“Digitalisering is een noodzakelijke en leuke uitdaging”

Ben Collignon

Voor capaciteitsplanning in de coronacrisis hadden ziekenhuizen samen het Landelijk Platform Zorgcoördinatie (LPZ). Dat werkte niet goed en het landelijk netwerk van medisch informatiespecialisten, CMIO, waarschuwde al. Wat was er mis?

Ben Collignon, CMIO bij Medisch Spectrum Twente (MST), vertelt dat er ten tijde van corona veel nieuw overleg was over capaciteit en samenwerking met maximale inzage in de ketencapaciteit. “Het LPZ is ad-hoc ontstaan zonder functionele eisen. Regionaal konden ziekenhuizen elkaar goed vinden, maar landelijk ging dat veel minder. De inrichting van COVID-rapportages werd zonder heldere besturing – lees: informatiemanagement in de keten on the flight – opgezet. Derde partijen met commerciële belangen hadden daar invloed op, wat niet altijd werd gewaardeerd door de ziekenhuizen.”

Wat levert de CMIO samenwerking op?

“In dit landelijk netwerk van CIO’s en hoofden ICT kunnen we communiceren over gemeenschappelijke problemen. Toch blijft regionaal samenwerken veel effectiever, bijvoorbeeld in Zorgnet Oost/ZNO, met 15 Twentse instellingen. Daarnaast overleg ik wekelijks met mijn collega van ziekenhuis Hengelo/Almelo, ZGT. Samenwerkingen winnen snel aan belang, omdat we vaak tegen dezelfde problemen aanlopen, zoals de toegenomen compliance-vereisten. We stemmen investeringen af met elkaar, aangezien MST alle noodzakelijke investeringen in digitalisering niet in z’n eentje doen. In Santeon-verband werken we nauw met elkaar samen om de digitalisering van zorg beter te stroomlijnen, door bijvoorbeeld gezamenlijk op te trekken naar leveranciers”

Kun je niet beter de digitalisering van de Nederlandse zorg centraliseren?

“Het ontbreekt landelijk inderdaad vaak aan voldoende informatie over nut en noodzaak van digitale vernieuwingen. Marktwerking is een moeizaam mechanisme voor de zorg, want het stimuleert de afstemming niet. Ziekenhuizen verschillen onderling in vereisten: academisch, topklinisch, regionaal, met andere kenmerken en investeringen. Regionale ziekenhuizen hebben het minste geld te besteden. Met als gevolg dat compliance dan de overhand krijgt ten koste van de vereiste digitalisering. In plaats van het ontzorgen van de zorg door minder complexe regelgeving, ervaar ik steeds hogere eisen aan de data-uitwisselingen. Eigenlijk moet het ministerie van VWS veel meer sturing geven aan het verminderen van complexe compliance-vereisten. Niet eenvoudig in het gefragmenteerde landschap met belangen van de politiek, verzekeraars, leveranciers en de verschillende soorten zorginstellingen ieder met specifieke eisen.”

Volgens de Rekenkamer maakte VWS er een puinhoop van met € 5 miljard aan niet verantwoorde uitgaven. Is VWS niet te zwak?

“Ja, VWS is te zwak qua richtinggevend beleid en in de coördinatie van digitale vernieuwing. Bovendien beperkt de wetgeving ons. Het accent in de informatisering ligt op gegevensuitwisseling met patiënten, met PGO’s. Daar is ook een marktmechanisme voor opgetuigd, met veel aanbieders tot gevolg. Ziekenhuizen en andere zorginstellingen moeten maar zien te dealen met de verschillende systemen voor ontsluiting. Daar word je niet vrolijk van. Ziekenhuizen mogen bijvoorbeeld hun patiënten geen PGO aanbevelen, maar moeten wel ervoor zorgen dat ze op alle soorten PGOs kunnen aansluiten. Iedereen zit met samengeknepen billen; hoe gaan we dat voor elkaar krijgen? De vereiste nieuwe platforms zijn te duur. Dus dat proberen we regionaal op te vangen met een information exchange platform tussenlaag voor alle betrokken huisartsen en instellingen.”

Hiervoor zijn toch honderden miljoenen aan subsidies in het Vipp-programma?

“We eten regionaal beperkt mee uit die ruif: tonnen euro’s terwijl het ons vele miljoenen kost. De ziekenhuizen hebben flinke ICT-afdelingen om die koppelingen op te tuigen. Maar de kleine instellingen leunen noodgedwongen sterk op ons. Wij zijn in januari 2020 een reorganisatie begonnen vanwege de komst van een nieuw EPD van Chipsoft. We vervingen 35 oude applicaties. Dat deden we samen met Hengelo/Almelo met dezelfde Chipsoft-versie 6.3. De Chipsoft-implementatie kostte het MST eenmalig ongeveer € 20 miljoen. Dat is hetzelfde bedrag als ons jaarlijkse budget voor investeringen en exploitatie. Hiervoor moesten we dus reserveren.”

Voor welke innovaties werkt u samen met Universiteit Twente?

“Bijzonder is de vernieuwing met 3D labs, met bijvoorbeeld 3D-beelden van kaak- en andere fracturen waardoor operaties aanzienlijk versneld kunnen worden. En we doen steeds meer gezamenlijk dataonderzoek, bijvoorbeeld voor de ontwikkeling van COPD-factoren. We geven ook opleidingen aan UTwente, bijvoorbeeld in data-analyse, kunstmatige intelligentie en machine learning.”

Wat wilt u nog graag bereiken?

“De trajecten met Utwente zijn vaak nog beperkt. Eigenlijk willen dit voor alle zorgpaden opbouwen, gericht op optimalisering van de zorg van specialisten aan patiënten. Dat vergt een grote inzet van mijn afdeling en die capaciteit heb ik helaas niet voorhanden. Het is qua budget al moeilijk om bij te blijven met digitaliseren, laat staan dat we alle mogelijkheden van digitalisering kunnen benutten. Die vernieuwing willen we in de breedte brengen, al bemoeilijk de relatief grote vergrijzing in deze regio dit aan de kant van de patiënten. Als een groep niet meekan, moet je ook de oude methoden blijven aanbieden.”

Wat maakt dit werk zo leuk?

“De betekenis voor de samenleving: elk kwartaal kun je vernieuwing leveren aan de maatschappij waarmee mensen direct worden geholpen. Je helpt niet enkel het ziekenhuis maar de hele regio. Digitalisering is noodzakelijk met de toenemende zorgvraag en beperkt budget en personeel. Dat is een leuke uitdaging, maar gezien de mogelijkheden voor verbetering van kwaliteit en efficiency zou er meer geld uit Den Haag of de zorgverzekeraars moeten komen. Wellicht brengt minister Kuipers, met zijn kennis van de praktijk, een nieuwe impuls. Dan mag hij direct ook links en rechts wat vraagtekens plaatsen bij de doorgeschoten marktwerking.”

CV Ben Collignon (60)
1987 – 1999 Projectleider, ING
1999 – 2003 Senior manager, Deloitte
2003 – 2007 Programmadirecteur, Unisys
2007 – 2012 Diverse leidinggevende functies, Ordina
2012 – 2017 Directeur management consulting KPMG
2017 – 2019 Programma directeur EPD, Isala ziekenhuis
2019 – heden ICMT manager, Medisch Spectrum Twente

Lees ook:

Gerelateerde berichten...