De care verspilt tijd en geld met eHealth pilots die doodbloeden en die nooit naar productie worden gebracht. Technologische innovatie wordt vaak groot en centraal aangepakt, waardoor de implementatie erg lang duurt en er vaak te weinig aandacht is voor aansluiting op de behoeften van de cliënt. Daarom ontwikkelt ZelfstandigMetZorg.nl zijn apps in samenwerking met cliënten en hun begeleiders. Welke lessen hebben zij geleerd?
Ger Apeldoorn is it’er. Toen bleek dat zijn oudste zoon veel structuur nodig had om te leren omgaan met zijn Asperger, ontwikkelde hij samen met studievriend Wouter Houweling een website waar je eenvoudig een dagplanning met pictogrammen mee kunt maken. Hij stelde die website, genaamd Autiplan, gratis ter beschikking aan andere ouders van kinderen met autisme. Wat in eerste instantie uit eigen behoefte is ontstaan, bleek in een grote behoefte te voorzien. Zeker toen ook zorgorganisaties de tool gingen gebruiken om hun cliënten beter te kunnen ondersteunen. Al snel bleek dat lang niet iedereen AutiPlan op dezelfde manier gebruikt. Vanuit de steeds groter wordende groep gebruikers – inmiddels zo’n 1500 gezinnen en diverse zorginstellingen – kwamen ideeën voor verbetering. Zo bleek dat de structuur en voorspelbaarheid die AutiPlan biedt ook voor andere doelgroepen een handig hulpmiddel is, zoals voor mensen met een verstandelijke beperking, niet aangeboren hersenletsel of dementie.
Apeldoorn: “Dankzij alle feedback en goede ideeën hebben we een nieuw hulpmiddel kunnen lanceren: MijnEigenPlan. Dit bestaat onder meer uit een online omgeving, apps, een smartwatch en informatieborden.” MijnEigenPlan is flexibel inzetbaar en in hoge mate aan te passen op wat een individu nodig heeft. Naast het bieden van structuur en voorspelbaarheid helpt de toolbox bij zelfregie en zelfredzaamheid. Een belangrijk onderdeel is dat gebruikers een seintje krijgen dat ze iets moeten doen, bijvoorbeeld tanden poetsen, de bus naar school of werk nemen of de sporttas inpakken voor de wekelijkse training. Bij moeilijke handelingen kan er extra instructie worden gegeven in de vorm van een stappenplan, checklist of video.
Samen met gebruikers
Het mooie van de app en bijbehorende website is dat zorgverleners – professionele begeleiders of mantelzorgers – een dagschema op maat kunnen instellen en ook de hulpmiddelen op maat kunnen maken. Apeldoorn: “We hebben dus niet een versie gemaakt voor mensen met een autistische stoornis, een versie voor mensen met een verstandelijke beperking en een versie voor mensen met niet aangeboren hersenletsel. Nee, het is één app die zorgverleners en cliënten samen op hun maat kunnen inrichten, gebruikmakend van alle gereedschappen die wij ze aanreiken.”
Die gereedschapskist wordt steeds groter omdat Apeldoorn en Houweling veel feedback krijgen van klanten. Zo hebben ze een sticker ontwikkeld voor bijvoorbeeld moeilijk te bedienen apparaten of ingewikkelde taken die vasthangen aan een bepaalde locatie, bijvoorbeeld werk. Even je telefoon voor de sticker houden en de interactieve instructie start.
Drempels
Doordat er al zoveel functionaliteit is ontwikkeld, denken veel zorgverleners dat het ingewikkeld is om de app op maat van een cliënt in te stellen. Deze drempelvrees is er minder bij mantelzorgers en gebruikers. “Mantelzorgers zien meteen hoeveel tijd zij besparen en hoeveel zelfstandiger hun kind of partner wordt door de app”, vertelt Apeldoorn. “Een nadeel is dat mensen niet gewend zijn zelf te betalen voor zorgdiensten. MijnEigenPlan kost particulieren maar 35 of 59 euro per jaar, afhankelijk van het aantal gebruikers, maar sommigen ervaren dat toch als een drempel.” Het is een kleine drempel vergeleken bij de barrières die zorgorganisaties voor zichzelf opwerpen als het gaat om innovatie. Apeldoorn onderscheidt twee routes bij zorgorganisaties. “De ene verloopt via een enthousiaste begeleider die ziet dat zijn cliënten door MijnEigenPlan zelfredzamer worden. Hij of zij schaft de tool voor zijn cliënten aan en kan daar ook wel budget voor krijgen, maar het gebruik blijft beperkt tot een klein groepje. Deze enthousiastelingen vinden het vaak moeilijk om collega’s erbij te betrekken. De andere route loopt via de innovatieafdeling van zorgorganisaties. Die weg duurt over het algemeen lang. Als zorginstellingen centraal al iets willen proberen, dan moet er eerst een pilot komen en wordt er een heel project opgetuigd. Terwijl we het hier hebben over een app die voor organisaties € 9,95 per cliënt per maand kost. Het is veel goedkoper om gewoon klein te beginnen, ervaring op te doen en dan met die ervaring breder in de organisatie uit te rollen.”
Online training
ZelfstandigMetZorg.nl heeft drie jaar na de oprichting de weg naar de markt gevonden, al mag het van Apeldoorn nog wel wat sneller gaan. “Naast veel particulieren hebben we nu ook grote organisaties als klant, zoals Philadelphia, Siza en Heliomare. Op hun aanraden hebben we nu een online training ontwikkeld om zorgverleners snel van start te laten gaan. Op die manier willen we de enthousiastelingen helpen de drempelvrees in hun organisatie weg te nemen. Want we weten inmiddels: als een cliënt en zorgverlener MijnEigenPlan eenmaal gebruiken, zijn ze vrijwel zonder uitzondering enthousiast.”
Natuurlijk hopen hij en Houweling ZelfstandigMetZorg.nl groot te maken. Maar een veel groter doel is om alle mensen die moeite hebben met hun dagstructuur te helpen bij een zelfstandiger leven. Apeldoorn: “Ik zie hoe zelfstandig mijn eigen kinderen, ondanks hun beperking, zijn. Ze hoeven niet iemand te vragen hen te helpen, ze doen het gewoon zelf met de app. Ik zie hoeveel dat doet met hun zelfvertrouwen. Andere mensen diezelfde ervaring geven, dat is mijn belangrijkste drijfveer.”
Ontwikkel samen met je klant
ZelfstandigMetZorg.nl heeft onderdak gevonden op het Health Innovation Park in Zwolle. Een ander bedrijf, het gelijknamige Health Innovation Park, helpt start-ups in de zorg bij het naar de markt brengen van hun idee. Anita Kloosterman ziet veel businessideeën voorbij komen. “Wat mij opvalt is dat veel mensen denken dat ze met een goed idee 80 procent van het werk hebben gedaan. Nee, een goed idee is een noodzakelijke voorwaarde, maar dan begint het pas. Je zult je idee heel vaak moeten bijstellen en bijschaven naar aanleiding van feedback van klanten. Dat betekent dat je vanaf het allereerste moment contact moet hebben met je doelgroep. Daar struikelen veel eHealth-toepassingen op, of het nu start-ups zijn of initiatieven van grote zorgorganisaties.”
