er bij een netwerkstoring geen onderzoeken kunnen plaatsvinden, vindt er op de modaliteit in de bus caching plaats. “Zodra het netwerk weer in de lucht is, worden de beelden alsnog doorgestuurd. We hebben pas een probleem als de netwerkverbinding er langer dan twaalf uur uit ligt.” Sectra maakt het mogelijk dat de beelden rechtstreeks vanuit het centraal PACS op elk beoordeelstation bekeken kunnen worden. “Hierdoor zijn de onderzoeken veel sneller beschikbaar om te beoordelen en kunnen screeningsradiologen dit nu vanuit elke beoordelingslocatie in Nederland uitvoeren.”
Eerder gemaakte opnames
Ook over het beschikbaar stellen van beelden en verslagen aan ziekenhuizen adviseerde deze leverancier slim. Hoogland: “Wanneer een vrouw tussen twee bevolkingsonderzoeken door een knobbeltje voelt en wordt doorverwezen voor een mammografie, wil de radioloog dat beeld graag vergelijken met dat van het laatste bevolkingsonderzoek. Er gaat veel tijd verloren met het contact opnemen met de screeningsorganisatie en het ‘klaarzetten’ van beelden, zodat het ziekenhuis deze kan downloaden en importeren in het eigen PACS.” Andersom willen screeningsradiologen graag de beelden die in het ziekenhuis zijn gemaakt na een onterechte doorverwijzing kunnen gebruiken bij hun beoordeling in het eerstvolgende screeningsonderzoek. “Dat was altijd veel gedoe. Zo moesten ziekenhuizen cd’s branden en opsturen, zodat wij deze beelden konden importeren in het centraal PACS van het bevolkingsonderzoek.” Dit proces kan worden vereenvoudigd als deze beelden via XDS digitaal aan de ziekenhuizen beschikbaar worden gesteld. Alleen zijn er vooralsnog maar drie ziekenhuizen met XDS aangesloten. “Daarom gebruiken wij nu ook de bestaande regionale infrastructuren. Daarnaast hebben wij het BVO-portaal ontwikkeld, vanwaar beelden uit ons PACS met het daarbij behorende verslag direct kunnen worden gedownload. Een ziekenhuis kan via ditzelfde beveiligde portaal ook de beelden die zij hebben gemaakt, inclusief alle relevante informatie, uploaden naar het bevolkingsonderzoek. De tijd van cd’s is daarmee voorbij!”
Closed order loop
Binnen het programma BK2020 hebben Sectra en Topicus nauw samengewerkt, vertelt Hans ’t Mannetje, medewerker bij Bevolkingsonderzoek Zuid-West en product owner van ScreenIT in BK2020. “ScreenIT omvat alle cliëntinformatie en regelt de uitnodigingen, afspraken en administratie. Je kunt het zien als een combinatie van een Radiologie Informatie Systeem (RIS) en een EPD. Waar cliëntinformatie en beelden bij elkaar moeten komen, maken we een integratie. De radioloog krijgt een werklijst in ScreenIT. Zodra hij een cliënt aanklikt, worden de beelden uit het PACS on demand opgehaald.”
Een belangrijke eis in de aanbesteding was de closed order loop. Hoogland: “Uiteraard mogen er geen onderzoeken tussen wal en schip vallen. We moeten precies kunnen traceren wat de status is, wie wanneer welke beelden heeft beoordeeld enzovoort. Ook op dit punt brachten beide leveranciers goede ideeën in. Ze besteden in hun oplossingen veel aandacht aan workflow. Een belangrijk onderdeel van die workflow is dat het PACS een seintje krijgt zodra we in ScreenIT een datum en tijd met een vrouw hebben afgesproken. Het PACS weet dan welke eerder gemaakte opnamen op welk moment op welke plek klaar moeten staan, zodat de laborant de eerder gemaakte beelden direct voorhanden heeft.” Zodra de radioloog de beelden gaat beoordelen, worden de oude en de nieuwe beelden vanuit het datacenter gestreamd naar de juiste locatie. ’t Mannetje: “De beelden hoeven dus niet langer vooraf verzonden te worden naar de beoordelingslocatie, maar worden opgehaald zodra de radioloog ze aanklikt. Radiologen zijn daardoor vrij in hun keus op welk beoordeelstation ze werken.”
In control door agile werken
Volgens Hoogland is een agile aanpak de enige manier om bij zo’n groot programma in control te blijven. “Je kunt niet van tevoren een plan maken en dat in beton gieten, want dan weet je zeker dat je die planning niet gaat halen.” Bij agile werken is het belangrijk dat de juiste mensen op de juiste momenten worden betrokken. Daarin zit volgens ’t Mannetje een belangrijk onderdeel van het succes. “We konden steeds voldoende praktijkmensen bij de functionele ontwerpen betrekken, die op de juiste momenten hebben meegedacht over bepaalde onderwerpen. We hebben diverse workshops georganiseerd om vooraf heel goed de processen door te spreken. En tijdens de bouw waren de praktijkmensen ook nauw betrokken bij de lay-out van de software: welke knoppen moeten waar komen?”
Niet alleen tijdens de bouw van BK2020 wil het team de betrokkenheid van de gebruikers behouden, ook erna. Hoogland besluit: “Aangezien we niet weten wat er over twee of drie jaar technisch mogelijk is, blijven de leveranciers betrokken, blijven we aan gebruikers vragen hoe het bevalt en welke ideeën zij hebben en blijven we samen door ontwikkelen. We willen graag nieuwe mogelijkheden integreren om de kwaliteit of doorlooptijd van de onderzoeken te verbeteren. Het sneller, makkelijker en beter maken van het werk voor radiologen en laboranten is uiteindelijk in het belang van de onderzochte vrouwen.”
De verbeteringen op een rijtje
- Het volledige traject is digitaal geworden, van de mobiele screeningslocaties tot en met de communicatie met ziekenhuizen. Nergens komt er nog een DVD en koerier aan te pas;
- De beelden zijn altijd real-time beschikbaar en de vertraging – vanwege de koeriers – is eruit gehaald;
- De huidige handmatige controles worden overbodig doordat de screeningseenheden online zijn en er een closed order loop is;
- De communicatie met ziekenhuizen verloopt vele malen eenvoudiger en sneller, waardoor vrouwen sneller geholpen kunnen worden en dubbele onderzoeken worden voorkomen;
- Radiologen kunnen op elk beoordeelstation inloggen om beelden te bekijken. Voorheen was dat alleen mogelijk op een vooraf aangewezen beoordeelstation.
